κιρμικίρογλου-δημιουργώντας-έναν-δη-1187595

Κιρμικίρογλου: Δημιουργώντας έναν δημόσιο τομέα με ταλέντα 

*Του Δημήτρη Κιρμικίρογλου 

Όταν το 1601 ο Ιταλός λόγιος Matteo Ricci επισκέφθηκε την Κίνα, αντίκρισε και περιέγραψε κάτι πρωτοφανές για την εποχή: ένα σύστημα μαζικών γραπτών εξετάσεων για την επιλογή των καλύτερων αξιωματούχων που θα στελέχωναν την αυτοκρατορική γραφειοκρατία. Εκατοντάδες χιλιάδες Κινέζοι σε χιλιάδες εξεταστικά κέντρα συμμετείχαν σε μια πολυήμερη, απαιτητική εξεταστική διαδικασία, σε συνθήκες εγκλεισμού, ώστε να διασφαλίζεται το αδιάβλητο, με αντικείμενο εξέτασης τα κλασικά έργα του Κομφούκιου. Έκτοτε οι διαδικασίες πρόσληψης κρατικών στελεχών εξελίχθηκαν. Ωστόσο, η ιδέα της στελέχωσης του κράτους με εξαιρετικά ικανούς εργαζόμενους, που θα επιλέγονται μέσω αξιοκρατικών διαδικασιών, ξεπέρασε από νωρίς τα σύνορα της Κίνας και παραμένει επίκαιρη όσο ποτέ.

Η διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής προσέλκυσης ταλέντων στον δημόσιο τομέα αποτελεί ζητούμενο για κάθε σύγχρονο κράτος και προϋπόθεση για την αποτελεσματική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Η πολιτική αυτή αφορά αφενός τη διαδικασία επιλογής και αφετέρου την παροχή κινήτρων για την παραμονή και καλύτερη αξιοποίηση των υψηλής απόδοσης εργαζομένων στο Δημόσιο. Κλειδί για την επιτυχία της είναι η αξιοκρατία, έννοια συνυφασμένη με την ισότητα ευκαιριών, με την ικανότητα και την προσπάθεια, και κυρίως έννοια αντίθετη στην πατρωνία και τον νεποτισμό.

Ειδικότερα, για τον εντοπισμό υψηλών επιδόσεων στελεχών, χρειάζονται αδιάβλητες και ταχείες διαδικασίες επιλογής, με χρήση ψηφιακών εργαλείων, που να αξιολογούν όχι μόνο γνώσεις αλλά και ευρύτερες αναλυτικές και συμπεριφορικές δεξιότητες, ιδίως την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, εργασίας σε ομάδα, προσαρμοστικότητας και διάθεσης μάθησης. Για τη διασφάλιση της ποικιλομορφίας στον χώρο εργασίας και της παροχής ίσων ευκαιριών πρόσβασης στην απασχόληση είναι απαραίτητη η ακριβής περιγραφή και σωστή προβολή των διαθέσιμων θέσεων, με χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, με ανοιχτές ημέρες γνωριμίας και δικτύωση των δημοσίων υπηρεσιών με πανεπιστήμια. Αλλά και μετά την πρόσληψη, κρίσιμης σημασίας είναι η ύπαρξη ολοκληρωμένου πλαισίου ενσωμάτωσης των νεοεισερχόμενων υπαλλήλων, η διαρκής παρακολούθηση της εργασιακής πορείας τους, με συλλογή και ανάλυση δεδομένων, και η παροχή κινήτρων και ανταμοιβών για την πραγματοποίηση κοινών στόχων. Οι δυνατότητες υψηλού επιπέδου επιμόρφωσης, κινητικότητας και συνεργασίας με διακεκριμένους υπαλλήλους άλλων χωρών αποτελούν επιπλέον παράγοντες που μπορούν να συντελέσουν στην προσέλκυση υψηλών επιδόσεων στελεχών στον δημόσιο τομέα.

Την τελευταία τετραετία, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έλαβε μια σειρά μέτρων που συμβάλλουν στην προσέλκυση ταλέντων στο Δημόσιο. Σε αυτά συγκαταλέγονται:

–          η καθιέρωση ενιαίου γραπτού διαγωνισμού για την εισαγωγή στο Δημόσιο μέσω ΑΣΕΠ με έμφαση στις δεξιότητες

–          το νέο σύστημα αξιολόγησης με επίκεντρο τις δεξιότητες και τη συνεχή βελτίωση του υπαλλήλου και η πρόβλεψη «μπόνους» παραγωγικότητας

–          η θέσπιση κλάδου επιτελικών στελεχών που αποτελείται από αυξημένων προσόντων διυπουργικά στελέχη του Δημοσίου, τα οποία επιλέγονται κατόπιν εξετάσεων με χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.

Την ίδια περίοδο το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης ανέπτυξε συνεργασίες με εγνωσμένου κύρους διεθνή ιδρύματα και διοργάνωσε στοχευμένα προγράμματα επιμόρφωσης δημοσίων υπαλλήλων.

Πολλά μένουν να γίνουν. Δεν είναι τυχαίο ότι η μεταρρύθμιση του κράτους, η δημιουργία ενός καλύτερου Δημοσίου με την εξάλειψη εστιών αναξιοκρατίας και “ωχαδερφισμού”, συγκαταλέγεται στις βασικές προτεραιότητες του προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας για την επόμενη τετραετία. Η ελληνική δημόσια διοίκηση διαθέτει ήδη πολλούς ταλαντούχους υπαλλήλους. Μπορεί να τους αξιοποιήσει καλύτερα και να αποκτήσει ακόμα περισσότερους.

Πάνω από όλα, αυτό που θα προσελκύσει ταλέντα στο ελληνικό Δημόσιο είναι η μεταρρύθμιση της κουλτούρας του. Για να αποτελέσει πόλο έλξης και να κερδίσει την αφοσίωση ταλαντούχων νέων ανθρώπων, η ελληνική δημόσια διοίκηση θα πρέπει να εκφράζει βασικές αξίες και αρχές, όπως η επιβράβευση της ακέραιης συμπεριφοράς, η τήρηση κανόνων και διαδικασιών, η διαφάνεια, ο σεβασμός των εργαζομένων, η εξωστρέφεια και η ενθάρρυνση της πρωτοβουλίας και καινοτομίας.

Οι μεγάλες κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας κατέδειξαν τον αυξανόμενο ρόλο του κράτους.  Το εύρος και το επίπεδο των δημοσίων υπηρεσιών που απαιτούνται από τους πολίτες σε μια σύγχρονη, πολύπλοκη κοινωνία αυξάνεται. Υπό αυτή την έννοια η προσέλκυση υψηλής επίδοσης, αφοσιωμένων υπαλλήλων στο Δημόσιο αποτελεί όχι μόνο βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του αλλά και αναγκαία συνθήκη για τη νομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος και τη λειτουργία της δημοκρατίας.

Ο Δημήτρης Κιρμικίρογλου είναι Τομεάρχης Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιας Διοίκησης Νέας Δημοκρατίας