Νέες αντικειμενικές αξίες: Το «κρυφτό» των δήμων

Νέες αντικειμενικές αξίες: Το «κρυφτό» των δήμων

Στο 98% έχει φθάσει η κάλυψη της επικράτειας με το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, από 85% που ήταν μέχρι σήμερα. Το ερώτημα όμως είναι: Πώς κατόρθωσε το υπουργείο Οικονομικών να εντάξει περισσότερες από 3.600 περιοχές στο σύστημα και πλέον να φορολογούνται τα ακίνητα των περιοχών αυτών με τη δική τους τιμή ζώνης; Στο 40% μάλιστα των περιοχών αυτών έχουν αυξηθεί οι τιμές ζώνης κατά μέσον όρο 26%.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών ξεκίνησαν λοιπόν μέσω των δήμων να αναζητούν περιοχές που ήταν εκτός αντικειμενικού συστήματος. Κλήθηκαν να καταγράψουν σε ειδική πλατφόρμα τις απόψεις τους προκειμένου να γίνει επιτέλους η χάραξη των ζωνών.

Πόσοι δήμοι ανταποκρίθηκαν; Μόνο το 10%. Οι επτά υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών έπρεπε να λύσουν το πρόβλημα και συγκεκριμένα να εντοπίσουν περιοχές και οικισμούς που ήταν εκτός συστήματος. Εν συνεχεία να διαπιστώσουν εάν στις περιοχές αυτές υπάρχουν ακίνητα. Αυτό ήταν και το πιο δύσκολο κομμάτι, αναφέρουν πηγές από το υπουργείο Οικονομικών. Ο τρόπος όμως βρέθηκε μέσω της Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) και συγκεκριμένα της τελευταίας απογραφής, όπου διαπιστώθηκε ότι σε κάποιες περιοχές που ήταν εκτός συστήματος υπάρχουν ακίνητα και μόνιμοι κάτοικοι. Ετσι ξεκίνησε λοιπόν η χάραξη των ζωνών.

Σε αυτή τη φάση, και αφού είχαν εντοπισθεί οι περιοχές που πρέπει να ενταχθούν στις αντικειμενικές αξίες, σταμάτησε και το «κρυφτό» μεταξύ των δήμων και του υπουργείου Οικονομικών. Συνεργάστηκαν και ολοκληρώθηκε η απαραίτητη χάραξη και αμέσως μετά ζητήθηκε από τους εκτιμητές ακινήτων να «βάλουν» τιμές στις νέες ζώνες που θα εντάσσονταν στο σύστημα για να υπολογισθούν οι φόροι επί των ακινήτων.

Σε κάποιες περιπτώσεις οι καθυστερήσεις από πλευράς τοπικής αυτοδιοίκησης ήταν αποτέλεσμα της γραφειοκρατίας και της αδιαφορίας των δήμων. Οπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, και στο παρελθόν οι τοπικές επιτροπές (δήμος, προϊστάμενος εφορίας και ειδικοί του ιδιωτικού τομέα) είχαν την ευθύνη της χάραξης αλλά και των προτάσεων για την αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης. Σε πολλές περιπτώσεις όμως δεν γινόταν τίποτα. Και ο λόγος ήταν απλός: Κάποιοι ήθελαν τα «φιλέτα» των περιοχών τους να μείνουν εκτός του συστήματος του αντικειμενικού προσδιορισμού.

Οι στρεβλώσεις

Η ίδια λογική επικρατεί και σήμερα και, εκτός από τις δημοτικές αρχές, ευθύνη σε αρκετές περιπτώσεις έχει και η κεντρική εξουσία που επέτρεπε τέτοιου είδους φαινόμενα. Η κατάσταση αυτή δημιουργούσε και δημιουργεί τεράστιες στρεβλώσεις και υποφορολόγηση. Τα παραδείγματα δεκάδες, όπως η περίπτωση της Μυκόνου, όπου πολυτελής βίλα αξίας 4 εκατ. ευρώ (500 τ.μ.) πληρώνει σήμερα ΕΝΦΙΑ μόλις 1.350 ευρώ, δηλαδή 2,7 ευρώ/τ.μ., όταν σε περιοχές του κέντρου, όπως η Κυψέλη, με τιμές πώλησης διαμερισμάτων από 40.000 έως 70.000 ευρώ, το αντίστοιχο ποσό κυμαίνεται μεταξύ 3,5-3,7 ευρώ/τ.μ.

Επίσης, στην Κέρκυρα, για πολυτελή κατοικία ο ΕΝΦΙΑ ανέρχεται σε 2,9 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, όταν στον Βύρωνα ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. καταβάλλει φόρο 3,6-3,85 ευρώ ανά τ.μ. Στο Πόρτο Χέλι, ιδιοκτήτης βίλας αξίας 3 εκατ. ευρώ (σύμφωνα με μεσιτικά γραφεία) καταβάλλει ΕΝΦΙΑ που ανέρχεται κάτω από 1 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, όταν για διαμέρισμα 100 τ.μ. στους Αμπελοκήπους καταβάλλεται φόρος 4,45 ευρώ ανά τ.μ. Σε όλες αυτές τις περιοχές οι δήμοι προσπάθησαν και προσπαθούν ακόμα, καθώς δεν έχει ενταχθεί το σύνολο των περιοχών, να αποφύγουν την ένταξη στο αντικειμενικό σύστημα. Στις ανωτέρω περιοχές ο ΕΝΦΙΑ θα αυξηθεί και μάλιστα σημαντικά, αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών, για λόγους φορολογικής δικαιοσύνης.

Είναι εντυπωσιακό ότι ένα τεράστιο τμήμα της Δυτικής Ελλάδας ήταν εκτός αντικειμενικών αξιών, όπως επίσης και δεκάδες τουριστικές περιοχές και ολόκληρα νησιά. Για παράδειγμα, εκτός ήταν μέχρι σήμερα τα Κύθηρα, η Ικαρία, η Αστυπάλαια, η Κάρπαθος, η Σύμη, η Τήλος, η Χάλκη, η Ιθάκη και η Κεφαλονιά καθώς και μεγάλα τμήματα της Κέρκυρας, της Ρόδου, της Σάμου, της Χίου και της Λήμνου.

Επίσης στη Δυτική Ελλάδα, τεράστιο τμήμα του Αγρινίου, της Βόνιτσας, του Μεσολογγίου, της Αμφιλοχίας, τα Καλάβρυτα, η Αρχαία Ολυμπία, η Ανδραβίδα, η Κυλλήνη και τα Κρέστενα. Μεγάλο τμήμα του νομού Εβρου και συγκεκριμένα των Δήμων Αλεξανδρούπολης, Ορεστιάδας και Διδυμοτείχου. Επίσης, οι Πρέσπες και η Φλώρινα. Σχεδόν ολόκληρος ο νομός Αρτας και η Πρέβεζα και ο νομός Τρικάλων.

Αντίθετα, στα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων το μεγαλύτερο τμήμα είναι εντός αντικειμενικού προσδιορισμού, με μικρές εξαιρέσεις, ωστόσο οι αξίες των ακινήτων είναι μεγάλες και σήμερα υποφορολογούνται.

Οι επόμενες εντάξεις

Δείτε ακόμη:

ΠΟΠ-ΟΤΑ: Συνεχίζονται οι απειλές για προσφυγή στα Δικαστήρια

Νέο σχολικό περιβάλλον δημιούργησε στο 7ο Νηπιαγωγείο Άνω Λιοσίων ο Δ. Φυλής

Οπως προαναφέρθηκε, έχει ήδη ενταχθεί το 98% της επικράτειας στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού και από 1η Ιανουαρίου 2022 όλες οι μεταβιβάσεις και οι φόροι επί των ακινήτων θα υπολογίζονται με βάση τις νέες τιμές. Ωστόσο, υπάρχουν 1.300 τιμές ζώνης που παραμένουν εκτός. Ηδη στο υπουργείο Οικονομικών έχουν ξεκινήσει οι σχετικές διαδικασίες χάραξης των ζωνών και, όπως αναφέρουν, πλέον βρίσκονται στο 99%. Με την ολοκλήρωση της χάραξης θα κληθούν οι πιστοποιημένοι εκτιμητές, έτσι ώστε να καθορίσουν τις τιμές ζώνης, κάτι που αναμένεται να συμβεί στα μέσα του 2022.

Αναπροσαρμογή τιμών ζώνης ανά διετία 

Σήμερα, είτε το ακίνητο είναι 60 ετών είτε 25, η φορολογητέα αξία είναι η ίδια.

Το επόμενο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει την επαναχάραξη των τιμών ζώνης σε πρώτη φάση στα μεγάλα αστικά κέντρα. Σε συνεργασία με πανεπιστήμια και το Τεχνικό Επιμελητήριο αναμένεται εντός του 2022 να έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές προτάσεις, οι οποίες θα υποβληθούν στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Οπως αναφέρουν, σε αρκετές περιοχές θα σπάσουν στα δύο οι υφιστάμενες ζώνες, σε άλλες περιπτώσεις θα γίνουν επεκτάσεις, ενώ κάποιες ζώνες θα συνενωθούν.

Προβληματική κρίνεται (και γι’ αυτό άλλωστε θα αλλάξει με την επαναχάραξη των τιμών ζώνης) και η εξάντληση του συντελεστή παλαιότητας των αντικειμενικών αξιών στα 26 έτη, πέραν των οποίων δεν απομειώνεται άλλο η αξία των ακινήτων. Είτε δηλαδή το ακίνητο είναι ηλικίας 60 ετών είτε 25, η φορολογητέα αξία είναι η ίδια. Αν συνεκτιμηθεί ότι ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του κτιριακού αποθέματος της χώρας (πάνω από το 70%) έχει κατασκευαστεί πριν από το 1995, είναι προφανής η στρέβλωση που δημιουργείται.

Σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται και με τους συντελεστές εμπορικότητας των αντικειμενικών αξιών, που επίσης έχουν παραμείνει οι ίδιοι τα τελευταία 40 χρόνια, δηλαδή δεν λαμβάνεται υπόψη η ανάπτυξη ολόκληρων συνοικιών, όπως π.χ. του Ψυρρή, που το 1980 κυριαρχούνταν από εργαστήρια και μικρές βιοτεχνίες.

Ηλεκτρονικό σύστημα

Στο μεταξύ, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει το ψηφιακό σύστημα μαζικών εκτιμήσεων ακινήτων. Εχει ζητηθεί τεχνική βοήθεια προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο και μέσα στην πλατφόρμα θα ενταχθούν τα πάντα που αφορούν ένα ακίνητο, από την πολεοδομία, το κτηματολόγιο μέχρι και τον ψηφιακό χάρτη των αντικειμενικών αξιών. Οι συμβολαιογράφοι ή πιστοποιημένοι εκτιμητές θα αναλάβουν (δεν έχει αποφασισθεί ακόμα) την εκτίμηση των ακινήτων με βάση τα συμβόλαια.

Οι τιμές των ακινήτων με βάση το νέο σύστημα θα αναπροσαρμόζονται ανά διετία. Το σχέδιο θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται πιλοτικά εντός του 2022.

Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής Χρ. Τριαντόπουλο: «Το υπουργείο Οικονομικών δρομολογεί την ανάπτυξη και εφαρμογή ενός Πληροφοριακού Συστήματος Μαζικών Εκτιμήσεων Αξιών Ακινήτων (CAMA). Ενός συστήματος που θα εδράζεται στη δημιουργία ενός εκτιμητικού μοντέλου, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη και θα ενσωματώνει τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς ακινήτων και τις τάσεις της αγοράς. Έχει ήδη ξεκινήσει η προεργασία για τη δημιουργία ενός τέτοιου σύγχρονου και ψηφιακού συστήματος που θα είναι εναρμονισμένο με τις εξελίξεις στην αγορά και θα δημιουργεί τις συνθήκες ώστε η φορολογία της ακίνητης περιουσίας να διασφαλίζει τον διττό στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης και της οικονομικής αποτελεσματικότητας».

Πηγή: Καθημερινή