αττική-από-τους-κάδους-κατευθείαν-στι-491519
ΟΤΑ | 01.05.2022 | 11:42

Αττική: Από τους κάδους κατευθείαν στις μονάδες καύσης τα απορρίμματα

Αττική: Ευθεία παραδοχή για την καύση σύμμεικτων απορριμμάτων –με την επίκληση μια απροσδιόριστης «μεταβατικότητας»– περιλαμβάνει η τελευταία εκδοχή του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της πολυπληθέστερης περιφέρειας της χώρας, που εγκρίθηκε την Τρίτη, 19 Απριλίου, με χαρακτήρα κατεπείγοντος από την ολιγομελή Εκτελεστική Επιτροπή του αρμόδιου φορέα (ΕΔΣΝΑ).

Η αντιπεριβαλλοντική και αναχρονιστική πρακτική της καύσης απορριμμάτων –υπό τον μανδύα της «ενεργειακής αξιοποίησης»– αποτελούσε εξαρχής κομβικό σημείο του ΠΕΣΔΑ. Στο πνεύμα του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων που ψηφίστηκε επί θητείας Κωστή Χατζηδάκη στο υπουργείο Περιβάλλοντος, το ΠΕΣΔΑ προωθεί την καύση ως αναγκαία προκειμένου να σταματήσει η –επίσης αντιπεριβαλλοντική και αναχρονιστική– πρακτική της ταφής απορριμμάτων. Ωστόσο, μέχρι και την προγενέστερη εκδοχή του, το ΠΕΣΔΑ περιοριζόταν να μιλά μόνο για «ενεργειακή αξιοποίηση» των υπολειμμάτων των απορριμμάτων που θα οδηγούνταν πρώτα προς επεξεργασία στις κατά τόπους Μονάδες Ανακύκλωσης και Ανάκτησης (ΜΑΑ), ενώ στην τελευταία (5η κατά σειρά) έκδοση του ΠΕΣΔΑ υπάρχει ξεκάθαρη διατύπωση για καύση σύμμεικτων απορριμμάτων, δηλαδή απορριμμάτων που δεν θα υπόκεινται σε καμία επεξεργασία και θα καίγονται όπως ακριβώς πετιούνται στους κάδους.

Το παζλ των ΜΑΑ δεν έχει ακόμη συμπληρωθεί και δεν είναι γνωστό για όλες πού θα χωροθετηθούν. Χαρακτηριστικό είναι ότι εκκρεμεί η χωροθέτηση της μεγαλύτερης δυναμικότητας ΜΑΑ (315.000 τόνων/έτος) που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των δήμων του Κεντρικού Τομέα Αθηνών και τμήμα των νοτίων προαστίων. Θα κατασκευαστεί μέσω ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) και, σύμφωνα με τον ΕΔΣΝΑ, η επιλογή αναδόχου θα έχει γίνει το νωρίτερο ώς το τέλος του 2022. Ο χρονικός στόχος που βάζει το ΠΕΣΔΑ να έχουν ολοκληρωθεί και οι 6 ΜΑΑ «μέχρι το 2025» μοιάζει μάλλον φιλόδοξος. Θα έχει πρώτα τεθεί σε λειτουργία η μονάδα καύσης («ενεργειακής αξιοποίησης») που προβλέπει ο σχεδιασμός του υπουργείου Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ);

Για ένα τέτοιο ενδεχόμενο πάντως περιλαμβάνει ειδική «μέριμνα» η τελευταία επικαιροποίηση του ΠΕΣΔΑ: «Σε περίπτωση που οι ΜΑΑ ή ορισμένες από αυτές κατασκευαστούν μετά τη δημιουργία μονάδας/ων ενεργειακής αξιοποίησης που εμπίπτει στον σχεδιασμό του ΥΠΕΝ, τότε και αποκλειστικά και μόνο για τη μεταβατική αυτή περίπτωση τα υπολειμματικά σύμμεικτα ΑΣΑ [Αστικά Στερεά Απόβλητα] που δεν ανακυκλώνονται στα συστήματα Διαλογής στην Πηγή, που προορίζονται για την/τις συγκεκριμένη/ες ΜΑΑ, μπορούν να οδηγούνται απευθείας στην/ις μονάδα/ες ενεργειακής αξιοποίησης, καθεστώς που θα μπορεί να ισχύσει μέχρι και την έναρξη λειτουργίας των συγκεκριμένων ΜΑΑ», υπό τις προϋποθέσεις οι [προς καύση] ποσότητες να μην έρχονται σε αντίθεση με τους στόχους ανακύκλωσης και το τελικό κόστος να είναι εύλογο για τα δεδομένα του ΕΔΣΝΑ, συμπληρώνεται στο επίμαχο απόσπασμα (σελ. 102).

Με άλλα λόγια, προβλέπεται η καύση ανεπεξέργαστων απορριμμάτων ως «απάντηση» στην ταφή για άγνωστο «μεταβατικό» χρονικό διάστημα, για το οποίο τίποτε δεν προμηνύει ότι θα είναι σύντομο: από όταν ανέλαβε, το 2019, η νυν περιφερειακή αρχή έχει να επιδείξει ελάχιστο έως μηδαμινό έργο για την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, αντιθέτως είναι συνεπής στην κυβερνητική λογική της διοίκησης με «καθεστώς εξαιρέσεων». Κι όσο καθυστερούν οι (και με εμπλοκή ιδιωτών) ΜΑΑ, τόσο περισσότερα σκουπίδια θα καίγονται…

Ως προς το πού θα χωροθετήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος τη/ις μονάδα/ες καύσης (όπως είναι και η διατύπωση στο ΠΕΣΔΑ), δεν υπάρχει επίσημη ενημέρωση. Ωστόσο, η συλλογικότητα «Δυτικό Μέτωπο» ανέφερε σε πρόσφατη ανακοίνωσή του ότι «έχει φωτογραφηθεί με χίλιους τρόπους και πάλι η Δυτική Αττική».

Το ΠΕΣΔΑ Αττικής διατηρεί μεγάλες ποσότητες σύμμεικτων. Και στην τελευταία έκδοση διατηρείται ο υπολογισμός που θέλει για το 2030, από ένα σύνολο 2.068.810 παραγόμενων τόνων απορριμμάτων ετησίως, οι 836.858 τόνοι να είναι σύμμεικτα απορρίμματα (πράσινος κάδος). Δηλαδή, το 40,45% των απορριμμάτων θα παραμένει μη ανακυκλώσιμο. Οπως είχε εξαρχής προειδοποιήσει η συλλογικότητα «Δυτικό Μέτωπο», η διατήρηση υψηλών ποσοστών σύμμεικτων «γίνεται συνειδητά για να τροφοδοτούνται με μεγάλες ποσότητες πρώτης ύλης οι Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων και στη συνέχεια οι μονάδες καύσης, που θα καίνε τα δευτερογενή καύσιμα που παράγουν οι Μονάδες Επεξεργασίας». Το «Δυτικό Μέτωπο» είχε επίσης επισημάνει: «Οι συμβάσεις που υπογράφονται (ΣΔΙΤ) είναι για 30 χρόνια περίπου. Για τον ίδιο λόγο, οι Μονάδες Επεξεργασίας στήνονται με τέτοιον εξοπλισμό και τέτοια λειτουργία, ώστε, αντί να εξυπηρετούν την περαιτέρω ανάκτηση, εξυπηρετούν την παραγωγή καυσίμων».

Το ΠΕΣΔΑ Αττικής προωθείται στο υπουργείο Περιβάλλοντος προς γνωμοδότηση, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4819/2021 (άρθρο 55). Οι ίδιες διατάξεις, αν και προβλέπουν μεν την έγκριση του ΠΕΣΔΑ από το περιφερειακό συμβούλιο, αναφέρουν επίσης ότι εάν παρέλθει άπρακτη η δίμηνη προβλεπόμενη προθεσμία, το ΠΕΣΔΑ μπορεί να εγκριθεί μια απόφαση των υπουργών Περιβάλλοντος και Εσωτερικών.

Δείτε ολόκληρο το ΠΕΣΔΑ όπως εγκρίθηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ: (ΑΔΑ: ΨΛΓ3ΟΡ05-ΥΗΥ)