Ν. Μαντζούφας: Ορόσημο το 2014 για τα έργα ΣΔΙΤ στη χώρα μας – Ποιος ήταν ο κομβικός ρόλος του JESSICA

Ορόσημο για τα έργα ΣΔΙΤ στη χώρα μας χαρακτηρίζει το α΄εξάμηνο του 2014 ο Ειδικός Γραμματέας ΣΔΙΤ και Πρόεδρος του Επενδυτικού Συμβουλίου JESSICA κ. Νίκος Μαντζόυφας, καθώς, όπως λέει στη συνέντευξή του προς της aftodioikisi.gr, μετά από πέντε χρόνια υπεγράφησαν τρία έργα, με τους επενδυτές να εμπιστεύονται στη χώρα μας 130 εκατ. ευρώ. Ο κ. Μαντζούφας εξάρει τη συμβολή του χρηματοδοτικού εργαλείου JESSICA σε αυτές αλλά και σε άλλες επενδύσεις τονίζοντας ότι αλλάζει τη νοοτροπία της απλής επιχορήγησης η οποία πολλές φορές δεν έχει και τα καλύτερα αποτελέσματα και με αυτό τον τρόπο συμβάλει στο να πραγματοποιούνται  “πιο βιώσιμες και σωστές επενδύσεις”. Ο Ειδικός Γραμματέας ΣΔΙΤ μιλάει επίσης για τον ρόλο πολλαπλασιαστή που παίζει το JESSICA στο μέγεθος και τον αριθμό των επενδύσεων αλλά και το γεγονός ότι συμβάλει στο να πραγματοποιηθούν έργα με άμεσο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτέλεσμα όπως τα σχολεία της Αττικής ή οι “έξυπνες στάσεις”, που οδηγούν, μεταξύ άλλων, στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών και τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας.  “Αυτά τα θετικά αποτελέσματα που έχουμε κινητοποιούν όλο και περισσότερο την Τοπική Αυτοδιοίκηση στο να μπει σε αυτό το νέο μοντέλο που μπορεί να είναι πιο δύσκολο αλλά φέρνει μακροχρόνια καλύτερα αποτελέσματα”, λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μαντζούφας.

Παράλληλα ο Ειδικός Γραμματέας ΣΔΙΤ αναφέρεται στο βραβείο που πήρε πρόσφατα η χώρα μας για το έργο των 24 σχολείων της Αττικής “ως η καλύτερη συμφωνία της χρονιάς για το 2014 στον τομέα της εκπαίδευσης”, λόγω της πρωτοποριακής σε ευρωπαϊκό επίπεδο δομής χρηματοδότησης έργου ΣΔΙΤ τόσο από την ΕτΕΠ όσο και από το JESSICA:  “Το σημαντικό είναι ότι όλο αυτό αρχίζει και πατάει στα πόδια του με πολύ θεσμική θωράκιση. Και αυτό καμία φορά το ξεχνάμε. Σας ανέφερα πριν το έργο των σχολείων που πήρε την έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ε.Ε. καθώς ήταν μια δομή που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Αυτή είναι μια μέγιστη θεσμική θωράκιση πάνω στην οποία μπορούμε να κτίσουμε τη νέα μέρα”, καταλήγει ο κ. Μαντζούφας.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Ειδικού Γραμματέα ΣΔΙΤ και Προέδρου του Επενδυτικού Συμβουλίου JESSICA κ. Νίκου Μαντζούφα είναι το εξής: 

-Κύριε Μαντζούφα από τη θέση του Προέδρου του Επενδυτικού Συμβουλίου JESSICA χαράξατε από τα τέλη του 2012 σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) την επενδυτική στρατηγική και συντονίσατε την εφαρμογή του JESSICA στην Ελλάδα, με κοινοτικούς πόρους ύψους 258 εκατομμυρίων ευρώ για υλοποίηση επενδύσεων σε έργα Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και άλλα έργα αστικής ανάπτυξης. Τι μέρος του πόσου αυτού έχει ή προγραμματίζεται να διατεθεί σε έργα;

Κατ’ αρχάς να κάνουμε μία ανάλυση του πως έχει εξελιχθεί η υλοποίηση του JESSICA στην Ελλάδα. Σημειώνω δύο σημαντικά στοιχεία. Τον Ιούλιο του 2013 είχαμε υποβολές προτάσεων στις τράπεζες 63 έργων, συνολικού ύψους 260 εκατ. ευρώ. Τον Οκτώβριο του 2014, από 63 έργα φτάσαμε τα 124, άρα περίπου διπλασιάστηκε ο αριθμός των έργων που έχουν υποβληθεί, ενώ αναφορικά με το συνολικό τους προϋπολογισμό, φτάνουν τα 400 εκατ. ευρώ. Τον Ιούλιο του 2013 είχαν εγκριθεί 29 έργα συνολικού ύψους 114 εκατ. Έως το τέλος Οκτώβριου 2014 έχουν εγκριθεί 70 έργα συνολικού ύψους 250 εκατ. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι η στόχευσή μας είναι να απορροφήσουμε το μέγιστο των 258 εκατ. ευρώ και ήδη έχουμε πολύ θετικά δείγματα προς αυτή την κατεύθυνση.

-Μπορείτε να μας δώσετε μια αναλυτική περιγραφή των συγκεκριμένων έργων και τη συμβολή τους στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την προώθηση της ανάπτυξης στην χώρα μας;

Από τα έργα τα οποία ανέφερα, ήδη εννέα έχουν υπογραφεί και τα υπόλοιπα αναμένεται να υπογραφούν στο επόμενο διάστημα. Πρόκειται για έργα που έχουν συνολικό προϋπολογισμό 170 εκατ. με συμβολή του JESSICA περί τα 60 εκατ. Επομένως με 60 εκατ. από το χρηματοδοτικό εργαλείο JESSICA υλοποιούνται αυτή τη στιγμή έργα 170 εκατ. ευρώ. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, τη σημασία της μόχλευσης κοινοτικών πόρων μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου JESSICA ως προς την υλοποίηση πολλαπλασιαστικού αντικειμένου έργου.

Τα έργα που έχουν υπογραφεί είναι  στους εξής τομείς:

-Έχουμε δύο έργα ΣΔΙΤ κατασκευής 24 σχολικών μονάδων στην Αττική

-Έχουμε το έργο της τηλεματικής των αστικών συγκοινωνιών, επίσης στην Αττική

-Στην Κρήτη έχουμε την κατασκευή χώρων στάθμευσης και δύο εμπορικών κέντρων με γραφεία

-Στην Κεντρική Μακεδονία μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας βιοαερίου από κτηνοτροφικά απόβλητα

-Στην Θεσσαλία  μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας βιοαερίου από κτηνοτροφικά απόβλητα. Μάλιστα, η συγκεκριμένη μονάδα εκτός του ότι θα είναι η μεγαλύτερη των Βαλκανίων θα λύνει ένα οξύτατο περιβαλλοντικό ζήτημα που έχουν οι συγκεκριμένες κτηνοτροφικές μονάδες καθώς ουσιαστικά δεν μπορούν να διαθέσουν τα υπολείμματά τους

-Στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (Δράμα) την ανακατασκευή μιας καπναποθήκης και τη μετατροπή της σε ξενοδοχειακή μονάδα.

Όλες αυτές οι επενδύσεις έχουν άμεσα περιβαλλοντικό αλλά και κοινωνικό αποτέλεσμα  με βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη καθώς, για παράδειγμα,  μιλάμε για σχολικές μονάδες ή την τηλεματική στα λεωφορεία, δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας και σαφέστατα μία νέα μορφή με την οποία η ιδιωτική επιχειρηματικότητα αντιλαμβάνεται το δημόσιο χρήμα. Το δημόσιο χρήμα δεν παρέχεται, πλέον,  δωρεάν: Αυτό έχει οδηγήσει στην επιλογή πιο στοχευμένων και σωστά διαστασιολογημένων έργων  από σοβαρούς επιχειρηματίες που μέσα σε αυτή την κρίση τολμούν, επενδύουν και παίρνουν μια ενίσχυση με χαμηλότερο επιτόκιο μεν αλλά με όρους βιωσιμότητας του έργου.

Το JESSICA, λοιπόν, στοχεύει σε βιώσιμες επενδύσεις γιατί είναι ένας δανειακός μηχανισμός χαμηλού επιτοκίου βάσει του οποίου τα χρήματα που επενδύονται επιστρέφονται. Άρα θέλει βιώσιμες επενδύσεις. Και είναι μια αλλαγή νοοτροπίας στην κλασσική έννοια μιας επιχορήγησης η οποία πολλές φορές δεν έχει και τα καλύτερα αποτελέσματα.

Δείτε ακόμη:

Έρχεται το job description - Πώς θα συνδεθεί με τις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων - Τι θα γίνει με την «προσωπική διαφορά»

Βαθιές τομές στο Ασφαλιστικό: Τέλος στις πρόωρες συντάξεις πριν τα 62, ψαλίδι στο ΕΚΑΣ, μέχρι και 12 έτη παραπάνω δουλειά – Ποιοι επηρεάζονται

-Αυτό ακριβώς κύριε πρόεδρε θα ήθελα να είναι η επόμενη ερώτηση: ποια είναι τα πλεονεκτήματα που δίνει το χρηματοδοτικό εργαλείο JESSICA έναντι των επιχορηγήσεων αναφορικά με την υλοποίηση των έργων και την προώθηση της ανάπτυξης στην Ελλάδα;

Τα πλεονεκτήματα είναι πολλαπλά. Πρώτα απ’ όλα αλλάζει μια νοοτροπία ως προς το πώς βλέπουμε μια βιώσιμη επένδυση. Η επένδυση αυτή αξιολογείται από τις τράπεζες οι οποίες έχουν ευθύνη οι πόροι του JESSICA να επιστραφούν για νέες επενδύσεις. Επομένως, η ενδελεχής αξιολόγηση αυτών των επενδύσεων είναι πραγματικά σε ένα επίπεδο μιας μακροχρόνιας πρόβλεψης και με αυτό τον τρόπο είναι πολύ πιο σίγουρο ότι θα αποφύγουμε φαινόμενα επενδύσεων που ξεκινούν και μερικά χρόνια αργότερα εγκαταλείπονται γιατί δεν έχει προβλεφθεί αυτή η μακροχρόνια βιωσιμότητά τους.   Το έχουμε ζήσει σε πολλές των περιπτώσεων. Αυτό, λοιπόν, αλλάζει μια νοοτροπία ως προς το πώς το βλέπει η αγορά, ως προς το πώς το βλέπει το Δημόσιο, ως προς το πώς το βλέπουν οι τράπεζες. Κι αυτή η αλλαγή νοοτροπίας οδηγεί σε πιο βιώσιμες και σωστές επενδύσεις. Για το Δημόσιο είναι πολύ σημαντικό το εξής: Πέραν του γεγονότος ότι μοχλεύονται επενδύσεις (σας ανέφερα  προηγουμένως ότι με 60 εκατ. από το χρηματοδοτικό εργαλείο JESSICA υλοποιούνται αυτή τη στιγμή έργα 170 εκατ. ευρώ), άρα πολλαπλασιάζεται το μέγεθος των επενδύσεων, όμως και τα 60 αυτά εκατ. είναι δάνεια που θα επιστρέψουν στο Δημόσιο. Άρα, δεν είναι μόνο ότι μοχλεύουμε περισσότερες επενδύσεις αλλά και ότι η αποπληρωμή αυτών των δανείων θα ξαναέρθει στο επίπεδο των περιφερειών για να επανεπενδύσουν αργότερα σε νέα έργα. Επομένως, γεμίζει ένα ταμείο που επενδύει σε βιώσιμα έργα, τα βιώσιμα αυτά έργα επιστρέφουν πόρους και οι πόροι αυτοί επιστρέφουν στην περιφέρεια για να επενδυθούν σε νέα βιώσιμα αναπτυξιακά έργα.

-Από τη θέση σας του Ειδικού Γραμματέα ΣΔΙΤ προωθείτε τις συμπράξεις του Δημόσιου με τον Ιδιωτικό Τομέα για την υλοποίηση έργων πολλά εκ των οποίων με τη συμβολή του JESSICA. Ποιες ευκαιρίες για επενδύσεις βλέπετε στο επόμενο διάστημα μέσω του συγκεκριμένου μοντέλου;

Να αναφερθούμε πρώτα απ’ όλα στο τι έχουμε πετύχει στο α΄ εξάμηνο του 2014 γιατί ήταν ένα ορόσημο για μας, καθώς μετά από πέντε χρόνια υπογράψαμε τρία έργα ΣΔΙΤ, τα έργα των 24 σχολικών κτηρίων και το έργο της τηλεματικής των αστικών συγκοινωνιών συνολικού προϋπολογισμού 130 εκατ. ευρώ.   Είναι στιγμή ορόσημο για μας και για τη χώρα, καθώς υπογραφήκαν αυτά τα έργα μετά το 2009. Όλο αυτό το διάστημα τρέχουμε πολλούς διαγωνισμούς, πολλές διαδικασίες αλλά δεν είχαμε υπογραφή σύμβασης. Είχαμε, λοιπόν, τρεις υπογραφές συμβάσεων που μάλιστα μας κατατάσσουν  για το α΄ εξάμηνο του 2014 στην τέταρτη θέση πανευρωπαϊκά. Επομένως, η Ελλάδα όχι μόνο επανέκαμψε αλλά και μπαίνει πολύ δυναμικά σε αυτόν τον χάρτη που είναι χάρτης αξιοπιστίας της χώρας. Και το λέω αυτό γιατί αυτές οι επενδύσεις είναι μακροχρόνιες. 130 εκατ. εμπιστεύτηκαν την χώρα, το σύστημά και το πλαίσιο μας για να αποπληρωθούν σε βάθος 25ετίας. Στα εγχειρίδια λένε ότι ένας από τους βασικούς παράγοντες για να γίνουν έργα ΣΔΙΤ  σε μία χώρα είναι κατά πόσο οι επενδυτές εμπιστεύονται την μακροχρόνια προοπτική της χώρας. Άρα, επανακτούμε αυτή την εμπιστοσύνη ενώ παράλληλα δημιουργούμε ένα πολύ σοβαρό πλαίσιο που επιτρέπει αυτή την εμπιστοσύνη να την μετατρέψει σε πραγματικά έργα. Είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι ότι αυτό το έχουμε φέρει εις πέρας για το α΄ εξάμηνο.

Πολύ σημαντικό επίσης είναι το εξής. Και για τα τρία αυτά έργα χρησιμοποιήθηκε το χρηματοδοτικό εργαλείο JESSICA για να κλείσει το χρηματοδοτικό σχήμα  και να ξεκινήσουν οι επενδύσεις. Σημειώνω ότι στα έργα των σχολείων η χρηματοδότηση είναι από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το JESSICA (μάλιστα, τα χρήματα της ΕτΕΠ είναι νέα χρήματα για τη χώρα και όχι μέσω του JESSICA) και είμαστε εξαιρετικά ευτυχείς που έχουμε και σαν χώρα και σαν Ειδική Γραμματεία μια εξαιρετική συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων η οποία συστηματικά ενισχύει και είναι  αρωγός μας στις καλές επενδυτικές πρωτοβουλίες. Η ΕτΕΠ είναι μία τράπεζα που βοηθάει την ευρωπαϊκή ανάπτυξη όταν έχουμε καλά και σοβαρά έργα.

Να σας πω, μάλιστα, ότι αυτή η δομή που πετύχαμε με την κατασκευή των σχολείων ήταν πρωτοπόρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο   

Πήρατε και βραβείο νομίζω…

Όντως, για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο είχαμε χρηματοδότηση έργου ΣΔΙΤ από ΕτΕΠ και JESSICA  και μάλιστα με την έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ε.Ε. και πρόσφατα αυτό το έργο βραβεύθηκε από το παγκόσμιας φήμης και εγνωσμένου κύρους περιοδικό World Finance ως η καλύτερη συμφωνία της χρονιάς για το 2014 στον τομέα της εκπαίδευσης. Αυτή είναι μια βράβευση που μας τιμάει σας χώρα και δείχνει ότι η Ελλάδα μπορεί να κάνει πρωτοποριακά πράγματα, μπορεί να καινοτομεί και να αποτελεί με τις πράξεις τις ένα πρότυπο που και άλλες χώρες ακολουθούν. Βασικός λόγος αυτού του παγκόσμιας εμβέλειας βραβείου ήταν το γεγονός ότι η συγκεκριμένη επένδυση είχε αυτή τη δομή που για πρώτη φορά επιτεύχθηκε. Να σας πω, δε,  κλείνοντας ότι τα σχολεία αυτά είναι ήδη εργοτάξια.

– Λένε ορισμένοι ότι υπάρχει μία επιφυλακτικότητα, κυρίως, των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την υλοποίηση έργων μέσω ΣΔΙΤ. Το έχετε διαπιστώσει κι εσείς αυτό; Κι αν ναι με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι μπορεί να ξεπεραστεί;

Βρισκόμαστε μέσα σε ένα επενδυτικό κλίμα που ναι μεν βελτιώνεται αλλά έχει πολλές δυσκολίες. Η ρευστότητα των τραπεζών είναι πολύ χαμηλή , προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι ΟΤΑ ως προς τις δυνατότητές τους και τον τρόπο διαχείρισης. Μέσα σε αυτό το κλίμα είναι πολύ πιο εύκολο να πει κανείς δώσε μου μια επιχορήγηση και να ξαναγυρίσει στο πιο εύκολο μοντέλο.  Είναι μια ευκαιρία μέσα στην κρίση να μην κάνουμε το εύκολο αλλά να προσπαθήσουμε για το δύσκολο που είναι, όμως, μακροχρόνια πιο επωφελές. Αυτό λοιπόν χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη  προσπάθεια, ανθρώπους που να το πιστέψουν, να δούνε τα πρώτα θετικά αποτελέσματα καθώς κάποιοι μπορούν να το αμφισβητούν και λένε ότι είναι δύσκολο και δεν γίνεται. Η αλήθεια είναι ότι είναι δύσκολο αλλά γίνεται. Ήδη, λοιπόν, αυτά τα θετικά αποτελέσματα που έχουμε κινητοποιούν όλο και περισσότερο την Τοπική Αυτοδιοίκηση στο να μπει σε αυτό το νέο μοντέλο που μπορεί να είναι πιο δύσκολο αλλά φέρνει μακροχρόνια καλύτερα αποτελέσματα.

-Υπάρχουν βελτιώσεις που μπορεί να γίνουν στην προγραμματική περίοδο 2014-2020 αναφορικά με την εφαρμογή του JESSICA, με βάση την εμπειρία της περιόδου 2007-2013;

Σαφώς και υπάρχουν. Το JESSICA είναι ένα ζωντανό εργαλείο. Κάθε ένα έργο μας δίνει εμπειρίες που μας βοηθούν να βελτιώσουμε την επόμενη μέρα μας. Δεν είναι ένα στατικό πράγμα. Έρχεται και βελτιώνεται όσο βελτιώνονται οι συνθήκες και συσσωρεύονται  οι εμπειρίες του παρελθόντος. Σας προανέφερα ότι μας έχουν υποβληθεί  124 προτάσεις. Να σας πως ειλικρινά δεν το περίμενα μέσα σε αυτό το κλίμα. Όσο, λοιπόν, βελτιώνεται το οικονομικό κλίμα αυτές οι προτάσεις θα πολλαπλασιάζονται. Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα μηχανισμό τον οποίο τόσο εμείς όσο και οι τράπεζες βελτιώνουμε μέρα με τη μέρα με την υπογραφή και υλοποίηση συμβάσεων. Είναι πολύ μεγάλη ευκαιρία ένα εργαλείο που έχει στηθεί με πολύ επαγγελματισμό απ’ όλους τους εμπλεκόμενους στην επόμενη περίοδο να αποτελέσει ένα βασικό πυλώνα πολλαπλασιασμού των δυνάμεων και των πόρων για να υλοποιήσουμε νέες βιώσιμες επενδύσεις. Επομένως, υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες που μέρα με τη μέρα βελτιώνονται και θα βελτιωθούν στην περίοδο 2014-2020 που έχουν πολύ πιο ευρύ σκοπό δράσεων, άρα είναι πολύ πιο ανοιχτό ως προς τι είδους δράσεις μπορούν να υλοποιηθούν. Όμως το βασικό είναι ότι καθημερινά εμπεδώνεται η εμπιστοσύνη και των επενδυτών και των τραπεζών σε κάτι που βλέπουν να υλοποιείται.

Τομείς που είναι κομβικοί για μας ως επόμενη μέρα είναι:

-Η διαχείριση των απορριμμάτων. Το   JESSICA θα αποτελέσει κομβικό εργαλείο και εδώ για να κλείσουν έργα στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων.

-Πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι είναι η εξοικονόμηση ενέργειας σε κτήρια του Δημοσίου και ΟΤΑ αλλά και οδοφωτισμού  των πόλεων.

Το σημαντικό είναι ότι όλο αυτό αρχίζει και πατάει στα πόδια του με πολύ θεσμική θωράκιση. Και αυτό καμία φορά το ξεχνάμε. Σας ανέφερα πριν το έργο των σχολείων που πήρε την έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ε.Ε. καθώς ήταν μια δομή που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Αυτή είναι μια μέγιστη θεσμική θωράκιση πάνω στην οποία μπορούμε να κτίσουμε τη νέα μέρα.