Σχολεία με χρώμα και ζωή για τα παιδιά της Αθήνας
«Οταν είδα στον αγιασμό μαθητές να χοροπηδούν και να αγκαλιάζουν το κτίριο, ένιωσα δικαιωμένη». Η σκηνή εκτυλίχθηκε στο 13ο Δημοτικό Αθηνών, στο Μετς, όπου παρευρέθη η Μαριάνθη Λιάπη, επιστημονική συνεργάτις του Πολυτεχνείου Κρήτης, το οποίο συμμετέχει στην υλοποίηση του προγράμματος «Ετσι μαθαίνω καλύτερα» που πραγματοποιεί ο Δήμος Αθηναίων με την οικονομική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Από τον περασμένο Απρίλιο μια διεπιστημονική ομάδα από αρχιτέκτονες, ψυχολόγους και παιδαγωγούς (με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Κωστή Ουγγρίνη από το Πολυτεχνείο Κρήτης και σύμβουλο στα παιδαγωγικά τον καθηγητή Δημήτρη Γερμανό από το ΑΠΘ) προσέγγισε τις σχολικές κοινότητες όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης (από βρεφονηπιακούς σταθμούς έως λύκεια) που εντάσσονται χωροταξικά και στα επτά δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Αθηναίων. «Στόχος μας ήταν να αφουγκραστούμε τις ανάγκες μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων, για να ανασχεδιάσουμε έτσι το σχολείο ώστε να βοηθάει τα παιδιά να μαθαίνουν καλύτερα», διευκρινίζει η κ. Λιάπη. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι το θετικό περιβάλλον μπορεί να ενεργοποιήσει δημιουργικά όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας».
Ετσι, ζήτησε από τους εκπαιδευτικούς στη διάρκεια του διαλείμματος να της κάνουν μια προσωπική «ξενάγηση» στους χώρους του σχολείου. Ο ένας δάσκαλος περιέγραψε την αγαπημένη του γωνιά, ενώ άλλος υπέδειξε ένα επικίνδυνο σημείο, όπου πολλά παιδιά έχουν χτυπήσει. «Αντίστοιχα, από τους μαθητές ζητήσαμε να μας ζωγραφίσουν πώς φαντάζονται το σχολείο τους από τον ουρανό, καθώς έχει αποδειχθεί ότι τα σημεία που δεν αποτυπώνονται στα σχέδιά τους είναι και εκείνα που βρίσκονται ουσιαστικά σε αχρησία, επομένως χρήζουν ανασχεδιασμού». Ουσιαστικά, «τους ρωτήσαμε τι θα ήθελαν να αλλάξει στο σχολείο και εμείς αναλάβαμε την επιλογή των μέσων που θα συντελούσαν την αναμόρφωση», συμπληρώνει η ίδια.
Οι αρχιτέκτονες χώρισαν την αυλή σε «ζώνες» ανάλογα με κάθε ηλικιακή ομάδα, χρησιμοποίησαν πολύ το χώμα –«ένα υλικό που αδίκως είχε εξοστρακιστεί από τα σχολεία»–, ανακατασκεύασαν με πολλή φροντίδα τις τουαλέτες, «που αποτελούν δείγμα πολιτισμού». Επίσης, «έπαιξαν» έξυπνα με τα χρώματα, που πλέον αποκτούν και συμβολικό χαρακτήρα σηματοδοτώντας συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Συνολικά, παρεμβάσεις έγιναν σε δέκα σχολικά κτίρια, τα οποία όμως στεγάζουν περισσότερες σχολικές μονάδες. Οι οικοδομικές εργασίες έγιναν εν πολλοίς το καλοκαίρι. «Στόχος μας δεν ήταν να φιλοξενήσουν τη δουλειά μας περιοδικά αρχιτεκτονικής, αλλά να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες της κοινότητας, να φέρουμε και πάλι τον κόσμο στα σχολεία», λέει η αρχιτέκτων με νόημα. «Αν νιώσουν συμμέτοχοι στις αλλαγές μαθητές και καθηγητές, θα αισθανθούν το σχολείο δικό τους, οπότε θα το φροντίζουν και θα το προσέχουν περισσότερο».
Ανοιχτά στη γειτονιά
Με απώτερο στόχο το σχολείο να γίνει πόλος έλξης για όλους, λειτουργεί και το πρόγραμμα «Σχολεία ανοιχτά στην κοινωνία, ανοιχτά στη γειτονιά», που υλοποιούν ο Δήμος Αθηναίων και το Ιδρυμα Νιάρχου. «Ο γιος μου, όταν ήταν μικρός, πηδούσε τα κάγκελα του κλειδωμένου σχολείου για να παίξει μπάλα», θυμάται η Μαρία Ηλιοπούλου, αντιδήμαρχος για το Παιδί και ιθύνων νους του προγράμματος. «Είναι άτοπο τα παιδιά να αναζητούν τη σύνδεση με το σχολείο και αυτό να τους “κλείνει την πόρτα”», τονίζει.
Η προσπάθεια «ανοίγματος» ξεκίνησε πιλοτικά πέρυσι. Μετά το σχόλασμα ξεκινούσαν τα «καλύτερα». «Προσφερόταν στους μαθητές ποικιλία δραστηριοτήτων, από μαθήματα μουσικής, φωτογραφίας και λάτιν χορού μέχρι αφήγηση παραμυθιών και εισαγωγή στη ρομποτική, αλλά και σχολές γονέων για τους μεγάλους», σημειώνει η αντιδήμαρχος. Το πρόγραμμα «κέρδισε» σε δημοφιλία, καθώς συνεχίστηκε σε δέκα σχολεία και τον Ιούλιο, δίνοντας μια διέξοδο σε οικογένειες που δεν είχαν τη δυνατότητα για διακοπές ή κατασκήνωση. Από τον Οκτώβριο συνεχίζεται με ανανεωμένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων σε 25 σχολεία, τα οποία θα μένουν ανοιχτά μέχρι τις 9.30 μ.μ. και το Σαββατοκύριακο.
«Εχει αποδειχθεί ότι ειδικά στα παιδιά με περιορισμένα ερεθίσματα η εμπλοκή σε τέτοιες δραστηριότητες έχει εξαιρετικά θετικό πρόσημο, αφού σημειώνουν σημαντική βελτίωση στις σχολικές επιδόσεις», επισημαίνει στην «Καθημερινή» ο κ. Πέτρος Χαραβιτσίδης, που συμμετέχει στην επιτροπή σχεδιασμού του προγράμματος, καθώς έχει πολύτιμη 15ετή εμπειρία από το 132ο Δημοτικό Αθηνών (Γκράβα), ένα σχολείο που κατόρθωσε να αγκαλιάσει γονείς και μαθητές.
«Εμείς από τις αρχές του 2000 αρχίσαμε με δική μας πρωτοβουλία και εθελοντική εργασία σειρά απογευματινών δραστηριοτήτων στο σχολείο με απώτερο σκοπό να καταπολεμήσουμε τη σχολική διαρροή, την αποτυχία των μαθητών αλλά και την απουσία των γονέων», λέει, και «οι αλλοδαποί μας μαθητές αποτελούσαν τότε το 60%-65%, οι γονείς των οποίων απείχαν, επειδή δεν γνώριζαν ελληνικά». Με σειρά μαθημάτων γλώσσας αλλά και καλλιτεχνικής δημιουργίας, μικροί και μεγάλοι τελειοποίησαν τα ελληνικά τους, εντόπισαν τα ταλέντα τους και ανέπτυξαν μεταξύ τους σχέσεις φιλίας και εμπιστοσύνης.
Οπως ήταν αναμενόμενο, το 132ο συμμετέχει στο τωρινό πρόγραμμα «ανοιχτά σχολεία» και ο διευθυντής τους μοιράζεται λίγη από την τεχνογνωσία του. «Ας πάψει το σχολείο να υφίσταται ως ένα αποσπασματικό κομμάτι της ζωής μας και ας γίνει η ίδια μας η ζωή».
*Στη φωτογραφία (πηγή: «Καθημερινή»), το 13ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, στο Μετς, πριν (αριστερά) και μετά (δεξιά) τις παρεμβάσεις.
Πηγή: «Καθημερινή της Κυριακής» – Ρεπορτάζ: Ιωάννα Φωτιάδη
Προτεινόμενα άρθρα
Σχετικά άρθρα
02.10.2016 | 12:45
01.10.2016 | 13:13
01.10.2016 | 12:42
