προσφυγικό-συντονιστικό-με-τη-συμμετ-119340

ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ | 25.03.2016 | 17:58

Προσφυγικό: Συντονιστικό με τη συμμετοχή ΟΤΑ και ανθρωπιστικών οργανώσεων δημιουργεί η κυβέρνηση – Εκτός ο στρατός

Μηχανισμό συντονισμού μεταξύ των περιφερειών, των δήμων και των ανθρωπιστικών οργανώσεων για το προσφυγικό προαναγγέλλει με συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Βίτσας. Όπως τονίζει χαρακτηριστικά «Δεν μπορεί η διαχείριση τέτοιων κρίσεων να βρίσκεται υπό την ευθύνη των ενόπλων δυνάμεων για μεγάλο διάστημα. Αφού σταθεροποιηθεί κάπως η κατάσταση και δούμε τις πραγματικές ανάγκες, θα προχωρήσουμε σε πιο μόνιμο σχεδιασμό και αυτή η εμπειρία θα μπορεί πια να περάσει σε μια θεσμοθετημένη κρατική δομή. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός συντονισμού μεταξύ των περιφερειών, των δήμων, των ανθρωπιστικών οργανώσεων ώστε να έχει η Ελλάδα έναν σύγχρονο και αποτελεσματικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας και το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, για κάθε ενδεχόμενο», καταλήγει η κ. Βίτσας.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης είναι το εξής:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η Eυρωπαϊκή Ένωση μοιάζει να επιχειρεί να μετατρέψει την Τουρκία σε αποθήκη προσφύγων, καταβάλλοντας υψηλό αντίτιμο σ’ έναν προβληματικό διαχειριστή, ο οποίος, πέραν όλων των άλλων, επαναπροωθεί πρόσφυγες στη χώρα από την οποία προέρχονται ή τους αφήνει να ζουν σε τελείως αναξιοπρεπείς συνθήκες. Εξασφαλίζει μάλιστα η Ευρώπη τη συμφωνία της Ελλάδας, η οποία δείχνει να συμπράττει υπό τον φόβο μήπως μετατραπεί η ίδια σε αποθήκη προσφύγων. Μπορεί να αποτελέσει ρεαλιστική αντιμετώπιση του προσφυγικού μια τέτοια προσέγγιση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Καμία χώρα δεν πρέπει να μετατρέπεται σε αποθήκη προσφύγων. Σήμερα αναζητούμε πρακτικούς τρόπους διαχείρισης μέχρι να μπορέσει να δοθεί λύση, που δεν είναι άλλη από τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή και την επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πού οφείλεται το προσφυγικό ρεύμα, αλλιώς κινδυνεύουμε να το θεωρήσουμε φυσικό φαινόμενο, δεν μπορούμε όμως και να αδρανήσουμε μπροστά σε μια ανθρωπιστική κρίση, στο όνομα μιας πολιτικής διαφωνίας. Το προσφυγικό είναι ανθρωπιστικό ζήτημα και δεν μπορεί να συνδέεται με άλλες επιδιώξεις. Θα ήταν λάθος, για παράδειγμα, να το συνδέσει η Ελλάδα με την αξιολόγηση ή η Τουρκία με άλλα ζητήματα που την απασχολούν. Ενας λόγος που θεωρείται το προσφυγικό τόσο μεγάλο πρόβλημα στην Ευρώπη είναι πως η Ευρώπη είναι η μόνη ήπειρος που κρατά στατιστικά στοιχεία. Στην Ασία και την Αφρική υπήρχαν μετακινήσεις δεκάδων εκατομμυρίων τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν αποτυπώνονται πουθενά, ενώ στην Ευρώπη εμφανίζεται μια ποσοστιαία αύξηση όσων εισέρχονται και, με την κατάλληλη διαχείριση, δημιουργείται φόβος. Ο δημοκρατικός και προοδευτικός κόσμος πρέπει σήμερα να υπερασπιστεί τα κεκτημένα που υποχωρούν, όχι να δρα υπό το καθεστώς φόβου. Αυτό έχει από τη μια να κάνει με συγκεκριμένες επιλογές δράσης σε πρακτικό επίπεδο, αλλά και με τη συνολική προσπάθεια για αναδιάταξη των συσχετισμών, οι οποίοι σε τελική ανάλυση διαμορφώνουν το πλαίσιο της δράσης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η συμφωνία Ε.Ε. και Τουρκίας ενέχει σοβαρούς κινδύνους παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου. Διεθνείς οργανισμοί του κύρους της Ύπατης Αρμοστείας και του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως και το σύνολο των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προειδοποιούν πως η επιστροφή προσφύγων στην Τουρκία βάζει σε κίνδυνο τη ζωή τους και παραβιάζει τα δικαιώματά τους. Θα συμπράξει η Ελλάδα σε τέτοιες πρακτικές;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αναζητούμε τον τρόπο να είμαστε εντός της συμφωνίας και ταυτόχρονα εντός του Διεθνούς Δικαίου που καθορίζει τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών. Έχει συγκροτηθεί νομική ομάδα που επεξεργάζεται τον τρόπο υλοποίησης της συμφωνίας σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Το Διεθνές Δίκαιο θέτει ορισμένα δεδομένα, για παράδειγμα ότι η διαδικασία εξέτασης ασύλου είναι εξατομικευμένη, γιατί μια χώρα μπορεί να είναι ασφαλής για κάποιον υπήκοό της και όχι για άλλον. Είναι αδιανόητο να επιτρέψουμε, για παράδειγμα, να επιστραφεί ένας γκέι στο Ιράν. Ο καθένας που έρχεται μπορεί να κάνει αίτημα ασύλου. Αν απορριφθεί, έχει το δικαίωμα της έφεσης. Αν γίνει δεκτό, είτε στον πρώτο είτε στον δεύτερο βαθμό, θα πάρει άσυλο, δεν θα επιστραφεί στην Τουρκία. Αυτό ορίζει το Διεθνές Δίκαιο, δεν υπάρχει άλλη επιλογή.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, πολύ μεγάλο ποσοστό όσων έρχονται στην Ελλάδα, μεγαλύτερο από 75% για τους Σύρους και τους Ιρακινούς, λίγο λιγότερο για τους Αφγανούς, προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές και δικαιούνται άσυλο. Αυτό σημαίνει πως, αν γίνει δίκαια και χωρίς πολιτική κατεύθυνση η εξέταση των αιτημάτων ασύλου, σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τους πρέπει να γίνουν δεκτά και οι άνθρωποι να εγκατασταθούν με ασφάλεια στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Τι νόημα έχει τότε η συμφωνία;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πιστεύουμε ότι σε πρακτικό επίπεδο η συμφωνία θα συγκρατήσει την προσφυγική ροή σε ένα μέγεθος διαχειρίσιμο για το μέγεθος και τις οικονομικές δυνατότητες της χώρας μας. Η λογική της συμφωνίας είναι να σταματά στην Τουρκία η ροή, ιδιαίτερα των παράτυπων μεταναστών, ώστε να μην υπάρχει ο κίνδυνος να διασχίζουν το Αιγαίο. Αυτό απαιτεί ενεργοποίηση της τουρκικής Ακτοφυλακής και αποτελεσματικότερη επίβλεψη από τη ΝΑΤΟϊκή δύναμη στο Αιγαίο. Προβλέπεται παράλληλα η δημιουργία ενός ασφαλούς και νόμιμου τρόπου μετεγκατάστασης από την Τουρκία, όπως και η επιστροφή, με νόμιμο τρόπο, των παράτυπων μεταναστών, οι οποίοι δεν καλύπτονται από τη Σύμβαση της Γενεύης. Η συμφωνία μπορεί να αποτρέψει τους ανθρώπους να επιχειρήσουν το ταξίδι προς την Ελλάδα και να τους προτρέψει να έρθουν στην Ευρώπη νόμιμα. Αν έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να πάνε στη Γερμανία από την Τουρκία, γιατί να διακινδυνεύσουν να έρθουν από το Αιγαίο στην Ελλάδα, ιδιαίτερα τώρα που είναι κλειστά τα σύνορα; Την ίδια στιγμή, πρέπει να συνεχίσουμε να διεκδικούμε να μην υπάρχουν κλειστά σύνορα στη βάση της Σύμβασης της Γενεύης. Από την άλλη, σε ό,τι αφορά τους μετανάστες, θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε γιατί να είναι ελεύθερη η κίνηση των κεφαλαίων και όχι της εργατικής δύναμης, αλλά θα ήταν μια ωραία θεωρητική συζήτηση, η οποία θα κατέληγε στα ιδεολογικά μοντέλα που κυριαρχούν στους παρόντες συσχετισμούς.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Όταν η Ελλάδα επιμένει, και σωστά, ότι δεν θα κάνει το ελληνικό Λιμενικό επιχειρήσεις αποτροπής και επαναπροώθησης, πώς μπορεί να ζητά από την τουρκική Ακτοφυλακή να κάνει αναχαιτίσεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Τουρκία μπορεί να κάνει εύκολα αναχαίτιση στα τουρκικά παράλια, χωρίς να βάζει σε κίνδυνο τη ζωή των ανθρώπων. Μπορεί επίσης να εντοπίσει τα κυκλώματα των διακινητών και να προβεί σε συλλήψεις, όπως έχει κάνει και η Ελλάδα συλλήψεις διακινητών που εκμεταλλεύονταν τους πρόσφυγες για τη μετακίνησή τους μέσα στη χώρα ή τους μετέφεραν στο εξωτερικό, ακόμα και με αεροπλάνο.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η μετατροπή των hotspots σε κλειστά κέντρα κράτησης επαναφέρει την πολιτική εγκλεισμού και καταστολής. Θα ξαναζήσουμε τις χειρότερες πρακτικές της πρόσφατης ακροδεξιάς πολιτικής στο προσφυγικό;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σ’ αυτή τη φάση του προσφυγικού, όσοι φτάνουν στα νησιά μπαίνουν σε καθεστώς περιορισμού, μέχρι να κριθεί το αίτημα ασύλου. Δεν μπορούν να αγοράσουν εισιτήριο και να μετακινηθούν στον Πειραιά ή στην Καβάλα, με σκοπό να διασχίσουν τα βόρεια σύνορα. Δημιουργήθηκε μια σύγχυση την πρώτη ημέρα εφαρμογής της συμφωνίας, αλλά τη λύνουμε. Όσοι ζητούν άσυλο δεν θα είναι σε καθεστώς κράτησης, που αποτελεί σύμφωνα με τον νόμο έσχατο μέτρο, αλλά θα έχουν περιοριστικά μέτρα, που επιτρέπουν μια σχετική ελευθερία κίνησης. Μπορεί να επιμένει η Ν.Δ. να δημιουργηθούν παντού κλειστά κέντρα, αλλά είναι ανόητο να προσπαθείς να δικαιολογείς στο διηνεκές μια πολιτική που αποδείχτηκε λάθος, απάνθρωπη και δημιούργησε εκρήξεις. Στην Αμυγδαλέζα τα μισά κοντέινερ τα βρήκαμε κατεστραμμένα από τις αντιδράσεις των κρατουμένων.

Πρέπει να δούμε και το εξής. Στη δεκαετία του 1990, είχαμε στην Ελλάδα περίπου 400.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά, κυρίως από χώρες της Ευρώπης που τώρα δεν δέχονται μετανάστες. Για τους περισσότερους, δεν υπήρξε καν διαδικασία ασύλου και αφέθηκαν να δουλεύουν παράνομα σε καθεστώς πλήρους εκμετάλλευσης. Το ίδιο συνεχίστηκε και αργότερα, τότε που η Ν.Δ. κατηγορούσε τον ΣΥΡΙΖΑ ότι φέρνει τους Πακιστανούς στην Ελλάδα. Έρχονταν άνθρωποι και έμεναν χωρίς χαρτιά, χωρίς δικαιώματα. Δεν μπορεί μια πολιτισμένη χώρα να μην τακτοποιεί αυτά τα ζητήματα. Το 2008, η Ελλάδα απέρριπτε το 99% των αιτημάτων ασύλου. Αποτελεί βελτίωση πως έχει περιοριστεί στο 75% το ποσοστό. Και πρέπει να καλλιεργηθεί η νοοτροπία και το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο που θα επιτρέψει μια ακριβοδίκαιη διαδικασία, γεγονός που σημαίνει πως σήμερα το ποσοστό απορρίψεων μπορεί να κυμαίνεται στο 30%.

Tags: