Χρ. Βούζας: Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει ΠΑΣΟΚ στην Αυτοδιοίκηση;

Τι μέλλει γενέσθαι, κανείς δεν γνωρίζει. Είναι όμως βέβαιο ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να πρωταγωνιστήσει στην Αυτοδιοίκηση πρέπει να προχωρήσει σε συμμαχίες με άλλες δυνάμεις στη βάση και της απλής αναλογικής που έχει προαναγγείλει ότι θα θεσμοθετήσει για τις εκλογές του 2019, αλλά, κυρίως, στην ανάδειξη νέων προσώπων που θα μπορέσουν να συγκινήσουν τις τοπικές κοινωνίες. Τα παραδείγματα του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα στις δημοτικές εκλογές της Αθήνας το 2006 και του Γαβριήλ Σακελλαρίδη, ο οποίος παρότι παραιτήθηκε από βουλευτής διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με το Μέγαρο Μαξίμου, το 2014, δείχνουν το δρόμο.

Τον δρόμο δείχνει όμως και η πρόσφατη ιστορία: Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 1978, το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου ένα χρόνο μετά το διπλασιασμό των ποσοστών του (από 13,58% σε 25,34%) στις εθνικές εκλογές του 1977, καταφέρνει είτε μόνο (Αθήνα με το Δημήτρη Μπέη), είτε σε συνεργασία (Μιχάλης Παπαδόπουλος στη Θεσσαλονίκη και Γιώργος Κυριακάκος στον Πειραιά) να εκλεγούν υποψήφιοι προερχόμενοι από το Κέντρο και την Αριστερά στις τρεις μεγάλες πόλεις της χώρας αλλά και σε μικρότερες όπως το Ηράκλειο, ο Βόλος, η Καρδίτσα, η Άρτα, η Μυτιλήνη κα. Ήταν ένα αποτέλεσμα που επιτάχυνε την πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή και, στην ουσία, προανήγγειλε το θρίαμβο του 1981. Έτσι, όταν το 1982 πραγματοποιούνται οι τρίτες κατά σειρά αυτοδιοικητικές εκλογές της μεταπολίτευσης, το ΠΑΣΟΚ, έχει ήδη βάλει σε εφαρμογή το στρατηγικό στόχο του: Να διευρύνει και να εδραιώσει την κυριαρχία της «αλλαγής» σε έναν από τους βασικούς πυλώνες της εξουσίας του, την Αυτοδιοίκηση. Και, εν πολλοίς, τα καταφέρνει: Κερδίζει με δικούς του, πλέον, υποψηφίους τις τρεις μεγάλες πόλεις της χώρας (Δ. Μπέη στην Αθήνα, Γ. Παπασπύρου στον Πειραιά και Θ. Μαναβή στη Θεσσαλονίκη) αλλά και μικρότερες, όπως το Ηράκλειο, η Καβάλα, τα Γιάννενα, ενώ βάφονται «πράσινοι» και πολλοί από τους μεγάλους δήμους του λεκανοπεδίου. Οι δυνάμεις της ΝΔ περιορίζονται ακόμη περισσότερο και μόνος (ισχυρός) αντίπαλος απομένει το ΚΚΕ.

Η επιτυχία του ΠΑΣΟΚ στην Αυτοδιοίκηση συνεχίζεται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό και στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις αποδεικνύοντας ακόμη και σήμερα ότι οι βάσεις που έχουν τεθεί είναι πολύ γερές. Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν και, αφενός, το ΠΑΣΟΚ του 2016 δεν έχει καμία σχέση ούτε στην φυσιογνωμία του ούτε, βεβαίως, στα ποσοστά του, με εκείνο του Ανδρέα Παπανδρέου 35 χρόνια πριν, και, αφετέρου, οι αποκλίνουσες τάσεις μεταξύ των «πράσινων» αιρετών είναι πολλές, καταφέρνει, ακόμη, να αποτελεί τη δεύτερη, μετά τη ΝΔ, δύναμη στους δήμους και να έχει εκλέξει δύο από τους 13 περιφερειάρχες.

Είναι προφανές ότι τα πολιτικά δεδομένα σήμερα είναι (πολύ) διαφορετικά από εκείνα της δεκαετίας του 1970 και του 1980. Το ερώτημα, όμως, παραμένει: Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα της Αριστεράς που έχει ως στόχο «ένα ευρύ αυτοδιοικητικό κίνημα, στο πλαίσιο του οποίου μπορούν να ανθίσουν όλες οι κατάλληλες μορφές άμεσης δημοκρατίας», να επαναλάβει την (αδιαμφισβήτητη) επιτυχία του ΠΑΣΟΚ στην Αυτοδιοίκηση; Το μέλλον θα δείξει.