φόρουμ-της-αθήνας-για-την-αντιμετώπισ-322573
ΔΗΜΟΙ | 26.03.2008 | 00:00

Φόρουμ της Αθήνας για την αντιμετώπιση της φτώχειας

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας κήρυξε την έναρξη των εργασιών του 6ου Φόρουμ Παγκόσμιας Συμμαχίας Πόλεων κατά της Φτώχειας που άρχισε σήμερα Τετάρτη στο Μέγαρο Μουσικής και θα ολοκληρωθεί μεθαύριο Παρασκευή 28 Μαρτίου 2008. Πρόκειται για το μεγαλύτερο συνέδριο κατά της Φτώχειας, καθώς για πρώτη φορά συμμετέχουν 1000 σύνεδροι και εκπρόσωποι δημοτικών αρχών 300 πόλεων από 100 χώρες και των πέντε ηπείρων . Η έναρξη των εργασιών του Φόρουμ συμπίπτει με την επέτειο 2.500 ετών από τη γέννηση της δημοκρατίας στην Αθήνα .

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας στην εναρκτήρια ομιλία του χαρακτήρισε «διαρκές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» την πείνα, τον υποσιτισμό και τη μακροχρόνια φτώχεια, λέγοντας ότι αποτελούν προσβολή για την ανθρωπότητα και κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο κ. Παπούλιας τόνισε χαρακτηριστικά:

«Περιδιαβαίνοντας σήμερα κανείς οποιαδήποτε μεγαλούπολη θα διαπιστώσει ότι, πίσω από τις βιτρίνες των μεγάλων εμπορικών δρόμων, στις οποίες αντικατοπτρίζεται ο πλούτος, υπάρχει ένας άλλος κόσμος.
Είναι ο κόσμος των αποκλεισμένων και των κοινωνικά περιθωριοποιημένων, των θυμάτων των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, των μεταναστών της αδήλωτης εργασίας και των νέων της ανεργίας, των χαμηλοσυνταξιούχων, των ανασφάλιστων. Ένας κόσμος απόγνωσης, απελπισίας και ζόφου: Ο κόσμος της φτώχειας.
Η φτώχεια δεν είναι φαινόμενο μόνο της εποχής μας. Σήμερα όμως το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Σε όλα τα επίπεδα κυριαρχούν οι ανισότητες, με τα προβλήματα να διογκώνονται, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο, εξαιτίας της εκτεταμένης φτώχειας και του υποσιτισμού, της εξάπλωσης του AIDS, της έλλειψης στοιχειωδών υποδομών εκπαίδευσης και περίθαλψης.

Ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας, που ξεπερνάει το 1,3 δισεκατομμύρια, ζει σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας και καθημερινής στέρησης. Πάνω από 100 εκ παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στην εκπαίδευση, ενώ 850 εκ άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι αναλφάβητοι. Για εκατομμύρια συνανθρώπους μας ο υποσιτισμός και η έλλειψη πόσιμου νερού, αποτελούν ακόμα ζητούμενα στην καθημερινή τους διαβίωση.

Παρά την ευαισθητοποίηση, την ανάληψη δράσεων ατομικών και συλλογικών, εθνικών και διεθνών, τη ρητορική και τις υποσχέσεις των ηγετών, ερχόμαστε όλοι μας αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα, που -έχω την εντύπωση- είναι πολύ χειρότερη από εκείνη που δείχνουν τα επίσημα στοιχεία. Μια ομολογία της αποτυχίας επίτευξης των στόχων της Διακήρυξης της Χιλιετίας που έχουν τεθεί από τον ΟΗΕ, παρουσιάζεται ανάγλυφα και στις εκθέσεις του ίδιου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που ζούμε οι αποκλεισμένοι του «Πρώτου Κόσμου», οι «παράπλευρες απώλειες» μιας «ασύμμετρης» ανάπτυξης, και η περαιτέρω εξαθλίωση του «Τρίτου Κόσμου», επιβεβαιώνουν τις πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις.

Η πείνα και ο υποσιτισμός, η μακροχρόνια φτώχεια και η εξαθλίωση εκατομμυρίων ανθρώπων αποτελούν προσβολή για την ανθρωπότητα και κατάφωρη παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι ένα διαρκές έγκλημα, που συντελείται κατά της ανθρωπότητας.

Είναι καιρός να αναζητήσουμε λύσεις και να προχωρήσουμε σε ουσιαστικές δράσεις, που θα στηρίζονται όχι τόσο σε βάσεις φιλανθρωπίας, αλλά στην αναγνώριση του γεγονότος, ότι η φτώχεια είναι δομικό στοιχείο της πραγματικότητας μας, μέρος της οποίας είμαστε και εμείς.

Παρά τη διαχρονικότητα της, η φτώχεια δεν συνιστά νομοτέλεια στην πορεία της ανθρωπότητας αλλά αποτελεί παθογένεια, σύμπτωμα δυσλειτουργιών του οικονομικού και κοινωνικο-πολιτικού μας πλαισίου. Εάν αφήσουμε τα πράγματα ως έχουν σήμερα, τότε πολύ γρήγορα θα οδηγήσουμε σε περιθωριοποίηση και εξαθλίωση τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού της Γης. Μια καταστροφή πλανητικής εμβέλειας.»

«Το Φόρουμ της Αθήνας στέλνει το μήνυμα ότι δεν θα συμβιβαστούμε με τη φτώχεια», επεσήμανε η Υπουργός Εξωτερικών κ. Ντόρα Μπακογιάννη, και πρόσθεσε:
«Η Ελλάδα εισήλθε στην ομάδα των δωρητριών χωρών μόλις το 2000. Από τότε και στο εξής, διαθέτουμε ένα σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ κάθε χρόνο, κυρίως μέσω της αρμόδιας Υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών, της Hellenic Aid, για αναπτυξιακά προγράμματα σε χώρες στόχευσης ή για να είμαστε παρόντες εκεί όπου φυσικές καταστροφές, συγκρούσεις ή άλλες αιτίες καταστρέφουν τις υποδομές και δημιουργούν οξύτατα προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες. Το έργο που γίνεται έχει σημασία. Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα εμφανίζεται δυναμικά στο διεθνές προσκήνιο ως δύναμη ανάπτυξης και αλληλεγγύης σε όποιο μέρος του κόσμου υπάρχει ανάγκη, σφυρηλατώντας ισχυρούς δεσμούς με τους λαούς που δοκιμάζονται από τη φτώχεια και την υπανάπτυξη.

Για να μπορέσουμε να είμαστε περισσότερο αποτελεσματικοί έχουμε επικεντρώσει τα προγράμματα της διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας μας σε μια ομάδα περίπου 25 χωρών στόχευσης, εντοπίζοντας τις προσπάθειές μας κυρίως στα Δυτικά Βαλκάνια, την περιοχή του Ευξείνου Πόντου, ορισμένες χώρες της Μεσογείου και Μέσης Ανατολής, καθώς και σε κράτη της υποσαχάριας Αφρικής. Αξιοποιώντας την εμπειρία των τελευταίων ετών, είμαστε σήμερα σε θέση να συνεχίσουμε ακόμα πιο ενεργά το αναπτυξιακό μας έργο. Το ποσό που θα διαθέσουμε τα επόμενα χρόνια για τους σκοπούς, με βάση τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας, θα αυξηθεί σημαντικά. Έχουμε δεσμευτεί να φτάσει το 0,51% του ΑΕΠ μέχρι το 2010.Με τη συμμετοχή τόσο πολλών διακεκριμένων συνέδρων από ολόκληρο τον κόσμο, το Φόρουμ αυτό αποτελεί πραγματικά μια εξαιρετική ευκαιρία για να συζητήσουμε τους πιο κατάλληλους τρόπους για να πετύχουμε αυτόν τον συντονισμό. Από εδώ, από την Αθήνα, όλοι μαζί στέλνουμε ένα ισχυρό θετικό μήνυμα: δεν θα συμβιβαστούμε με τη φτώχεια.»

Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Νικήτας Κακλαμάνης, ενημέρωσε τους συνέδρους διεξοδικά για τις δράσεις του Δήμου Αθηναίων, στο πρώτο έτος της θητείας της παρούσας Δημοτικής Αρχής. Αναφέρθηκε στην ανακήρυξη του 2007 ως «Έτους Αστέγων», στην ίδρυση του πρώτου «Κοινωνικού Παντοπωλείου» στην Ελλάδα, το οποίο παρέχει εντελώς δωρεάν 2.000 είδη σε 200 άπορες οικογένειες, ενώ όπως είπε άρχισαν ήδη οι διαδικασίες για την ολοκλήρωση, εντός του 2008, της «Εστίας των Αθηνών»,ενός ξενώνα, ο οποίος θα καλύψει τις ανάγκες της πλέον ευάλωτης κατηγορίας αστέγων συνανθρώπων μας που είναι οι υπερήλικες. «Είμαστε η μοναδική πρωτεύουσα της Ευρώπης που εξασφαλίζει καθημερινά φαγητό σε 1.200 άπορα άτομα»είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κακλαμάνης και πρόσθεσε ότι απο τον Φεβρουάριο του 2007 ο Δήμος Αθηναίων υποστηρίζει τους άστεγους μετανάστες, παρέχοντας καθημερινά υπηρεσίες σίτισης, ένδυσης και υπόδησης σε περίπου 400 συνανθρώπους μας .

Η επιλογή του θέματος της τοπικής δημοκρατίας δεν είναι τυχαία, επεσήμανε ο Συντονιστής του Αναπτυξιακού Προγράμματος του ΟΗΕ, κ. Μοχάντ Σερίφι, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε στην ομιλία του: «Τα μαθήματα από τα προηγούμενα Φόρουμ, της Λυών το 1998, της Γενεύης του 2000, στη Χάγη το 2002, στη Ρώμη το 2004, της Βαλένθια το 2006, έχουν συμβάλλει σε ένα βαθμό στην παγκόσμια διάδοση της μάχης ενάντια στη φτώχεια, και από το 2000 στην εφαρμογή των στόχων της Διακήρυξης της Χιλιετίας (OMD) και στην προώθηση των συνεργασιών μεταξύ πόλεων, στην ανταλλαγή εμπειριών και στην συγκέντρωση πόρων για τα έργα. Καταλήξαμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι για να φτάσουμε τους στόχους της Διακήρυξης της Χιλιετίας (OMD) πρέπει να χτυπήσουμε τα αίτια της κοινωνικής οπισθοδρόμησης μέσω της συμμετοχής των πληθυσμών και των ενδιαφερόμενων φορέων. Έχουμε πράγματι διαπιστώσει ότι παρότι η φτώχεια έχει υποχωρήσει και έχει σημειωθεί πρόοδος σε κάποιους στόχους της Διακήρυξης της Χιλιετίας (OMD) σε πολλές χώρες, εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις και καθυστερήσεις οι οποίες ως ένα βαθμό οφείλονται σε ένα δημοκρατικό έλλειμμα στην αξιολόγηση των αναγκών, στην κατανομή των πόρων, και στη διακυβέρνηση των προγραμμάτων και των έργων. Αυτό μας οδηγεί στο θέμα των εργασιών του 6ου Φόρουμ, δηλαδή στην ενίσχυση της τοπικής δημοκρατικής διακυβέρνησης.»

«Ζούμε σ ένα κόσμο ραγδαίων μετασχηματισμών. Κάθε μέρα 140.000 άτομα προστίθενται στους κατοίκους των πόλεων στις αναπτυσσόμενες χώρες», τόνισε η Διευθύντρια του Ευρωπαικού Γραφείου του Αναπτυξιακού Προγράμματος του ΟΗΕ στη Γενεύη, κα. Σεσίλ Μολινιέ. Στη συνέχεια της ομιλίας της πρόσθεσε:

«Ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει διπλασιαστεί σε λιγότερο από 40 χρόνια. Είμαστε 6,7 δισεκατομμύρια κάτοικοι στη γη και θα γίνουμε 8 δισεκατομμύρια το 2025. Η ανθρωπότητα έχει μπει μια για πάντα στην εποχή της αλληλεξάρτησης. Αυτός ο αλληλεξαρτούμενος κόσμος είναι επίσης ένας κόσμος κραυγαλέων ανισοτήτων. Βέβαια, η παγκοσμιοποίηση μείωσε τις αποστάσεις, αλλά η επανάσταση της πληροφορικής μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ αυτών που καρπώνονται τα κέρδη της παραγωγικότητας και των δισεκατομμυριών των ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση στην πληροφορική. 40% του πληθυσμού ζει με λιγότερα από 2 δολλάρια την ημέρα. 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα και 500 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από υποσιτισμό και πείνα. Και επιπλέον, η φτώχεια σκοτώνει ένα παιδί κάθε τρία δευτερόλεπτα. Τίποτα λοιπόν δεν επείγει περισσότερο από το την εξάλειψη της φτώχειας.

Αλλά δε θα είναι όμως δυνατό να επιταχύνουμε την πρόοδο στον τομέα αυτό και να τηρήσουμε την προθεσμία για τη μείωση της φτώχειας και της πείνας κατά το ήμισυ μέχρι το 2015, χωρίς την έντονη δράση σε δημοτικό επίπεδο. Η εμπειρία μας διδάσκει ότι η αποτελεσματικότητα των στρατηγικών της μάχης κατά της φτώχειας υποδαυλίζεται, από τη στιγμή που οι προτεραιότητες τίθενται μακριά από τις κοινότητες στις οποίες γεννώνται τα προβλήματα και στις οποίες οι Δήμαρχοι δε λαμβάνονται υπόψη ή αν λαμβάνονται, αυτό γίνεται ανεπαρκώς.

Είναι λοιπόν, δυστυχώς, πολύ συχνό το φαινόμενο σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, το μέρος των δημοσίων δαπανών που διαχειρίζονται οι τοπικές αρχές, να μην υπερβαίνει το 2-5% σε αντίθεση με τουλάχιστον 40% κατά μέσο όρο στις βιομηχανοποιημένες χώρες. Πρέπει να ενισχύσουμε επειγόντως την ικανότητα δράσης σε αυτή την κυβερνητική βαθμίδα, και να βρούμε κατά χώρα τη σωστή δοσολογία κεντροποίησης και αποκέντρωσης που θα επιτρέψει τη βελτιστοποίηση της μάχης κατά της φτώχειας.»

Ο Πρόεδρος της Ένωσης Νομαρχιακών Αυτοδιοκήσεων Ελλάδος (ΕΝΑΕ),κ. Δημήτρης Δράκος, επεσήμανε ότι η Αυτοδιοίκηση είναι ο φορέας της εξουσίας που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη απο κάθε άλλον.

«Η Τοπική Αυτοδοίκηση στη χώρα μας έχει συμβάλει και συνεχίζει να συμβάλει αποφασιστικά στην ανακούφιση αυτών ειδικά των κοινωνικών ομάδων, που πλήττονται από τη φτώχεια, που διαβιούν σε συνθήκες δύσκολες, που χρειάζονται τη μεγαλύτερη βοήθεια. Με την άψογη εφαρμογή προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής, οι Δήμοι και οι Νομαρχίες της χώρας στέκονται στο πλευρό των πολιτών κάθε μέρα, σε κάθε ανάγκη τους, μεγάλη ή μικρή. Και χάριν ακριβώς σε αυτή την επιτυχημένη πορεία μέχρι σήμερα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση διεκδικεί να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τον κοινωνικό ρόλο της. Το ζητούν οι πολίτες, το απαιτούν οι συνθήκες. Γι αυτό και στόχος μας και στην Ένωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας είναι να επιτύχουμε τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων κοινωνικού χαρακτήρα προς τις Νομαρχίες. Παράλληλα, όμως, θέλουμε να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε πραγματικά ποιοτικές υπηρεσίες και όχι απλώς να διεκπεραιώσουμε το ρόλο. Και για να το επιτύχουμε αυτό χρειαζόμαστε πόρους. Χρειαζόμαστε μέσα και ανθρώπους εξειδικευμένους, που θα μπορούν να εργαστούν σε ικανοποιητικές συνθήκες για να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και των απαιτήσεων.»

Ο Πρόεδρος της Τοπικής ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΤΕΔΚΝΑ) κ. Δημήτρης Καλογερόπουλος αναφέρθηκε στο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην καταπολέμηση της φτώχειας και επεσήμανε ότι η οικοδόμηση κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον ολόκληρου του πλανήτη.

«Σε μια εποχή που η αξιοπιστία ακόμα και των πιο έγκριτων διεθνών οργανισμών έχει δεχθεί πλήγματα, και το κεντρικό κράτος φαντάζει απόμακρο στη συνείδηση του πολίτη, η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τη σανίδα σωτηρίας τόσο για την αξιοπιστία των πολιτικών επιλογών όσο και για την αποτελεσματικότητά της. Και αυτό γιατί η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να αφουγκράζεται καλύτερα τα κοινωνικά προβλήματα. Μπορεί να δημιουργεί σχέσεις αμεσότητας και εμπιστοσύνης ανάμεσα στον πολίτη και τον πολιτικό. Μπορεί να συγκεκριμενοποιεί και να προσωποποιεί την πολιτική και να δίνει χειροπιαστές απαντήσεις στα προβλήματα του πολίτη μέσα από την ικανότητα της ευέλικτης και ταχείας αντίδρασης που διαθέτει. Η φύση του προβλήματος της φτώχειας είναι τέτοια που θεωρώ ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι κατ εξοχήν αρμόδια για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της. Η καταπολέμηση της φτώχειας απαιτεί δράση, απαιτεί πρωτοβουλίες και πάνω από όλα συμμαχίες. Απαιτεί και δημιουργία συνεργασιών και δικτύων, όπως αυτό της WACAP. Και είμαι βέβαιος ότι η ανταλλαγή απόψεων τεχνογνωσίας, βέλτιστων πρακτικών και η αμοιβαία συνεισφορά προς την επίτευξη του κοινού μας στόχου, θα αναδειχθούν με τον καλύτερο τρόπο εδώ στην Αθήνα.»