Αναγκαίο τέλος στις επαναπροωθήσεις προσφύγων – Τα ηνία στις Ελληνικές Αρχές

Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα¹ σχετικά με ad hoc επίσκεψη στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (ΕΠΒ) καλεί για άλλη μια φορά τις ελληνικές αρχές να αλλάξουν την προσέγγισή τους για την διοικητική κράτηση προσφύγων και μεταναστών και να διασφαλίσουν ότι πρόσφυγες και μετανάστες δεν στερούνται την ελευθερία τους και αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια και ανθρωπιά. Επαναλαμβάνει δε την σύσταση της οι ελληνικές αρχές να ενεργήσουν προκειμένου να αποτρέψουν πρακτικές επαναπροωθήσεων.

Στην έκθεση, η ΕΠΒ αναγνωρίζει τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές αρχές στην αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών που εισέρχονται στη χώρα και ότι απαιτείται συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Επιτροπή, αυτό δεν μπορεί να απαλλάξει το ελληνικό κράτος από τις διεθνείς τους υποχρεώσεις σε ότι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Μεταξύ άλλων η Επιτροπή διαπιστώνει για ακόμη μια φορά απολύτως ακατάλληλες συνθήκες κράτησης πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίες σε ορισμένες εγκαταστάσεις «θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση», την κράτηση οικογενειών με παιδιά, ασυνόδευτων παιδιών και χωρισμένων από τους γονείς τους παιδιών και άλλων ευάλωτων ατόμων (με σωματική ή ψυχική ασθένεια, ή εγκύων) σε «άθλιες συνθήκες, χωρίς κατάλληλη υποστήριξη» και την απουσία βασικών εγγυήσεων για τους κρατούμενους πολίτες τρίτων χωρών (ενημέρωση, διερμηνεία, πρόσβαση σε νομική συνδρομή).

Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι η ΕΠΒ έλαβε και πάλι συνεκτικές και αξιόπιστες καταγγελίες επαναπροωθήσεων μεταναστών από τον ποταμό Έβρο στην Τουρκία και επιπλέον έναν αριθμό συνεκτικών και αξιόπιστων καταγγελιών ενεργειών αποτροπής από το Ελληνικό Λιμενικό και καλεί τις ελληνικές αρχές να ενεργήσουν άμεσα για την αποτροπή τέτοιων πρακτικών. Παρά τις συγκεκριμένες αναφορές και συστάσεις της ΕΠΒ, στην απάντηση τους στην Επιτροπή οι ελληνικές αρχές  επαναλαμβάνουν ότι η αναφερόμενη πρακτική επαναπροωθήσεων είναι «μη τεκμηριωμένη και  απολύτως εσφαλμένη» και ότι «καμία καταγγελία ή στοιχείο δεν έχει έρθει σε γνώση τους σχετικά με αυτή».²

Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) έχει επανειλημμένως καταγράψει την αδιάκριτη, συστηματική και παρατεταμένη επιβολή του μέτρου της διοικητικής κράτησης σε βάρος πολιτών τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων αιτούντων άσυλο που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες.

Στο πλαίσιο αυτό χαιρετίζει την πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου³ για τον τερματισμό της κράτησης ασυνόδευτων ανηλίκων σε αστυνομικά τμήματα, και αναμένει την άμεση νομοθετική κατοχύρωση της απαγόρευσης της κράτησης παιδιών για μεταναστευτικούς λόγους.  Καλεί επιπλέον τις Ελληνικές Αρχές να συμμορφωθούν άμεσα με τις συστάσεις της ΕΠΒ και να επαναπροσδιορίσουν την προσέγγιση τους για την κράτηση πολιτών τρίτων χωρών.

Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, τέλος, υπενθυμίζοντας τον αυξανόμενο αριθμό αναφορών για πρακτικές επαναπροωθήσεων στα ελληνικά σύνορα, στις οποίες προστίθεται σήμερα η Έκθεση της ΕΠΒ, καλεί τις ελληνικές αρχές να εξετάσουν με τρόπο αποτελεσματικό τις αναφορές αυτές και να συμμορφωθούν άμεσα με τις συστάσεις των διεθνών οργάνων ελέγχου, συμπεριλαμβανομένης της ΕΠΒ.