ιταλία-πολιτικές-εκλογές-2022-εκλογικό-1063176

Ιταλία: Πολιτικές εκλογές 2022 – Εκλογικό Σύστημα

Στις γενικές εκλογές, στις 25 Σεπτεμβρίου, οι Ιταλοί πολίτες ανανεώνουν την εκλογή των μελών, της Βουλής και της Γερουσίας.

Πρόκειται για τους βουλευτές και γερουσιαστές που θα ψηφίσουν την εμπιστοσύνη στο νέο Πρόεδρο (πρωθυπουργό) του Υπουργικού Συμβουλίου στη βάση των εκλογικών αποτελεσμάτων και της νέας πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναθέτει τη δημιουργία κυβέρνησης στον αρχηγό του πλειοψηφούντος κόμματος του συνασπισμού κομμάτων που πλειοψήφισε στην εκλογική διαδικασία.

Αυτό για να απαντήσουμε σε όσους πιστεύουν ότι στην Ιταλία ο πρωθυπουργός εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες.

Συμφωνα με τη συνταγματική μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο μειώθηκε ο αριθμός των βουλευτών και γερουσιαστών κατα το ⅓. Ετσι στις 25 Σεπτέμβρη θα εκλεγούν 400 βουλευτές και 200 γερουσιαστές.

Ο εκλογικός νόμος για τη Βουλή και τη Γερουσία είναι ουσιαστικά ο ίδιος, επομένως για ευκολία μιλάμε μόνο για τη Βουλή, όπου τα νούμερα είναι μεγαλύτερα.

Ο Alessio Sgherza στην εφημερίδα La Repubblica μας δίνει μία όσο το δυνατόν πιο απλή εξήγηση του εκλογικού νόμου με τον οποίο θα γίνουν οι προσεχείς εκλογές.

Ο εκλογικός νόμος προβλέπει για την εκπροσώπηση στη Βουλή τη συγκέντρωση ποσοστού ίσο με 3% σε εθνική βάση, τόσο για την Γερουσία όσο και στη Βουλή

Η Ιταλία χωρίζεται σε 147 περιοχές (που ονομάζονται κολέγια). Ένα από αυτά τα κολέγια -για να δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα- είναι η πόλη της Μπολόνια.

Οι υποψήφιοι, αναγράφονται στο ψηφοδέλτιο με το όνομα και το επώνυμό τους , και συνδέονται με ένα από τα κόμματα που διαμορφώνουν τον συγκεκριμένο συνασπισμό κομμάτων (πχ κεντροδεξιά-κεντροαριστερά).

Η επιλογή του ψηφοφόρου γίνεται σταυρώνοντας είτε τον συγκεκριμένο πρώτο υποψήφιο, είτε το κόμμα του συνδυασμού στο οποίο ανήκει ο υποψήφιος. Η ψήφος και στις δύο περιπτώσεις καταχωρείται στον υποψήφιο.

Αυτό είναι το πλειοψηφικό (μονοεδρικό) σύστημα, χαρακτηριστικό των αγγλοσαξονικών χωρών.

Το «πλειοψηφικό» σύστημα συνδέεται με τον πρώτο «υποψήφιο», στη λίστα του συνασπισμού των κομμάτων που κατεβαινουν με ενιαίο ψηφοδέλτιο στις εκλογές και αφορά τα 147 κολέγια της Ιταλίας. Αυτο σημαίνει ότι κάθε κόμμα ή κάθε συνασπισμός κομματων έχει μόνο ένα όνομα-υποψήφιο, για καθε κολέγιο (μονοεδρική περιφέρεια).

Εκλέγεται ο υποψήφιος που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους σε αυτό το κολέγιο . Ακόμα και μια ψήφος παραπάνω από τους αντιπάλους του αρκεί για να εκλεγεί βουλευτής.

Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο υπάρχουν συνασπισμοί κομμάτων: για να συγκεντρωθούν οι ψήφοι πολλών κομμάτων πίσω από έναν μόνο υποψήφιο.

Στο ψηφοδέλτιο, υπάρχουν και άλλα ονόματα.

Αυτοί είναι οι υποψήφιοι της λεγόμενης «μπλοκαρισμένης λίστας»: θα δούμε παρακάτω πως γίνεται η εκλογή αυτών και αφορά τις υπόλοιπες 253 έδρες.

Έτσι εκλέγεται ένας βουλευτής για καθεμία από τις 147 περιοχές στις οποίες χωρίζεται η Ιταλία.

Τι θα γίνει με τις υπολοιπες 253 έδρες του Ιταλικού Κοινοβουλίου; Οκτώ εκλέγονται στο εξωτερικό απο τους Ιταλούς της διασποράς.

Υπάρχουν λοιπόν 245 βουλευτές που θα εκλεγούν με το σύστημα της απλής αναλογικής.

Εδώ μπαίνει στο παιχνίδι η άλλη λέξη κλειδί των εκλογών: η απλη αναλογική. Ας δούμε πώς.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε σε αυτό το σημείο είναι να αθροίσουμε όλες τις ψήφους όλων των κομμάτων και των συνασπισμών κομμάτων σε όλη την Ιταλία.

Σε αυτή τη περίπτωση ο κάθε συνασπισμός κομμάτων , αλλά και το κάθε κόμμα αποκτάει τόσες έδρες όσες αναλογικά του αναλογούν απο το σύνολο του εκλογικού σώματος.

Εκλέγονται έτσι και οι υποψήφιοι, που έλαβαν τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στο κόμμα με το οποίο είναι συνδεδεμένοι.

Με την αναλογική, είναι αυτονόητο: οι 245 εναπομείνασες εδρες εκλέγονται ανάλογα με τις ψήφους που έλαβαν τα μεμονωμένα κόμματα.

Η διαμόρφωση της κυβερνητικης πλειοψηφίας αφορά στον συνασπισμό που λαμβάνει τον μεγαλύτερο αριθμό αριθμό εδρών αθροίζοντας τις έδρες των κολεγίων (πλειοψηφικό) , τις έδρες με το σύστημα της απλής αναλογικής και τις 8 έδρες των Ιταλών της διασποράς.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναθέτει το σχηματισμό κυβέρνησης στον αρχηγό του κόμματος που έλαβε τις περισσότερες ψήφους στον πλειοψηφούντα συνασπισμό.

Θοδωρής Αγγελόπουλος