Πρόεδρος ΣΕΑ σε δήμαρχο Κυθήρων: Καμία αρμοδιότητα των ΟΤΑ σε αντικείμενα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος

Απάντηση στον δήμαρχο Κυθήρων Ευστράτιο (Στράτο) Χαρχαλάκη ο οποίος σε ρεπορτάζ της ΕφΣυν εμφανίζεται να δίνει «άδεια» στον εφοπλιστή Λασκαρίδη (σ.σ. στη φωτο οι δύο άνδρες που διατηρούν στενές σχέσεις) για ανέλκυση αρχαιολογικών ευρημάτων τα οποία στη συνέχεια μεταφέρει στην αποθήκη του, δίνει η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), Δέσποινα Κουτσούμπα. Όπως τονίζει «ο λόγος που ο νομοθέτης δεν τους δίνει καμία αρμοδιότητα είναι ακριβώς αυτός ο τρόπος διαχείρισης που βλέπετε εδώ. Βέβαια, κάποτε έπαιρναν αρχαιότητες και τις πήγαιναν δώρα σε αξιωματούχους στις ΗΠΑ. Υποτίθεται όμως ότι από τότε έχουμε προοδεύσει στο θεσμικό πλαίσιο της προστασίας», προσθέτει.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ:

“Ως Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων απαντώ στον Δήμαρχο Κυθήρων από δω (αφού στο προφίλ του δε μπορώ να γράψω σχόλιο).

1. Αρμόδια για την προστασία των αρχαιοτήτων είναι αποκλειστικά η Αρχαιολογική Υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ, που έχει τους ειδικούς επιστήμονες, τις διαδικασίες και την πείρα να κρίνει αν οποιοδήποτε εύρημα (στην περίπτωση αυτή: ένα κανόνι ιστορικού ναυαγίου) πρέπει να μείνει στη θέση του ή να ανελκυστεί και γιατί. Ο Δήμαρχος δεν έχει καμία δικαιοδοσία να “δίνει άδειες” για ανέλκυση αρχαιολογικών ευρημάτων, ακόμη και σε -κατά τη γνώμη του- “ευεργέτες”. Πόσο μάλλον να βγαίνει δημόσια και να λέει ότι ως Δήμαρχος ενημερώθηκε, άρα όλα καλά, δίνοντας την εντελώς λάθος εικόνα ότι οι ΟΤΑ έχουν οποιαδήποτε αρμοδιότητα πάνω σε αντικείμενα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος! (Και ο λόγος που ο νομοθέτης δεν τους δίνει καμία αρμοδιότητα είναι ακριβώς αυτός ο τρόπος διαχείρισης που βλέπετε εδώ. Βέβαια, κάποτε έπαιρναν αρχαιότητες και τις πήγαιναν δώρα σε αξιωματούχους στις ΗΠΑ. Υποτίθεται όμως ότι από τότε έχουμε προοδεύσει στο θεσμικό πλαίσιο της προστασίας).
2. Υποτίθεται ότι στη χώρα μας έχουμε ισονομία: ο νόμος είναι ίδιος και για τους απλούς πολίτες και για τους “ευεργέτες”. Αν κάτι είναι παράνομη πράξη για τον απλό πολίτη, τότε είναι παράνομη πράξη και για τον “ευεργέτη”. (Βέβαια, ένας απλός πολίτης δεν θα είχε τα τεχνικά μέσα για να ανελκύσει ένα σιδερένιο κανόνι, ούτε το γιωτ ούτε τους δύτες, ούτε και τις δημόσιες αρχές, όπως ο Δήμαρχος, που θα σπεύσουν να τον “καλύψουν”). Ποιο είναι το μήνυμα που εκπέμπει ο Δήμαρχος Κυθήρων στους πολίτες του νησιού; Ότι όποιος θέλει μπορεί να βγάλει από τη γη ή τη θάλασσα ό,τι αρχαίο βρίσκει, τηλεφωνώντας στον Δήμαρχο; Αυτό λέει ο Αρχαιολογικός Νόμος ή μήπως ότι απαγορεύεται να τα αγγίξει και πρέπει να τα δηλώσει αμέσως στην αρμόδια Αρχή;
3. Κι αν για το κανόνι είχε ειδοποιηθεί ο (αναρμόδιος) Δήμαρχος, όπως ο ίδιος δηλώνει, για την αρχαία λίθινη άγκυρα που ανελκύστηκε επίσης από άλλο σημείο, ποιος ενημερώθηκε; Για το ότι τα αντικείμενα αυτά μεταφέρθηκαν σε αποθήκη του κ. Λασκαρίδη, ποιος ενημερώθηκε άραγε; Θα είχε ενημερωθεί κανείς αν δεν είχε βρεθεί ένας Ιταλός να τραβήξει φωτογραφίες και να καταγγείλει το γεγονός στο Λιμεναρχείο;

Από τη χρόνια ενασχόλησή τους με την ανασκαφή των Αντικυθήρων, ο Δήμαρχος και ο κ. Λασκαρίδης δυστυχώς φαίνεται ότι αυτό που αποκόμισαν δεν είναι ο σεβασμός στον Αρχαιολογικό Νόμο και τις διαδικασίες, αλλά η αντίληψη ότι μπορούν οι ίδιοι να έχουν άποψη για το πότε ανελκύουμε αρχαία αντικείμενα και τι είναι προστασία μνημείων και να την επιβάλλουν με το “έτσι θέλω”. Βέβαια, δεν φταίνε εκείνοι. Φταίνε καταρχάς όσοι και όσες από το ΥΠΠΟΑ τους έδωσαν την εντύπωση ότι οι συστηματικές έρευνες δεν διέπονται από τους νόμους του κράτους και τις αρχές της αρχαιολογικής επιστήμης, αλλά από τη ρήση “με τον παρά μου και την κυρά μου”. Και ιδού τα αποτελέσματα!

Ο κ. Λασκαρίδης χτες από τις στήλες του Βήματος καλούσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη να κάνει ένα “κίνημα πλουσίων” για να συμβάλλουν στη λειτουργία του κράτους (και κυρίως των ενόπλων δυνάμεων). Ξέρει, λέει, ο Κυριάκος τους 50 πλούσιους Έλληνες, να τους καλέσει να βοηθήσουν. Να “βοηθήσουν” με αντάλλαγμα να θεωρούν ότι το κράτος ευθέως τους ανήκει και να συμπεριφέρονται αναλόγως μπροστά στα μούτρα όλων μας; Ευχαριστούμε, τέτοιες “ευεργεσίες” ας τις κρατήσουν όσοι τι χρειάζονται για ιδιοτελείς σκοπούς. Η αρχαιολογική έρευνα είναι και παραμένει σκοπός δημοσίου συμφέροντος -στους καιρούς που ζούμε θα χρειαστεί αυτό να το υπερασπιστούμε ξανά και ξανά”.