«Μητρώο» για μικρούς οικισμούς – Τι ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος

Τελικά έως ποιου σημείου μπορεί η νομοθεσία να καθορίζει την αρχιτεκτονική δημιουργία; Το υπουργείο Περιβάλλοντος παίρνει σαφείς αποστάσεις από την επιλογή να ανατεθεί μέσω μελετών η σύνταξη νομοθετικής πρότασης για τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των μικρών οικισμών, συντασσόμενο με τους αρχιτεκτονικούς συλλόγους και τις αρχιτεκτονικές σχολές, που αντέδρασαν εξαρχής έντονα στο παραπάνω σχέδιο. Οι μελέτες που βρίσκονται πλέον σε στάδιο διαβούλευσης θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία βάσης δεδομένων, ώστε να μην «πεταχτούν» τα 10,7 εκατ. ευρώ που κόστισαν.

Το καλοκαίρι του 2011 ο τότε αναπλ. υπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Σηφουνάκης ανακοίνωσε την πραγματοποίηση διαγωνισμού, για την ανάθεση 48 μελετών (μία ανά νομό) που θα καθόριζαν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων. Η κίνηση αυτή εξέφραζε μεν τη φιλοδοξία του τότε υπουργού να αφήσει το στίγμα του στη νομοθεσία (παράλληλα με άλλα, εξίσου αμφιλεγόμενα νομοθετήματα όπως ο νέος ΓΟΚ και ο νόμος για τις οικοδομικές άδειες), ωστόσο έτυχε αρνητικής υποδοχής από τον επιστημονικό κόσμο. Στις αρχές του 2014 η Πανελλήνια Ενωση Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ) πραγματοποίησε συνέδριο στη Ναύπακτο, καταλήγοντας σε ένα κείμενο συμπερασμάτων (γνωστό ως «Πόρισμα της Ναυπάκτου»), κατηγορώντας το υπουργείο ότι υποβαθμίζει την αρχιτεκτονική και ενθαρρύνει έναν αρχιτεκτονικό φορμαλισμό, έναν αντιδημιουργικό, ασφυκτικό μιμητισμό του παρελθόντος.

Ομως οι 24 από τις 48 μελέτες είχαν εν τω μεταξύ ανατεθεί και προχωρούσαν, ως έργα συγχρηματοδοτούμενα από το ΕΣΠΑ. Πριν από λίγες εβδομάδες πέρασαν στο τελικό τους στάδιο, εκείνο της δημόσιας διαβούλευσης. Το υπουργείο Περιβάλλοντος, ωστόσο, αποφάσισε να συνταχθεί με τους αρχιτέκτονες και να κρατήσει αποστάσεις από τις αρχικές επιλογές. Χθες, η γενική γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ρένα Κλαμπατσέα (καθηγήτρια και η ίδια στο ΕΜΠ), ανακοίνωσε ότι το υπουργείο θα ολοκληρώσει, ως οφείλει, τις μελέτες αλλά δεν θα προχωρήσει στη θέσπιση τόσο συγκεκριμένων κανονισμών ανά οικισμό, όπως αρχικά προβλεπόταν. «Θα ήταν ατόπημα να ολοκληρωθούν οι μελέτες και να κάνουμε ότι δεν υπήρξαν ποτέ. Οι μελέτες αυτές περιέχουν χρήσιμες πληροφορίες», ανέφερε. «Εγινε μια καταγραφή και ανάλυση της σημερινής κατάστασης ανά οικισμό, που περιλαμβάνει τα όριά τους και την αξιολόγηση αυτών, τις ασύμβατες χρήσεις ή κατασκευές κ.ά. Επομένως το υπουργείο έχει στα χέρια του ένα πλούσιο υλικό τεκμηρίωσης, όχι μόνο για τις μορφολογίες και τις τυπολογίες κάθε οικισμού, αλλά και για ευρύτερα θέματα της φυσιογνωμίας του. Θα φτιαχτεί, λοιπόν, ένα μητρώο, μια “εγκυκλοπαίδεια” προσβάσιμη στο κοινό. Και από εκεί και έπειτα θα συζητήσουμε ανοιχτά με τους επιστημονικούς φορείς για τυχόν αλλαγές στο πλαίσιο δόμησης».

Παράλληλα, η κ. Κλαμπατσέα ανέφερε ότι το υπουργείο θα συνεχίσει το πρόγραμμα στο νέο ΕΣΠΑ, ωστόσο οι μελέτες δεν θα καταλήγουν στον καθορισμό τόσο συγκεκριμένων μορφολογικών κανόνων. «Πρέπει να διατηρήσουμε το αυθεντικό οικιστικό απόθεμα των μικρών οικισμών και να ερμηνεύσουμε δημιουργικά τον χαρακτήρα τους, ώστε να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για την αρχιτεκτονική δημιουργία» ανέφερε ο κ. Βασίλης Γκανιάτσας, καθηγητής του ΕΜΠ. Αντιγράφοντας μορφολογικές “μάσκες” χάνεις την αυθεντικότητα και επιβάλλεις έναν μορφολογικό ζουρλομανδύα».

Πηγή: Καθημερινή