γιώργης-μαρινάκης-αυτά-πέτυχε-η-εδευα-365929

Γιώργης Μαρινάκης: Αυτά πέτυχε η ΕΔΕΥΑ την τελευταία πενταετία

Τον απολογισμό του έργου του ως προέδρου της ΕΔΕΥΑ την τελευταία πενταετία κάνει ενόψει της αυριανής Γενικής Συνέλευσης της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργης Χ. Μαρινάκης.  “Η συμπλήρωση των τριάντα χρόνων από την ίδρυση της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και η ολοκλήρωση της θητείας του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου βρίσκει τις Δ.Ε.Υ.Α. μ’ ένα νέο, σύγχρονο και ολοκληρωμένο θεσμικό υπόβαθρο, εγγύηση για την μελλοντική πορεία τους, και την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεσμικά αναβαθμισμένη και ισχυρή. Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυρισθούμε ότι η θητεία αυτή ήταν η πιο παραγωγική στην ιστορία της Ε.Δ.Ε.Υ.Α.”, αναφέρει χαρακτηριστικά. Και προσθέτει:  “Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. στο διάστημα αναφοράς μας στήριξε τις Δ.Ε.Υ.Α. σε ζητήματα στελέχωσης, συνέβαλε στην ρύθμιση των υποχρεώσεών τους στη ΔΕΗ, συνεργάσθηκε με όλα τα συναρμόδια Υπουργεία και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση των έργων των Δ.Ε.Υ.Α. και κυρίως για την κατάρτιση του αναπτυξιακού προγράμματος «ΦιλόΔημος». Οι ημερίδες που πραγματοποίησε η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και οι περιφερειακές συναντήσεις αποτέλεσαν γόνιμο πεδίο ανταλλαγής απόψεων και τεχνογνωσίας, ενώ μέσω των Επιτροπών της υποβοήθησε τις Δ.Ε.Υ.Α. για ζητήματα ενεργειακά, αντιμετώπισης του μη ανταποδοτικού νερού, πολιτικής προστασίας, τιμολόγησης και κοστολόγησης των υπηρεσιών νερού κ.α. Το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. μια καινοτόμα και πρωτοποριακή πρωτοβουλία της Ένωσης που αναπτύχθηκε με ίδιους πόρους και πρέπει να στηριχθεί από όλες τις Δ.Ε.Υ.Α. αποτελεί και θα πρέπει να αποτελέσει σημείο αναφοράς των Δ.Ε.Υ.Α. για ζητήματα ποιότητας νερού και συγκριτικής αξιολόγησης και αξιόπιστο μέσο ενημέρωσης των πολιτών για την ποιότητα του νερού που καταναλώνουν”.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ

Εισαγωγή

Η σημερινή εκλογοαπολογιστική Γενική Συνέλευση των μελών της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. συμπίπτει με την συμπλήρωση τριάντα  χρόνων από την ίδρυση της Ένωσης το 1989. Η επέτειος αυτή βρίσκει την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ισχυρή όσο ποτέ. Και αυτό οφείλεται όχι μόνο στη θεσμική της αναβάθμιση που πραγματοποιήθηκε το 2017 με την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου των Δ.Ε.Υ.Α., αλλά και στην ενδυνάμωσή της από την εμπιστοσύνη, την αποδοχή και την αναγνώριση που απολαμβάνει σήμερα από τις Δ.Ε.Υ.Α. – μέλη της.

Η δικαίωση αυτή, εσωτερική και εξωτερική, θεσμική και πραγματική, επισφραγίζει την 30χρονη πορεία της και αποτελεί το πιο ακριβό δώρο για το Δ.Σ. που θα προκύψει από τις αυριανές αρχαιρεσίες και θα κληθεί να αναλάβει το τιμόνι της ‘Ενωσης. Η νέα διοίκηση ξεκινά μ’ ένα μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με προηγούμενες διοικήσεις. Κι αυτό, διότι η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. εκτός από αξιόπιστος που ήταν πάντα, είναι πλέον και αναγνωρισμένος θεσμικός συνομιλητής της Πολιτείας σε ζητήματα ύδρευσης-αποχέτευσης και περιβάλλοντος.

Ταυτόχρονα, η θεσμική αυτή επιτυχία θέτει πολύ υψηλά τον πήχη των στόχων και των διεκδικήσεων, αφού η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. αποτελεί πλέον τον τρίτο πόλο του τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης μαζί με τις εταιρείες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, την Ε.ΥΔ.Α.Π. και την Ε.Υ.Α.Θ. αντίστοιχα.

Παραπέρα, η πενταετία για την οποία «απολογούμαστε» ως απερχόμενο Δ.Σ. της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ήταν αναμφισβήτητα η σημαντικότερη και η πιο παραγωγική στην πορεία της Ένωσης. Κι αυτό γιατί επιτέλους αναθεωρήθηκε και εκσυγχρονίσθηκε το θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α., ο ν. 1069/80 μετά από 37 περίπου χρόνια από την ψήφισή του. Έτσι, υλοποιήθηκε ο διεκδικητικός πυρήνας της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και μάλιστα με τρόπο σύμφωνο και εναρμονισμένο με τις θέσεις, τις απόψεις και τις προτάσεις της ‘Ενωσης και των Δ.Ε.Υ.Α. όπως αυτές διαμορφώθηκαν και αποκρυσταλλώθηκαν στα 40 περίπου χρόνια της λειτουργίας τους.

Η θεσμική αυτή κατάκτηση συνέβαλε στην ενίσχυση, αναβάθμιση  και ενδυνάμωση των Δ.Ε.Υ.Α. που απειλήθηκαν στη διάρκεια της δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης στη χώρα μας. ‘Εδωσε στις επιχειρήσεις προοπτική και μέλλον. Και παρότι αφυδατώθηκαν άδικα από την υποστελέχωση λόγω των μνημονιακών διατάξεων για το προσωπικό του δημόσιου τομέα στον οποίον, ωστόσο, δεν ανήκουν οι Δ.Ε.Υ.Α., καταφέραμε έστω και εν μέρει να επουλώσουμε τις πληγές της κρίσης, αφού οι μισές περίπου στελεχώθηκαν με προσωπικό αορίστου χρόνου και κυρίως με επιστημονικό προσωπικό που θα υλοποιήσει τον σχεδιασμό και προγραμματισμό τους στα επόμενα χρόνια.

Πέρα, όμως, από τις παραπάνω κατακτήσεις, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α.  υλοποιώντας ένα όραμα πολλών χρόνων ανέπτυξε με ίδιους πόρους ένα πρωτοποριακό ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για την Ποιότητα νερού και την Συγκριτική Αξιολόγηση των Δ.Ε.Υ.Α. Με τον τρόπο αυτό αναπτύσσοντας ένα σύγχρονο εργαλείο για τις Δ.Ε.Υ.Α. εκπλήρωσε και έναν στόχο που συνδέεται με τρόπο δημιουργικό και καινοτόμο τόσο με την εξέλιξη, τη βελτίωση των Δ.Ε.Υ.Α. και τα μελλοντικά τους βήματα, όσο και με την κοινωνία που έχει πλέον πρόσβαση σε αξιόπιστη πληροφόρηση για το νερό που πίνει, απαίτηση που θα αποτυπωθεί και στην νέα Οδηγία για το πόσιμο νερό που σύντομα όπως φαίνεται θα ψηφισθεί από τα ευρωπαϊκά όργανα.

ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ

Η αναθεώρηση του ν. 1069/80 αποτέλεσε μία θεσμική τομή στο χώρο των Δ.Ε.Υ.Α., αλλά και του τομέα ύδρευσης – αποχέτευσης γενικότερα. Και αυτό γιατί αποτέλεσε μία ολοκληρωμένη θεσμική παρέμβαση που σεβάσθηκε το παρελθόν και οραματίσθηκε το μέλλον. Θα μπορούσε ίσως να είναι πιο τολμηρή περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά, αλλά επειδή υλοποιήθηκε στη διάρκεια της κρίσης έπρεπε να λάβει υπόψη της την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και το ασφυκτικό δημοσιονομικά περιβάλλον της χώρας μας.

Ωστόσο, παρότι εστιάσαμε στα θεσμικά ζητήματα ως αναγκαίο υπόβαθρο για την μετάβαση των Δ.Ε.Υ.Α. στην νέα εποχή, δεν περιορισθήκαμε σ’ αυτά, αφού στην πενταετή θητεία μας ασχοληθήκαμε και με άλλα ζητήματα όπως:

  • Προσλήψεις προσωπικού αορίστου χρόνου στις Δ.Ε.Υ.Α.
  • Ενεργειακά ζητήματα όπως ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των Δ.Ε.Υ.Α. προς τη ΔΕΗ, Ενεργειακές Κοινότητες, ενεργειακός συμψηφισμός
  • Συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για το πρόγραμμα «ΦιλόΔημος»
  • Εξορθολογισμό του ελέγχου των δαπανών των Δ.Ε.Υ.Α. από το Ελεγκτικό Συνέδριο
  • Συμμετοχή της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. στο Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για τους οικισμούς Γ’ Προτεραιότητας
  • Συνεργασία και διαβούλευση με την ΕΓΥ και το Υπουργείο Περιβάλλοντος για την τιμολόγηση και κοστολόγηση των Υπηρεσιών Ύδατος
  • Ανάπτυξη εργαλείων από τις Επιστημονικές Επιτροπές της ‘Ενωσης (Οικονομική, Τεχνική, Περιβάλλοντος και ΕΣΠΑ) για την υποβοήθηση των Δ.Ε.Υ.Α.
  • Ενημέρωση των στελεχών των Δ.Ε.Υ.Α. μέσω επιστημονικών ημερίδων και περιφερειακών συναντήσεων
  • Υπογραφή ΚΣΣΕ – Μισθολογικά θέματα

Με βάση τα παραπάνω ας προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε τις δραστηριότητες της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. στην τετραετία αναφοράς μας:

  • Νέο θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α.

Η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου των Δ.Ε.Υ.Α. με τους ν. 4483/2017 και 4485/2017 αποτέλεσε θεσμικό ορόσημο για τις Δ.Ε.Υ.Α. από την ίδρυσή τους μέχρι σήμερα. Διότι υπήρξαν και στο παρελθόν τροποποιήσεις του θεσμικού τους πλαισίου όπως αυτή με τον ν. 4071/2012, αλλά ήταν αποσπασματικές και ελλιπείς. Και μάλιστα δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο νόμος 4483/2017 ονομάσθηκε «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) – Ρυθμίσεις για την οργάνωση, τη λειτουργία, τα οικονομικά και το προσωπικό των Ο.Τ.Α. – Ευρωπαϊκοί ‘Ομιλοι Εδαφικής Συνεργασίας και άλλες διατάξεις».

Η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου των Δ.Ε.Υ.Α. ξεκίνησε επί Υπουργίας του κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή όπου τέθηκαν οι βάσεις της νέας νομοθεσίας και ολοκληρώθηκε επί της Υπουργίας του κ. Πάνου Σκουρλέτη στο Υπουργείο Εσωτερικών. Με το νέο θεσμικό πλαίσιο δεν υπήρξε μόνο βελτίωση της νομοθεσίας για τις Δ.Ε.Υ.Α., του ν. 1069/80.

Με τον νέο νόμο:

  • Εκσυγχρονίσθηκε το θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α. με την προσαρμογή του στις σύγχρονες συνθήκες και την ευρωπαϊκή νομοθεσία ιδιαίτερα ως προς τις δημόσιες συμβάσεις και την κοστολόγηση και τιμολόγηση του νερού,
  • Αποσαφηνίσθηκε ο χαρακτήρας τους (ειδικού σκοπού, μη κερδοσκοπικού και κοινωφελούς χαρακτήρα),
  • Αποκαταστάθηκε εν μέρει η ευελιξία τους,
  • Καλύφθηκαν νομοθετικά κενά που μας ανάγκαζαν να προσφεύγουμε σε άλλες διατάξεις (Δημοτικός Κώδικας ) για αναλογική εφαρμογή
  • Οριοθετήθηκαν οι πόροι τους (πάγιο, ειδικό 80%, τέλος ομβρίων, χρέωση Δημοσίου κ.λ.π.)
  • Επιλύθηκαν εκκρεμότητες χρόνων που προκαλούσαν προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία τους (ειδικό τέλος 80%, υποχρεώσεις προς τους οικείους Δήμους κ.α.) και
  • Θωρακίσθηκαν οι επιχειρήσεις από απειλές και κινδύνους (απαίτηση για αυξημένη πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο) ιδιαίτερα όσον αφορά στην λύση τους.

Το νέο θεσμικό πλαίσιο  αποτέλεσε την εκτενέστερη και πιο ολοκληρωμένη τροποποίηση του ιδρυτικού νόμου των Δ.Ε.Υ.Α. με κατευθυντήρια συνισταμένη τη βιωσιμότητά τους, αφού ενσωμάτωσε την εμπειρία από την 40χρονη λειτουργία των Δ.Ε.Υ.Α. δημιουργώντας ένα περιβάλλον ασφάλειας, σταθερότητας και αναπτυξιακών προοπτικών για τις επιχειρήσεις.

Ο  ν. 4483/2017 αποτέλεσε, επίσης, θεσμικό ορόσημο και για την Ε.Δ.Ε.Υ.Α., αφού αναβάθμισε θεσμικά την ‘Ενωση δίνοντάς της τη δυνατότητα να υπογράφει προγραμματικές συμβάσεις για ζητήματα μείζονος σημασίας. Η αναγνώριση αυτή έχει συμβολική και πρακτική αξία. Συμβολική, γιατί αναγνώρισε  28 έτη μετά την ίδρυσή της, επίσημα την Ένωση ως το θεσμικό εκφραστή των Δ.Ε.Υ.Α., και πρακτική διότι έδωσε τη δυνατότητα στην Ε.Δ.Ε.Υ.Α. να εμπλακεί ως ο επίσημος πλέον εκπρόσωπος των Δ.Ε.Υ.Α. σε δράσεις, πρωτοβουλίες και προγράμματα που συνδέονται με το αντικείμενο των Δ.Ε.Υ.Α., αλλά έχουν ταυτόχρονα και ισχυρό περιβαλλοντικό, κοινωνικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα.

Δυστυχώς, στον ν. 4483/2017 δεν περιλήφθηκε διάταξη για την αλλαγή του τιμολογίου της ΔΕΗ για τις ΔΕΥΑ από τιμολόγιο γενικής χρήσης σε βιομηχανικό παρότι δώσαμε μάχη σε ευρεία σύσκεψη τον Ιανουάριο του 2017 με συμμετοχή του πρώην Υπουργού Εσωτερικών κ. Σκουρλέτη, στελεχών και συμβούλων του  και ανώτατων στελεχών της ΔΕΗ. Η διάταξη αφαιρέθηκε από το σχέδιο νόμου διότι κρίθηκε από τους νομικούς συμβούλους του Υπουργού  ότι δεν μπορεί να καθορίζεται τιμολόγιο ανώνυμης εταιρείας όπως η ΔΕΗ με νομοθετική διάταξη. Πάντως, με τα σημερινά δεδομένα στον τομέα της ενέργειας, εκτιμάται ότι το όφελος από την αλλαγή του τιμολογίου σε βιομηχανικό θα ήταν μικρό.

Αντίθετα, περιλήφθηκε διάταξη για την ρύθμιση των δανείων των Δ.Ε.Υ.Α. προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, διάταξη που μειώνει το λειτουργικό κόστος των Δ.Ε.Υ.Α. συμψηφίζοντας έστω και εν μέρει τις απώλειες εσόδων από την μειωμένη εισπραξιμότητα των εσόδων τους λόγω της κρίσης, και συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην ανάκτηση του χρηματοοικονομικού κόστους με ηπιότερες προσαρμογές εκεί που ενδεχομένως απαιτούνται.

Με τον ν. 4485/2017 μηδενίσθηκε ουσιαστικά η ίδια συμμετοχή των Δ.Ε.Υ.Α., και ικανοποιήθηκε ένα πάγιο και δίκαιο αίτημα της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και των Δ.Ε.Υ.Α., αφού περιέλαβε διάταξη που διευρύνει τις επενδυτικές δυνατότητες των Δ.Ε.Υ.Α., προβλέποντας την  100% επιχορήγηση των μελετών και των έργων τους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μέσα στα όρια των πιστώσεων που εγκρίνονται για τον σκοπό αυτό κάθε χρόνο. Με τον τρόπο αυτό αντικαταστάθηκε η πρώτη παράγραφος του άρθρου 13 του ν. 1069/80 που προέβλεπε ίδια συμμετοχή των Δ.Ε.Υ.Α.  στο κόστος των μελετών και των έργων τους. Η διάταξη αυτή ήταν η αιτία του υψηλού δανεισμού των Δ.Ε.Υ.Α. από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αφού όταν ψηφίσθηκε ο ν. 1069/80 προέβλεπε ίδια συμμετοχή των ΔΕΥΑ στις δαπάνες των έργων τους μέχρι 65%, συμμετοχή ιδιαίτερα υψηλή, αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας ότι τα έργα των Δ.Ε.Υ.Α. είναι υψηλού κόστους και όχι άμεσης απόδοσης.

Στην συνέχεια, με τον ν. 4512/2018 (άρθρο 348) τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του ν. 4483/2017 που αφορούσαν στην σύνθεση του Δ.Σ. των Δ.Ε.Υ.Α. και τη διαδικασία επιλογής Γενικού Διευθυντή. Η διάταξη αυτή που ψηφίσθηκε στο πλαίσιο της «αποκομματικοποίησης-αποπολιτικοποίησης» της δημόσιας διοίκησης κι ενώ είχε ήδη διαμορφωθεί το νέο θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α., δεν έλαβε υπόψη της τη φύση και το χαρακτήρα των Δ.Ε.Υ.Α. με κίνδυνο να δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα στην λειτουργία των επιχειρήσεων. Ως Ε.Δ.Ε.Υ.Α. αντιδράσαμε άμεσα και σταθερά και καταφέραμε να τροποποιηθεί η διάταξη με τον ν. 4604/2019 και να εναρμονισθεί με το φύση και το νομικό καθεστώς των Δ.Ε.Υ.Α.

Πέρα, όμως, από τις σοβαρές αυτές θεσμικές αλλαγές που αναλυτικά περιέγραψα, διεκδικήσαμε και πετύχαμε και μεμονωμένες, αλλά ουσιαστικές σε διατάξεις νόμων που δημιούργησαν δυσχέρειες στην εύρυθμη λειτουργία των Δ.Ε.Υ.Α. όπως η διάταξη στο ν. 4585/2018 (αρ. 26) με την οποία επιλύθηκε το θέμα που προέκυψε από Πράξη του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία θεωρήθηκε μη νόμιμη η κατάτμηση ανά Δημοτική ενότητα όσον αφορά στις Δ.Ε.Υ.Α.

  • Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ε.Δ.Ε.Υ.Α.

Όπως προανέφερα, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. στην πενταετία αναφοράς μας υλοποίησε το όραμά της για ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για την Ποιότητα Νερού και την Συγκριτική Αξιολόγηση των Δ.Ε.Υ.Α.  Κατάφερε να αναπτύξει  με ίδιους πόρους και να θέσει σε λειτουργία ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα που αποτελείται από το Υποσύστημα Παρακολούθησης Ποιότητας Νερού, το Υποσύστημα Συγκριτικής Αξιολόγησης των Δ.Ε.Υ.Α. και το Υποσύστημα Δημόσιας Πρόσβασης. Τα υποσυστήματα αυτά διασυνδέονται και εμφανίζονται ως ένα ολοκληρωμένο και πλήρες πληροφοριακό σύστημα. Για την Συγκριτική αξιολόγηση μάλιστα μεταφέρθηκε τεχνογνωσία από την DANVA, την αντίστοιχη με την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. Ένωση της Δανίας, η οποία θεωρείται πρωτοπόρος σε θέματα συγκριτικής αξιολόγησης των επιχειρήσεων ύδρευσης και την έχει καταστήσει υποχρεωτική για όλα τα μέλη της. Το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. παρουσιάσθηκε πέρσι στην Κύπρο στο πλαίσιο συνεδρίου της EurEau (Πανευρωπαϊκή Ένωση των Ενώσεων και των επιχειρήσεων ύδρευσης-αποχέτευσης των χωρών μελών της Ε.Ε.) ως καινοτόμα πρωτοβουλία στον ευρωπαϊκό τομέα ύδρευσης – αποχέτευσης.

Το Υποσύστημα Παρακολούθησης Ποιότητας Νερού το οποίο υποστηρίζεται θεσμικά από το Υπουργείο Υγείας είναι ένα διαδικτυακό σύστημα που επιτρέπει στους φορείς ύδρευσης την καταχώριση των αποτελεσμάτων των εργαστηριακών αναλύσεων του πόσιμου νερού. Αποτελεί ένα εργαλείο συνεχούς παρακολούθησης της ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης για την Κεντρική Διοίκηση αλλά και το Υπουργείο Υγείας και τις Διευθύνσεις Υγείας των Περιφερειών.

Αυτή τη στιγμή στο σύστημα συμμετέχουν 97 Δ.Ε.Υ.Α., 5 Δήμοι που δεν διαθέτουν Δ.Ε.Υ.Α. και η Ε.Υ.Α.Θ., ενώ το Υπουργείο Υγείας με Εγκύκλιο του έχει προτείνει τη συμμετοχή όλων των «υπευθύνων» ύδρευσης στο Πληροφοριακό Σύστημα της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. Και δεν είναι τυχαίο ότι σε πρόσφατη εκδήλωση με εκπροσώπους του Υπουργείου Υγείας και των Δ.Ε.Υ.Α. (18 Οκτωβρίου) οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους για την υλοποίηση ενός διαχρονικού οράματός τους.

Από την άλλη , το Υποσύστημα Συγκριτικής Αξιολόγησης είναι ένα διαδικτυακό σύστημα που επιτρέπει στους φορείς ύδρευσης τη σύγκριση της επιχείρησής τους με μία άλλη επιχείρηση ύδρευσης που παρουσιάζει εξαιρετικά αποτελέσματα στη γενική λειτουργία καθώς επίσης και τη σύγκριση της απόδοσης με μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων σε προκαθορισμένους δείκτες.

Στόχος του συστήματος είναι η παροχή πληροφόρησης και η υποβοήθηση της διοίκησης των Δ.Ε.Υ.Α., στην εξαγωγή συμπερασμάτων, μέσω σύγχρονων και αποτελεσματικών μεθόδων παράλληλης αξιολόγησης και οπτικής αναπαράστασης. Τα αποτελέσματα της  συγκριτικής αξιολόγησης χρησιμοποιούνται από τις Δ.Ε.Υ.Α. για τη διαμόρφωση της στρατηγικής της επιχείρησης με γνώμονα τη βελτίωση της απόδοσής της και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Σε αντίθεση με το Υποσύστημα Παρακολούθησης Ποιότητας Νερού η συμμετοχή στο Υποσύστημα Συγκριτικής Αξιολόγησης παραμένει ιδιαίτερα χαμηλή και ανησυχητική, με μόλις 35 Δ.Ε.Υ.Α. να έχουν αποκτήσει πρόσβαση.

Τέλος, πρέπει να αναφερθούμε στο Υποσύστημα Δημόσιας Πρόσβασης που παρέχει στους πολίτες ελεύθερη πρόσβαση σε στοιχεία σχετικά με την ποιότητα του νερού που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση. Τα δεδομένα αυτά παρέχονται στους πολίτες, με εύκολα αναγνώσιμη και κατανοητή μορφή μέσα από την ιστοσελίδα της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. αλλά και την ιστοσελίδα της κάθε Δ.Ε.Υ.Α. ξεχωριστά. Έτσι, μπορούν  να  ενημερώνονται για την ποιότητα του νερού που καταναλώνουν σε μια περιοχή είτε αυτοί διαμένουν μόνιμα στην περιοχή αυτή είτε την επισκέπτονται, άμεσα και ανά πάσα στιγμή.

  • Προσλήψεις προσωπικού αορίστου χρόνου στις Δ.Ε.Υ.Α.

Η υποστελέχωση των Δ.Ε.Υ.Α. λόγω άδικων μνημονιακών ρυθμίσεων για την αναστολή προσλήψεων προσωπικού αορίστου χρόνου στο δημόσιο τομέα που εφαρμόσθηκαν στις Δ.Ε.Υ.Α., ενώ οι Δ.Ε.Υ.Α. δεν ανήκουν στο δημόσιο τομέα και δεν επιχορηγούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό, αποτέλεσε και αποτελεί ακόμα ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις μας.

Στις αρχές της θητείας μας θέσαμε το αίτημα της στελέχωσης των Δ.Ε.Υ.Α. με προσωπικό αορίστου χρόνου και ιδίως με επιστημονικό προσωπικό, στην κορυφή των διεκδικήσεών μας. Κι αυτό γιατί οι Δ.Ε.Υ.Α. είναι επιχειρήσεις «αιχμής». Και τα έργα που έχουν κατασκευάσει, πολλά από τα οποία είναι έργα υψηλής τεχνολογίας, απαιτούν προσωπικό υψηλής κατάρτισης που θα σκέφτεται και θα δρα δημιουργικά και καινοτόμα.

Με αλλεπάλληλες επισκέψεις μας στα Υπουργεία Εσωτερικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης επιχειρήσαμε να πείσουμε την πολιτική ηγεσία τους να εξαιρέσει τις Δ.Ε.Υ.Α. από τους περιορισμούς προσλήψεων του δημόσιου τομέα όπως το δικαιούνται σύμφωνα με την νομική τους φύση. Μάλιστα, καταθέσαμε στην κ. Γεροβασίλη, πρώην Υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης και σχέδιο διάταξης για να διευκολύνουμε την ικανοποίηση του αιτήματός μας.

Τελικώς, και μετά από πολλή προσπάθεια ο πρώην Υπουργός κ. Σκουρλέτης ενέταξε τις ΔΕΥΑ στην προκήρυξη 3Κ για το προσωπικό των Δήμων. Και αξίζει να αναφερθεί ότι συναινέσαμε να καταργηθεί με το νέο θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α., η επιχορήγηση των Δ.Ε.Υ.Α. από τους Κ.Α.Π. ώστε κανείς πια να μην μπορεί να ισχυρισθεί ότι οι Δ.Ε.Υ.Α. επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό.

Στην εν λόγω προκήρυξη εντάχθηκαν 49 ΔΕΥΑ που υπέβαλαν αιτήματα για 760 θέσεις προσωπικού αορίστου χρόνου. Οι υπόλοιπες στην πλειονότητά τους δεν είχαν αναμορφώσει τους Οργανισμούς τους καταργώντας τις κενές θέσεις. Στην συνέχεια, και μετά από τις αναμορφώσεις των ΟΕΥ τους, οι περισσότερες από τις εναπομείνασες εκτός της 3Κ ΔΕΥΑ εντάχθηκαν μετά από πιέσεις μας, στην συμπληρωματική της 3Κ προκήρυξη η έκδοση της οποίας επίκειται.

Πάντως, η μαζική αυτή πρόσληψη προσωπικού μέσω της 3Κ ανέδειξε πολλά προβλήματα  όπως ο μη συνυπολογισμός του κριτηρίου εντοπιότητας, πέρα από την μεγάλη καθυστέρηση ολοκλήρωσής της, αφού η διεκπεραίωσή της διήρκεσε περίπου δύο χρόνια. Δεν είμαστε βέβαιοι ότι ο αντικειμενικός στόχος των Δ.Ε.Υ.Α. για ενδυνάμωσή τους επιτεύχθηκε. Τα μηνύματα δεν είναι αισιόδοξα. Για τον λόγο αυτό ζητήσαμε από το Υπουργείο Εσωτερικών σε πρόσφατη επίσκεψή μας στον Υπουργό κ. Θεοδωρικάκο, να δοθεί νομοθετικά η δυνατότητα στις Δ.Ε.Υ.Α. να προσλαμβάνουν στο άμεσο μέλλον το προσωπικό τους μέσω ΑΣΕΠ μεν όπως νομοθετικά υποχρεούνται, αλλά η καθεμιά επιχείρηση ξεχωριστά και με βάση τις ανάγκες της και τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας της. Με τον τρόπο αυτό η στελέχωση των Δ.Ε.Υ.Α. θα γίνεται με διαφανή και αντικειμενικά κριτήρια και θα έχει μόνιμο και διαρκή χαρακτήρα

  • Ενεργειακά ζητήματα

Η τιμολόγηση των Δ.Ε.Υ.Α. από τη ΔΕΗ είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα. Το τιμολόγιο γενικής χρήσης με το οποίο τιμολογούσε και τιμολογεί η ΔΕΗ τις Δ.Ε.Υ.Α. αντί για το βιομηχανικό που συνάδει με τα χαρακτηριστικά βιομηχανικής εγκατάστασης που έχουν οι εγκαταστάσεις των Δ.Ε.Υ.Α., δημιούργησε υπέρογκα χρέη σε πολλές Δ.Ε.Υ.Α., αφού οι εγκαταστάσεις τους είναι ενεργοβόρες με αποτέλεσμα να απειλούνται διαρκώς με διακοπές.

Παράλληλα, πρόβλημα υπάρχει και με το αρδευτικό ρεύμα, που είναι ακριβότερο για τις Δ.Ε.Υ.Α. σε σχέση με τους Δήμους όταν αναλαμβάνουν την άρδευση. Αντιλαμβανόμενοι την σοβαρότητα του προβλήματος ασχοληθήκαμε με το ζήτημα της ΔΕΗ, όσον αφορά στην αλλαγή του τιμολογίου από τιμολόγιο γενικής χρήσης σε «οιονεί» βιομηχανικό, και την αλλαγή της ΚΥΑ για το αρδευτικό τιμολόγιο, αλλά κυρίως με την ρύθμιση των χρεών των Δ.Ε.Υ.Α.

Μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις με τη Διοίκηση της ΔΕΗ και κυρίως με τον πρώην Πρόεδρο κ. Εμ. Παναγιωτάκη, καταφέραμε να συνάψουμε «συμφωνία κυρίων» με τη ΔΕΗ ώστε οι Δ.Ε.Υ.Α. να μπορέσουν να ρυθμίσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους. Η συμφωνία προέβλεπε 100 δόσεις, χωρίς προκαταβολή, με ενεχυρίαση απαίτησης ως εγγύηση και εξόφληση των τρεχουσών οφειλών. Θεωρούμε ότι ήταν η καλύτερη δυνατή συμφωνία και πολλές Δ.Ε.Υ.Α. έσπευσαν να επωφεληθούν. Δυστυχώς, υπάρχουν ακόμα κάποιες επιχειρήσεις που δεν μπόρεσαν να προβούν στην ρύθμιση και εξακολουθούν να απειλούνται από τη ΔΕΗ. Είναι ένα πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει το νέο Δ.Σ. της ‘Ενωσης.

Ταυτόχρονα διερευνήσαμε και όλους τους τρόπους μείωσης του ενεργειακού κόστους στις Δ.Ε.Υ.Α. με την συνδρομή της Τεχνικής Επιτροπής της ‘Ενωσης. Το νέο θεσμικό εργαλείο των Ενεργειακών Κοινοτήτων παρουσιάσθηκε σε επτά περιφερειακές συναντήσεις που διοργάνωσε η ‘Ενωση. Αναλυτική αναφορά θα κάνει ο Αντιπρόεδρος στον προγραμματισμό του 2020.

  • Συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για το πρόγραμμα «ΦιλόΔημος».

Το αίτημά μας για ρύθμιση των δανείων των Δ.Ε.Υ.Α. από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και η διερεύνηση λύσεων για την μείωση του ενεργειακού κόστους και για τη χρηματοδότηση των έργων των Δ.Ε.Υ.Α. που παρέλαβαν με τον «Καλλικράτη» εκτεταμένη ενδοχώρα με μεγάλες ανάγκες σε υποδομές μάς οδήγησε στην «πόρτα» του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. Με τον πρώην Πρόεδρο του Τ.Π. & Δ. κ. Κ. Βαρλαμίτη είχαμε μια πολύ εποικοδομητική συνεργασία και τελικώς καταφέραμε να πετύχουμε ρύθμιση των δανείων των Δ.Ε.Υ.Α. με ευνοϊκούς όρους (επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής τους) η οποία περιλήφθηκε στον ν. 4483/2017. Το όφελος για τις Δ.Ε.Υ.Α. υπολογίσθηκε σε μεσοσταθμική μείωση δόσεων κατά 33,4% ή κατά 6,2 εκ. ευρώ ετησίως.

Με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, αλλά και το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης συνεργασθήκαμε για την κατάρτιση του Προγράμματος «ΦιλόΔημος».

Σε όλες τις συζητήσεις μας με το Υπουργείο Εσωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία επισημαίναμε τις επενδυτικές ανάγκες των Δ.Ε.Υ.Α. τονίζοντας ότι με τον «Καλλικράτη» αυξήθηκαν κατά πολύ, αφού προστέθηκε στην περιοχή αρμοδιότητάς τους μεγάλο κομμάτι της ενδοχώρας. Ιδιαίτερη έμφαση δώσαμε στις μικρές Δ.Ε.Υ.Α. οι οποίες αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν ακόμα σοβαρά προβλήματα σε οργανωτικό, οικονομικό, επενδυτικό επίπεδο. Η μεροληψία μας υπέρ των μικρών Δ.Ε.Υ.Α. βασίσθηκε στην ανομοιογένεια μεταξύ των Δ.Ε.Υ.Α. και στην ανάγκη για σύγκλιση και συνοχή μεταξύ των επιχειρήσεων. Για να τεκμηριώσουμε τα επιχειρήματά μας επικαλούμασταν τους μικρούς οικισμούς που ανέλαβαν οι Δ.Ε.Υ.Α. οι οποίοι είχαν ανάγκη αποχέτευσης και μονάδας επεξεργασίας λυμάτων  που μπορεί να μην αποτελεί θεσμική απαίτηση από την σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 91/271/ΕΕ), αλλά είναι σίγουρα περιβαλλοντική απαίτηση.

Στο πλαίσιο αυτό συμμετείχαμε σε ευρείες συσκέψεις με πρωτοβουλία του πρώην Προέδρου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων κ. Βαρλαμίτη και συμμετοχή εκπροσώπων συναρμόδιων Υπουργείων όπως του Υπουργείου Εσωτερικών και Οικονομίας και Ανάπτυξης. Η συνεργασία μας με το Υπουργείο Εσωτερικών συνεχίσθηκε και όσον αφορά στις Προσκλήσεις του Προγράμματος «ΦιλόΔημος», αφού η Επιτροπή ΕΣΠΑ μελέτησε τις Προσκλήσεις του Προγράμματος «ΦιλόΔημος Ι» ώστε το πρόγραμμα να είναι λειτουργικό και ωφέλιμο για τις Δ.Ε.Υ.Α. και να επιτευχθούν οι επιδιωκόμενοι στόχοι. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι μετά από δική μας παρέμβαση η πρόσκληση του προγράμματος για τα έργα ομβρίων συμπεριέλαβε και τις Δ.Ε.Υ.Α., ενώ όσον  αφορά στην πρόσκληση για τα Σχέδια Ασφάλειας Νερού και τα Master plans μετά από παρέμβαση της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. αυξήθηκαν τα ποσά χρηματοδότησης.

Μετά από πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργού Εσωτερικών, το πρόγραμμα «ΦιλόΔημος» θα αντικατασταθεί το 2020 από άλλο αναπτυξιακό πρόγραμμα, ενώ πολλά ενταγμένα έργα του θα μεταφερθούν στα τομεακά προγράμματα και στα ΠΕΠ. Η εξαγγελία αυτή όπως είναι φυσικό δημιούργησε ανησυχία στις Δ.Ε.Υ.Α., αφού είναι από τους κύριους δικαιούχους του προγράμματος. Παρότι, δεν έχουμε ακόμα καμιά επίσημη ενημέρωση για το τι «μέλλει γενέσθαι», φαίνεται ότι η ανακοίνωση ήταν περισσότερο τεχνικού χαρακτήρα και τα έργα των Δ.Ε.Υ.Α. θα χρηματοδοτηθούν χωρίς προβλήματα. Η πρόσφατη εξέλιξη είναι η σύσταση με νομοθετική διάταξη Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης στο Υπουργείο Εσωτερικών. Πάντως, το νέο Δ.Σ. της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θα πρέπει να κινητοποιηθεί άμεσα για να διασφαλίσει την απρόσκοπτη χρηματοδότηση των ενταγμένων στο πρόγραμμα έργων των Δ.Ε.Υ.Α. και την αποφυγή καθυστερήσεων.

  • Εξορθολογισμός του ελέγχου των δαπανών των Δ.Ε.Υ.Α. από το Ελεγκτικό Συνέδριο

Η υπαγωγή των δαπανών των Δ.Ε.Υ.Α. στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τον ν. 3852/2010 ήταν εξαρχής προβληματική, αφού οι Επίτροποι δεν γνώριζαν την νομική φύση και το νομικό καθεστώς των Δ.Ε.Υ.Α. και διενεργούσαν έλεγχο σκοπιμότητας και χωρίς να λαμβάνουν υπόψη το λογιστικό που τις διέπει. Συναντηθήκαμε επανειλημμένα με την πρώην Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κ. Αν. Θεοτοκάτου θέτοντας τα προβλήματα από τον προληπτικό έλεγχο και επισημαίνοντας ότι ο τρόπος διενέργειας του ελέγχου δυσκόλευε την ευελιξία των Δ.Ε.Υ.Α. Αποτέλεσμα των επαφών μας ήταν άτυπη οδηγία προς τις Δ.Ε.Υ.Α. που συντάχθηκε από την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. με την συνδρομή της Οικονομικής Επιτροπής της ‘Ενωσης, για την εξομάλυνση του ελέγχου σε συγκεκριμένα ζητήματα (ΦΠΑ – ανατροπές αναλήψεων δεσμεύσεων κ.α.).

Τελικώς, και με την συνεργασία της κ. Γ. Μαραγκού, Αντιπροέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της κ. Ερ. Ζερβουδάκη, Συντονίστριας των Επιτρόπων εξομαλύνθηκε σε ένα βαθμό ο προληπτικός έλεγχος των δαπανών των Δ.Ε.Υ.Α. Ζητήσαμε, επίσης από την κ. Θεοτοκάτου και την συνέχιση του προληπτικού ελέγχου λόγω διατήρησης του κατασταλτικού, αλλά τελικώς τον Ιούλιο του 2019 ο έλεγχος έληξε με νομοθετική διάταξη.

  • Συμμετοχή της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. στο Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο λυμάτων για τους οικισμούς Γ’ Προτεραιότητας.

Η αναγνώριση της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. με τον ν. 4483/2017 τής έδωσε τη θεσμική ευχέρεια να υπογράφει προγραμματικές συμβάσεις. Έτσι υπογράψαμε το Δεκέμβριο του 2017 μαζί με τα συλλογικά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την ΚΕΔΕ, την ΕΝΠΕ, καθώς και με τα συναρμόδια Υπουργεία Εσωτερικών, Οικονομίας και Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος προγραμματική σύμβαση για την υλοποίηση του Ειδικού Επιχειρησιακού Σχεδίου για τις υποδομές λυμάτων Γ’ προτεραιότητας.

Με τον τρόπο αυτό ως συμβαλλόμενος φορέας η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. έχει όχι μόνο γνώση για την υλοποίηση της σύμβασης, αλλά και δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης ώστε η σύμβαση να αποβεί περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά ωφέλιμη για τις Δ.Ε.Υ.Α. και γενικότερα για τη χώρα μας. Διότι με την περιβαλλοντική αναβάθμιση των οικισμών που η σύμβαση αυτή αφορά, δεν καλύπτονται μόνο θεσμικές απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας ώστε η χώρα μας να γλυτώσει από πρόστιμα πολλών εκατομμυρίων. Δημιουργούνται  ταυτόχρονα σοβαρές προϋποθέσεις και για την οικονομική και κοινωνική τους ανάπτυξη, αφού το περιβάλλον στο πλαίσιο μιάς ολιστικής αναπτυξιακής προσέγγισης, αποτελεί αναντίρρητα συντελεστή και παράγοντα βιώσιμης ανάπτυξης και ευημερίας.

Στο πλαίσιο της συμμετοχής της η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. συνέβαλε στην επεξεργασία νομοθετικής διάταξης για τη χρηματοδότηση των ιδιωτικών συνδέσεων στους οικισμούς Γ’ προτεραιότητας. Ειδικότερα, είναι υπό επεξεργασία διάταξη τροποποίησης του ν. 1069/80 ώστε να χρηματοδοτηθούν οι ιδιωτικές συνδέσεις με το δίκτυο αποχέτευσης από το Π.Δ.Ε. ή από άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα δημοσίων επενδύσεων, συγχρηματοδοτούμενα ή μη. Στόχος είναι να συνδέονται οι πολίτες με το δίκτυο αποχέτευσης και να αποκλεισθεί η πιθανότητα επιβολής προστίμων στη χώρα μας. Για τον σκοπό αυτό συνεργασθήκαμε με την Τεχνική Γραμματεία του Σχεδίου σε διαδοχικές συσκέψεις και επεξεργασθήκαμε από κοινού διάταξη η οποία θα είχε ψηφισθεί ήδη, αλλά μεσολάβησαν οι εθνικές εκλογές και δεν πρόλαβε.

Το θέμα τέθηκε στον κ. Αραβώση, Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων σε συνάντησή μας στις 18 Οκτωβρίου 2019 και δεσμεύθηκε ότι θα το προχωρήσει άμεσα. Ταυτόχρονα προτείναμε να χρηματοδοτηθούν και οι ιδιωτικές συνδέσεις για οικισμούς Δ’ Προτεραιότητας, αλλά αυτό δεν φαίνεται προς το παρόν πιθανό. Εν πάση περιπτώσει, η προωθούμενη διάταξη αποτελεί τη βάση για μελλοντικές διεκδικήσεις.

  • Συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Υδάτων και το Υπουργείο Περιβάλλοντος για την τιμολόγηση και κοστολόγηση των Υπηρεσιών Ύδατος

Οι κανόνες για την τιμολόγηση και κοστολόγηση των υπηρεσιών ύδατος περιλαμβάνονται σε Απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων (αριθμ. οικ.135275) που εκδόθηκε το 2017. Η Απόφαση αυτή εκδόθηκε σε εφαρμογή της Οδηγίας 60/2000/ΕΕ για τη διαχείριση των υδατικών πόρων και αποτέλεσε αντικείμενο ευρείας διαβούλευσης μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών στην οποία συμμετείχε ενεργά και η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. με προτάσεις που είχαν στόχο να διαμορφωθεί μια Απόφαση τιμολόγησης-κοστολόγησης που να ενισχύει την ανταποδοτικότητα και να είναι κοινωνικά δίκαιη.

Με απόφασή μας αναθέσαμε στην Οικονομική Επιτροπή της Ένωσης την υποβοήθηση των Δ.Ε.Υ.Α. ώστε να ανταποκριθούν έγκαιρα και έγκυρα στις απαιτήσεις της Απόφασης. Στο πλαίσιο αυτό, η Οικονομική Επιτροπή ανέπτυξε εργαλείο για την υποβοήθηση των Δ.Ε.Υ.Α. ώστε να προσδιορίσουν την ανάκτηση του χρηματοοικονομικού κόστους των υπηρεσιών τους και τον Σεπτέμβριο του 2017 εστάλη στις Δ.Ε.Υ.Α. μαζί με τις σχετικές αναλυτικές Οδηγίες εφαρμογής του ώστε να δρομολογήσουν την σχετική διαδικασία. Ταυτοχρόνως, επισημάνθηκε ότι  για να είναι ηπιότερη η προσαρμογή (αν τελικώς απαιτηθεί) θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα στην μείωση του κόστους όπως αναφέρεται και στην Απόφαση. Θα πρέπει, βεβαίως, να τονισθεί ότι είναι ευθύνη κάθε Δ.Ε.Υ.Α. να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Απόφαση σε συνδυασμό και με το νέο θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α. (ν. 4483/2017) που είναι εναρμονισμένο με την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία για την τιμολόγηση και κοστολόγηση του νερού. Ο έλεγχος της προσαρμογής γίνεται μέσω των στοιχείων που εισάγονται στη βάση δεδομένων της ΕΓΥ που λειτουργεί ως εποπτικός μηχανισμός. Τα νέα Δ.Σ. των Δ.Ε.Υ.Α. θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικά στο θέμα αυτό διότι από την νομοθεσία προβλέπονται αυστηρές οικονομικές κυρώσεις.

  • Υποβοήθηση των Δ.Ε.Υ.Α. από τις Επιστημονικές Επιτροπές της ‘Ενωσης (Οικονομική, Τεχνική, Περιβάλλοντος και ΕΣΠΑ)

Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. διαθέτει τέσσερεις Επιστημονικές Επιτροπές : Τεχνική, Οικονομική, Περιβάλλοντος και ΕΣΠΑ. Στο διάστημα αναφοράς μας οι Επιστημονικές μας Επιτροπές υποστήριξαν το έργο της ‘Ενωσης, συμβάλλοντας στην ενημέρωση και υποβοήθηση των στελεχών των Δ.Ε.Υ.Α.

Η Οικονομική Επιτροπή συνέβαλε στην υποβοήθηση των Δ.Ε.Υ.Α. στο θέμα της ανάκτησης του κόστους του νερού με βάση την σχετική Απόφαση για την τιμολόγηση και κοστολόγηση των υπηρεσιών ύδατος και συνέταξε Πρότυπο Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας ο οποίος έχει ολοκληρωθεί και σύντομα θα σταλεί στις Δ.Ε.Υ.Α. Ταυτόχρονα, επεξεργάζεται την σύνταξη Πρότυπου Κανονισμού Διαχείρισης και Λειτουργίας των Δ.Ε.Υ.Α., ένα εργαλείο που θα συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων και στη θωράκισή τους ενόψει του κατασταλτικού ελέγχου των δαπανών τους από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η Τεχνική Επιτροπή έδωσε έμφαση στο νέο θεσμικό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις συντάσσοντας σχετικά Οδηγό υποβοήθησης των Δ.Ε.Υ.Α.,  ασχολήθηκε με θέματα ενέργειας, διαχείρισης του προβλήματος του μη ανταποδοτικού νερού, Πολιτικής Προστασίας και συνέταξε Πρότυπους Κανονισμούς Διαχείρισης Δικτύων.

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος συνεργάσθηκε με το Υπουργείο Υγείας ενόψει της τροποποίησης της Οδηγίας για το πόσιμο νερό συμμετέχοντας και στη διαβούλευση ώστε να διαμορφωθούν συνεκτικές προτάσεις προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Επίσης, συνέβαλε και στην ανάπτυξη του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος της Ε.Δ.Ε.Υ.Α.

Η Επιτροπή ΕΣΠΑ  επεξεργάσθηκε τις Προσκλήσεις του Προγράμματος «ΦιλόΔημος» ώστε το πρόγραμμα να είναι λειτουργικό και ωφέλιμο για τις Δ.Ε.Υ.Α. και να επιτευχθούν οι επιδιωκόμενοι στόχοι.

  • Ενημέρωση των στελεχών των Δ.Ε.Υ.Α. μέσω επιστημονικών ημερίδων και περιφερειακών συναντήσεων

Στο διάστημα αναφοράς μας πραγματοποιήθηκαν με επιτυχία ημερίδες και εκδηλώσεις για ζητήματα κυρίως επιστημονικού ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα η διαχείριση λυμάτων στους οικισμούς δ’ προτεραιότητας, η νέα Οδηγία για την ποιότητα του νερού, οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ, η αντιμετώπιση του μη ανταποδοτικού νερού, οι νέες τεχνολογίες , αλλά και για γενικότερα ζητήματα που αφορούν στις Δ.Ε.Υ.Α. όπως οικονομικά ζητήματα, ζητήματα χρηματοδότησης, ζητήματα τιμολόγησης – κοστολόγησης, εισπραξιμότητας, προσωπικού κ.α. Άλλες από αυτές τις διοργάνωσε η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και σε άλλες ήταν συνδιοργανωτής. Αναλυτική αναφορά τους γίνεται στο παράρτημα της εισήγησης.

Ιδιαίτερη μνεία ωστόσο αξίζει να γίνει στις περιφερειακές συναντήσεις που πραγματοποίησε η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ανά την Ελλάδα. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν εφτά(7) περιφερειακές συναντήσεις που κάλυψαν όλη τη χώρα και την Κρήτη. Δεν στάθηκε δυνατό για τεχνικούς λόγους να καλυφθούν τα νησιά, λυπούμαστε γι’ αυτό και ελπίζω τον νέο Δ.Σ. να επανορθώσει. Αντικείμενο των περιφερειακών συναντήσεων ήταν οι Ενεργειακές Κοινότητες και η συγκριτική αξιολόγηση των Δ.Ε.Υ.Α. Οι περιφερειακές συναντήσεις είχαν μεγάλη επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή από τα στελέχη των Δ.Ε.Υ.Α. Ανέδειξαν για μια ακόμη φορά τον ρόλο και την υπόσταση της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. που είναι ένα δίκτυο ανθρώπων, πολιτικών και επιχειρήσεων. Ωστόσο, το γενικό  συμπέρασμα από τις συναντήσεις αυτές ήταν ότι πέρα από την αυταπόδεικτη και αυτονόητη σκοπιμότητα και χρησιμότητά τους ανέδειξαν ένα έλλειμμα ενημέρωσης τόσο μεταξύ των Δ.Ε.Υ.Α. όσο και μεταξύ της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και των μελών της. Ενδεχομένως η καθημερινότητα και η υποστελέχωση των Δ.Ε.Υ.Α. επιδρά καταλυτικά σε ενέργειες και δράσεις που υπερβαίνουν τη διαχείριση των καθημερινών προβλημάτων τα οποία σε πολλές περιπτώσεις και με δεδομένο ότι οι Δ.Ε.Υ.Α. είναι επιχειρήσεις “αιχμής” απαιτούν ένταση εργασίας.

Δυστυχώς, το έλλειμμα αλληλοενημέρωσης και ο μειωμένος βαθμός αλληλεπίδρασης όπως περιγράφεται παραπάνω αποδυναμώνει σ’ ένα βαθμό τον ρόλο της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. που είναι, πέρα από τον συντονισμό των Δ.Ε.Υ.Α., και η δικτύωσή τους  και η διάχυση της ενημέρωσης για τις εξελίξεις του τομέα ώστε να εκσυγχρονισθούν, να βελτιωθούν και να αναβαθμισθούν.

Για τον λόγο αυτό, θα θέλαμε να παρακινήσουμε τα στελέχη των Δ.Ε.Υ.Α. και κυρίως τα νέα στελέχη των Δ.Ε.Υ.Α. να ενεργοποιηθούν περαιτέρω, τροφοδοτώντας την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και τις υπόλοιπες Δ.Ε.Υ.Α. με ενημέρωση, στοιχεία και πληροφορίες χρήσιμες για την λειτουργία και πρόοδο των επιχειρήσεών τους.

  • Υπογραφή ΚΣΣΕ – Μισθολογικά θέματα

Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεωρεί ότι οι εργαζόμενοι των Δ.Ε.Υ.Α. έχουν συμβάλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην εύρυθμη λειτουργία των Δ.Ε.Υ.Α., αλλά κυρίως στο κατά γενική αποδοχή σημαντικότατο έργο των επιχειρήσεων. Για τον λόγο αυτό αγωνίσθηκε όλα τα χρόνια της κρίσης και αγωνίζεται ακόμα για την στελέχωση των επιχειρήσεων, αλλά και για τη διατήρησή της καλής οικονομικής κατάστασης των εργαζομένων τους.

Στο πλαίσιο των θεσμικών δυνατοτήτων της και του ασφυκτικού δημοσιονομικού πλαισίου υπέγραψε διαδοχικές ετήσιες Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις με την ΠΟΕ-Δ.Ε.Υ.Α. γιατί πιστεύει στην εργασιακή ειρήνη και εκτιμά την μακρόχρονη αποδοτική συνεργασία με την ΠΟΕ-Δ.Ε.Υ.Α. Οι Κλαδικές αυτές Συμβάσεις περιελάμβαναν μόνο θεσμικούς όρους, αφού οι οικονομικοί απαγορεύονταν ρητά από τις μνημονιακές διατάξεις.

Επίσης, η ‘Ενωση υποστήριξε ότι οι μειώσεις στους μισθούς του προσωπικού των Δ.Ε.Υ.Α. δεν έπρεπε να ξεπερνούν το 25%, όριο για το οποίο έχουν εκδοθεί και σχετικές δικαστικές αποφάσεις. Μάλιστα υποστήριξε και αίτημα της ΠΟΕ-Δ.Ε.Υ.Α. για αντίστοιχη νομοθετική διάταξη, αίτημα που δεν έγινε δεκτό από τα συναρμόδια Υπουργεία και κυρίως από το Υπουργείο Οικονομικών.

Ωστόσο, επειδή πιστεύει παράλληλα και στην κοινωνική δικαιοσύνη και ενδιαφέρεται για το μέλλον των Δ.Ε.Υ.Α. , αποδοκιμάζει και στέκεται απέναντι σε μερίδα των εργαζομένων στις Δ.Ε.Υ.Α., που στράφηκε εναντίον των επιχειρήσεών τους αγνοώντας την οικονομική κρίση που έπληξε την ελληνική κοινωνία και συνακόλουθα και τις Δ.Ε.Υ.Α. Οι εργαζόμενοι αυτού απαίτησαν δικαστικά να γυρίσουν μισθολογικά στα προ κρίσης επίπεδα. Η απαίτησή τους αυτή δεν είναι απλά κοινωνικά άδικη. Είναι  προκλητική, καταδικαστέα και κάνει τις επιχειρήσεις τους από τις οποίες βιοπορίζονται οικονομικά ευάλωτες, ενώ τις εκθέτει στον κίνδυνο της ιδιωτικοποίησης. Καλούμε για μία ακόμα φορά τους εργαζόμενους αυτούς να επιδείξουν σύνεση και αυτοσυγκράτηση και την ΠΟΕ- Δ.Ε.Υ.Α. να συμβάλει στην κατεύθυνση αυτή.

Κλείνοντας, επέλεξα να αναφερθώ σ΄ ένα θέμα που μάς απασχόλησε από την έναρξη της κρίσης στη χώρα μας μέχρι σήμερα. Πρόκειται για το δημόσιο χαρακτήρα του νερού. Στην Ε.Δ.Ε.Υ.Α. προτιμάμε να αναφερόμαστε στο δημόσιο χαρακτήρα του νερού, στο νερό ως δημόσιο αγαθό στο οποίο πρέπει όλοι οι πολίτες να έχουν πρόσβαση. Δεν αναφερόμαστε στην ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του νερού γιατί θεωρούμε ότι είναι μία διεθνώς αποτυχημένη επιλογή. Αναφερόμαστε στην ανάγκη να διαφυλάξουμε το δημόσιο χαρακτήρα του. Επανειλημμένα η άποψή μας αυτή αποτυπώθηκε σε ανακοινώσεις και ψηφίσματα, σταθήκαμε μαχητικά στο πλευρό των δύο μεγάλων εταιρειών νερού, της Ε.ΥΔ.Α.Π. και της Ε.Υ.Α.Θ όταν απειλούνταν σοβαρά από τον κίνδυνο της ιδιωτικοποίησης και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι πολλές φορές επιλέξαμε συμβολικά να συνεδριάσουμε στην έδρα της Ε.Υ.Α.Θ. Και θα πρέπει το νέο Δ.Σ. να βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση και εγρήγορση γιατί ο κίνδυνος δεν έχει περάσει, μάλλον το αντίθετο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η συμπλήρωση των τριάντα χρόνων από την ίδρυση της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και η ολοκλήρωση της θητείας του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου βρίσκει τις Δ.Ε.Υ.Α. μ’ ένα νέο, σύγχρονο και ολοκληρωμένο θεσμικό υπόβαθρο, εγγύηση για την μελλοντική πορεία τους, και την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεσμικά αναβαθμισμένη και ισχυρή. Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυρισθούμε ότι η θητεία αυτή ήταν η πιο παραγωγική στην ιστορία της Ε.Δ.Ε.Υ.Α.

Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. στο διάστημα αναφοράς μας στήριξε τις Δ.Ε.Υ.Α. σε ζητήματα στελέχωσης, συνέβαλε στην ρύθμιση των υποχρεώσεών τους στη ΔΕΗ, συνεργάσθηκε με όλα τα συναρμόδια Υπουργεία και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση των έργων των Δ.Ε.Υ.Α. και κυρίως για την κατάρτιση του αναπτυξιακού προγράμματος «ΦιλόΔημος». Οι ημερίδες που πραγματοποίησε η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και οι περιφερειακές συναντήσεις αποτέλεσαν γόνιμο πεδίο ανταλλαγής απόψεων και τεχνογνωσίας, ενώ μέσω των Επιτροπών της υποβοήθησε τις Δ.Ε.Υ.Α. για ζητήματα ενεργειακά, αντιμετώπισης του μη ανταποδοτικού νερού, πολιτικής προστασίας, τιμολόγησης και κοστολόγησης των υπηρεσιών νερού κ.α. Το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. μια καινοτόμα και πρωτοποριακή πρωτοβουλία της Ένωσης που αναπτύχθηκε με ίδιους πόρους και πρέπει να στηριχθεί από όλες τις Δ.Ε.Υ.Α. αποτελεί και θα πρέπει να αποτελέσει σημείο αναφοράς των Δ.Ε.Υ.Α. για ζητήματα ποιότητας νερού και συγκριτικής αξιολόγησης και αξιόπιστο μέσο ενημέρωσης των πολιτών για την ποιότητα του νερού που καταναλώνουν.

Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α., ένα κατά γενική ομολογία επιτυχημένο πείραμα αποκέντρωσης, ένα δίκτυο ανθρώπων, πολιτικών και επιχειρήσεων ιδρύθηκε για να βοηθήσει μέσω του συντονιστικού και διεκδικητικού της χαρακτήρα όχι μόνο τις Δ.Ε.Υ.Α., αλλά και την κοινωνία, αφού η ποιότητα των υπηρεσιών των Δ.Ε.Υ.Α. έχει πέρα από το περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό πρόσημο και κοινωφελές αντίκρισμα και αποτύπωμα.