Σε δίκη και το άρμα του ηγούμενου Εφραίμ

Στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πάτρας συζητούνται τα ασφαλιστικά μέτρα που κατέθεσε ο ορθόδοξος ιεραποστολικός σύλλογος, με την επωνυμία «’Αγιος Μάρκος ο Ευγενικός» κατά του δήμου Πάτρας, ζητώντας να διαταχθεί η άμεση απόσυρση του επίμαχου άρματος που σατιρίζει τον ηγούμενο Εφραίμ. Μάλιστα, στην περίπτωση που παρελάσει το άρμα ζητούν να φέρει ταμπέλες που θα αναγράφουν ότι «ο δήμος Πατρέων εκτιμά το ήθος και το έργο που έχει επιτελέσει ο ηγούμενος π. Εφραίμ Βατοπαιδινός στο Άγιον Όρος» και ότι «σέβεται και τιμά την Ορθόδοξον Εκκλησία και το Άγιον Όρος».

Υπέρ του δήμου Πάτρας έχει ήδη ταχθεί ο δικηγορικός σύλλογος Πάτρας, που θα παραστεί στην εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων. Για «παρανόηση», έκανε λόγο ο εκπρόσωπος Τύπου του δήμου Ζώης Μαρίνος, τονίζοντας «για μια ακόμα φορά ξεκαθαρίζουμε ότι η σάτιρα αφορά συμπεριφορές και διαγωγές προσώπων και δεν ταυτίζεται με τους θεσμούς. Για το σκοπό αυτό η σάτιρα χρησιμοποιεί ως εργαλεία την υπερβολή, την αναλογία, την ειρωνεία και αυτό ακριβώς συμβαίνει και με το συγκεκριμένο άρμα. Επί πλέον η σάτιρα αφορά πάντοτε δημόσιες συμπεριφορές και δεν χρειάζεται να θυμίσουμε το είδος της συμπεριφοράς και της δημοσιότητας που συγκέντρωσε πάνω του το πρόσωπο του π. Εφραίμ». Όπως ανέφερε ο ίδιος, η συγκεκριμένη σάτιρα αναπτύσσεται στο πλαίσιο του καρναβαλιού και «αποτελεί σφάλμα να την αποσπάμε από αυτό, γιατί τότε ανοίγει ο δρόμος για κάθε λογής παρανοήσεις», ενώ πρόσθεσε ότι «προσφέρει κακές υπηρεσίες προς την εκκλησία και την ορθοδοξία η ταύτιση του θεσμού με το συγκεκριμένο πρόσωπο».

Ο δήμος Πάτρας έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν προτίθεται να ασκήσει προληπτική ή άλλη λογοκρισία στη δουλειά του καρναβαλικού συνεργείου διότι κάτι τέτοιο θα έθετε ευθέως ζήτημα παρέμβασης στην καλλιτεχνική και δημιουργική ελευθερία. Σε κάθε περίπτωση, οι δικαστές καλούνται πλέον να αποφασίσουν όχι μόνο για τα όρια της καρναβαλικής σάτιρας αλλά και για την ελευθερία του δημιουργού, καθώς και για το αν είναι δυνατόν τα όρια της σάτιρας να τα καθορίζει ο εκάστοτε σατιριζόμενος.

              Για «σεξιστικό ξεφάντωμα» κάνουν λόγο οι φίλοι του Εφραίμ

Στην αίτηση των ασφαλιστικών μέτρων αναφέρεται επίσης ότι «στο περιβάλλον αυτού του άρματος θα περιφέρονται πλείστοι όσοι καρναβαλιστές, αγόμενοι και φερόμενοι από κάθε είδους πάθος και αναισχυντία, ασέμνως ενδεδυμένοι ή και ημίγυμνοι, με μπουκάλια μαυροδάφνης στο χέρι και απουσία κάθε είδους ηθικού φραγμού, στα πλαίσια ενός είδους διονυσιακού και σεξιστικού ξεφαντώματος και παραληρήματος». Σχολιάζοντας τα παραπάνω ο Ζ. Μαρίνος τόνισε ότι πρόκειται «για περιγραφή του Καρναβαλιού που όχι μόνο είναι εκτός τόπου και χρόνου αλλά επί πλέον προσβάλλει, θίγει και καταφρονεί δεκάδες χιλιάδες συμπολιτών και φιλοξενουμένων που παίρνουν κάθε χρόνο μέρος στη μεγάλη παρέλαση. Είναι μια περιγραφή που προσβάλλει, θίγει και καταφρονεί ολόκληρη την πόλη, την πολιτιστική της κληρονομιά και την ιδιαίτερη καρναβαλική της παράδοση». Μάλιστα, ζήτησε από τους συντάκτες του κειμένου να ζητήσουν συγγνώμη για «τα όσα εγγράφως διέπραξαν».

Από την πλευρά του, ο αντιδήμαρχος πολιτισμού Αλέξης Σκαρμέας τόνισε ότι η θέση της δημοτικής αρχής είναι ξεκάθαρη. «δεν επεμβαίνουμε στη σάτιρα, δεν επεμβαίνουμε στις δημιουργίες του καρναβαλικού συνεργείου. Σαφώς και θα παρασταθούμε στο δικαστήριο γιατί οφείλουμε να προστατέψουμε την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του δημιουργού. Για μας είναι θέμα δημοκρατίας».

Παράλληλα, τόνισε ότι η πολιτική σάτιρα είναι ένας από τους βασικούς άξονες και πυλώνες του καρναβαλιού της πόλης και «όταν θα δείτε ολοκληρωμένα τα άρματα θα δείτε ότι η σάτιρα είναι πολιτική και όχι εκκλησιαστική. Σατιρίζουμε την επικαιρότητα, δεν κατηγορούμε κανένα και ουαί και αλλοίμονο εάν οι θεσμοί κινδύνευαν από την σάτιρα και συγκεκριμένα πρόσωπα που σατιρίζονται». Τέλος, ανάφερε «είναι υποχρέωσή μας να προστατέψουμε τα χιλιάδες παιδιά που κατεβαίνουν στο δρόμο, όλο τον κόσμο που παρακολουθεί το πατρινό καρναβάλι, από τέτοιους χαρακτηρισμούς και εικόνες που περιγράφονται στο δικόγραφο και οι οποίες είναι επιεικώς απαράδεκτες».

                                 Αντιδράσεις Ορνεράκη, Τσούκαλη

Για το θέμα παρενέβη και ο γνωστός Έλληνας σκιτσογράφος Σπύρος Ορνεράκης, με βάση το σκίτσο του οποίου δημιουργήθηκε το συγκεκριμένο άρμα του πατρινού καρναβαλιού. «Σάτιρα κάνεις σ’ αυτά που σ’ ενδιαφέρουν, επομένως η πίστη δεν μας είναι αδιάφορη. Τα κακώς κείμενα επιδέχονται και είναι εκτεθειμένα στην κριτική και στη σάτιρα. Και στο κάτω – κάτω η σάτιρα είναι πολιτισμός και όχι σκοταδισμός. Η πίστη δεν εδραιώνεται με τις χειροπέδες και την πυρά αλλά με την πίστη! Είμαι ο τελευταίος που θα σταθώ εμπόδιο στο δικαίωμα των νέων ανθρώπων στην σάτιρα και αισθάνομαι υποχρεωμένος να συντάσσομαι δίπλα τους. Ας κάνουμε το σταυρό μας, να μας φυλάξει ο Θεός από αυτούς που θέλουν να μας επιβάλουν, τον τρόπο να κάνουμε το σταυρό μας!».

Αναφερόμενος στο θέμα, ο βουλευτής Αχαϊας Νίκος Τσούκαλης τόνισε ότι η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων «θα μπορούσε να αποτελεί ανέκδοτο αν ο real estate και μέτοχος off shore εταιρειών, ηγούμενος της μονής Βατοπεδίου δεν ταυτιζόταν με την ορθοδοξία, το Άγιο Όρος και το γενικότερο θρησκευτικό αίσθημα, πράγμα που το καθιστά επικίνδυνο. Σε τι διαφέρει η «αγωγή» από την «φάτουα» των μουλάδων κατά του Σαλμάν Ρουσντί; Και σε τι από τον φονταμενταλισμό των Ισλαμιστών για τα σκίτσα του Μωάμεθ; Ταυτίζεται ο Εφραίμ με την θρησκεία; Ταυτίζεται η σάτιρα με την «ύβριν»: Κι όλα αυτά σε μια χώρα που (υποτίθεται ότι) δίδαξε το μέτρο».