Πώς ο Πειραιάς μπορεί να γίνει όαση πρασίνου

Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός επιστήμονας για να διαπιστώσεις ότι ο Πειραιάς ασφυκτιά από το τσιμέντο και την έλλειψη ελεύθερων χώρων. Ομως η καταγραφή που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος του ΕΜΠ δίνει για πρώτη φορά την αποκαρδιωτική διάσταση του προβλήματος. Μόλις 1,56 τ.μ. πρασίνου αντιστοιχούν κατά μέσο όρο στους πολίτες του Πειραιά, ποσοστό που φθάνει ακόμα και το 0,45 τετραγωνικό σε περιοχές όπως η Πειραϊκή, το Χατζηκυριάκειο και η Φρεαττύδα.

Σύμφωνα με την «Καθημερινή», με αυτά τα δεδομένα, η ανάγκη για τη διάσωση και φύτευση όλων των ελεύθερων χώρων της πόλης είναι επιτακτική.

Οπως προκύπτει από την έρευνα του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος, το σύνολο του δήμου διαθέτει 929 στρέμματα ελεύθερων χώρων σε μορφή ενιαίων εκτάσεων (πάρκα, πλατείες, κ.ά.) και περίπου 3 χιλιόμετρα πεζοδρόμων. Εξ αυτών μόλις το 30% (284 στρέμματα) έχει χαρακτηριστεί αστικό πράσινο.

Ενδιαφέρον είναι ότι τα περισσότερα πάρκα και οι πλατείες εντοπίζονται στο κέντρο του Πειραιά: οι πλατείες Κοραή, Κανάρη και Αλεξάνδρας, οι ιστορικοί κήποι Τερψιθέας και Τινάνειου και το αλσύλλιο του Προφήτη Ηλία. «Οι πλατείες και οι κήποι είναι οι ελεύθεροι χώροι που προβλέφθηκαν κατά το πρώτο σχέδιο της πόλης το 1834-5 για μια πόλη η οποία θα είχε έκταση μικρότερη από το 20% της σημερινής και πληθυσμό μόλις 15.000 κατοίκων. Εκτοτε στο κέντρο και στις υπόλοιπες περιοχές της πόλης δεν υπήρξε σοβαρή πρόβλεψη και σχεδιασμός για νέους αστικούς ελεύθερους χώρους», επισημαίνει η έρευνα.

Κατά την ένταξη των νέων συνοικιών δεν υπήρξε πρόβλεψη για μεγάλης κλίμακας ελεύθερους χώρους, με αποτέλεσμα οι περιοχές να εξυπηρετούνται μόνο από το λιγοστό πράσινο που δημιουργήθηκε… προαύλια εκκλησιών και διασταυρώσεις οδών.

Μόνο τις δεκαετίες 1980-90 διαμορφώθηκαν κάποιοι νέοι ελεύθεροι χώροι στον Πειραιά και στα Καμίνια, καθώς και τα πάρκα του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας στο Νέο Φάληρο, και Δηλαβέρη στη Λεύκα. Ας δούμε ποιες είναι οι συνθήκες στις επιμέρους περιοχές του Πειραιά:

• Πειραϊκή, Χατζηκυριάκειο, Φρεαττύδα (1η δημοτική ενότητα). Οι εκτάσεις πρασίνου καλύπτουν μόλις 24 στρέμματα, δηλαδή η αναλογία είναι 0,45 τ.μ. ανά κάτοικο.

• Κέντρο, Προφήτης Ηλίας, Καστέλλα, Ευαγγελίστρια, Γούβα (2η δημοτική ενότητα). Υπάρχουν ελεύθεροι χώροι έκτασης 275 στρεμμάτων, αλλά οι χώροι πρασίνου είναι μόλις 74 στρέμματα, δηλαδή η αναλογία του πρασίνου είναι 1,85 τ.μ./κάτοικο.

• Νέο Φάληρο, Σούδα (3η δημοτική ενότητα). Οι ελεύθεροι χώροι ανέρχονται σε 233 στρέμματα και λόγω του ΣΕΦ οι πράσινοι χώροι καλύπτουν μεγάλο μέρος από αυτά (112 στρέμματα). Η αναλογία πρασίνου ανέρχεται στα 8,74 τ.μ./κάτοικο, λόγω του μικρού πληθυσμού της περιοχής.

Δείτε ακόμη:

Οι δημότες Λαμιέων έγιναν Ήρωες! Πρωτοβουλία εθελοντικής δωρεάς μυελού οστών

Ποιοι δρόμοι κλείνουν σήμερα στο κέντρο της Αθήνας - Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν κυκλοφορήσετε

• Καμίνια, Παλαιά Κοκκινιά (4η δημοτική ενότητα). Η περιοχή διαθέτει 77 στρέμματα ελεύθερων χώρων, με 39 στρέμματα πρασίνου. Ετσι η αναλογία ανέρχεται στο 1,27 τ.μ./ κάτοικο.

• Μανιάτικα, Αγία Σοφία, Αγιος Διονύσιος, Αγιος Δημήτριος (5η δημοτική ενότητα). Η περιοχή διαθέτει μόλις 47 στρέμματα ελεύθερων χώρων, εκ των οποίων τα 36 στρέμματα είναι πράσινο. Ετσι η αναλογία διαμορφώνεται σε 0,77 τ.μ./κάτοικο. «Η αναλογία θεωρείται η χειρίστη όλου του Πειραιά δεδομένης της απόστασης των περιοχών κατοικίας από την ακτή και τον αποκλεισμό τους πίσω από πρώην βιομηχανικές ζώνες».

Πηγή γραφήματος: «Καθημερινή»

Οπως επισημαίνει η ομάδα του ΕΜΠ, η αξιοποίηση και φύτευση των υπαρχόντων ελεύθερων χώρων στον Πειραιά, χωρίς νέες απαλλοτριώσεις, μπορεί να υπερτριπλασιάσει την αναλογία πρασίνου. Σε περίπτωση αξιοποίησης επιπλέον ελεύθερων χώρων, μπορούν να δημιουργηθούν τρεις μεγάλοι ελεύθεροι χώροι για αστικό πράσινο με επιφάνειες 835 στρεμμάτων και διαδρομές πρασίνου 11 χλμ., με μητροπολιτική εμβέλεια. Εν δυνάμει ελεύθεροι χώροι θα μπορούσαν να είναι και το απόθεμα των πρώην βιομηχανικών και λιμενικών χώρων στη Λεύκα, στο Νέο Φάληρο, στη Δραπετσώνα, στο Παλατάκι, τα στρατόπεδα των Καμινίων και ο ανενεργός σιδηροδρομικός διάδρομος Λεύκας – Αγίου Διονυσίου.

Επιστημονικός υπεύθυνος στην ερευνητική ομάδα του ΕΜΠ ήταν ο καθηγητής Νίκος Μπελαβίλας, κύρια ερευνήτρια η Πολίνα Πρέντου, ενώ συμμετείχαν η Φερενίκη Βαταβάλη και η Νάντια Σουρέλη, καθώς και ομάδα φοιτητών και αρχιτεκτόνων.

Πηγή: «Καθημερινή»