Ο «παρκαρισμένος» πλούτος των Ελλήνων αναγκαία βάση για επενδύσεις

Παρά την κρίση ένας μεγάλος πλούτος των Ελλήνων βρίσκεται  «παρκαρισμένος» σε μετρητά, καταθέσεις και στο εξωτερικό. Μάλιστα αυτός ο πλούτος θα μπορούσε εάν κατευθυνόταν σε εγχώρια αποταμιευτικά προϊόντα να ενισχύσει τις επενδύσεις. Αυτό αναφέρει μελέτη του ΙΟΒΕ με τίτλο  «Ενίσχυση της αποταμίευσης και ανάπτυξη με μοχλό την κεφαλαιαγορά» που έγινε σε συνεργασία με το το Χρηματιστήριο Αθηνών και την Ένωση Θεσμικών Επενδυτών.

Σύμφωνα με τη μελέτη που βασίστηκε και σε διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat το 64,4% των ΧΠΣ (χρηματοπιστωτικών προϊόντων) νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι σε μετρητά και καταθέσεις (έναντι 31,3% κατά μ.ο. στην ΕΕ). Όπως αναφέρει μελέτη του ΙΟΒΕ 133 δισεκ. είναι σε καταθέσεις, 59 δισεκ σε μετοχές, 25 δισεκ. σε μετρητά, 6 δισεκ. σε αμοιβαία κεφάλαια, 3 δισεκ. σε ομόλογα και 19

Μάλιστα η  Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα σε 30 ευρωπαϊκές χώρες με βάση το ποσοστό μετρητών στα ΧΠΣ νοικοκυριών (10,4%, έναντι 2,4% στην ΕΕ)

Επίσης σύμφωνα με την έρευνα το 18,6% των ΧΠΣ ελληνικών νοικοκυριών και μη-χρηματοπιστωτικών εταιριών (€57,5 δισεκ. το 2018) φαίνεται πως βρίσκεται εκτός χώρας. Μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος των ΧΠΣ νοικοκυριών και ΜΧΕ που βρίσκεται εκτός χώρας αποτελείται από καταθέσεις (58,5% το 2018 και 56,5% το β’ τρίμηνο του 2019).

Πηγή κεφαλαίων για επενδύσεις

Όπως αναφέρει η μελέτη για την κάλυψη του επενδυτικού κενού που έχει η χώρα, το οποίο εκτιμάται κατά μ.ό. σε 2,6% του ετήσιου ΑΕΠ (σωρευτικά περί τα €94 δισεκ.) για την περίοδο 2000-2018, αναγκαία είναι η πληρέστερη επιστράτευση των εγχώριων αποταμιευτικών πόρων. Σημαντικό μέρος της χρηματοδότησης των επενδύσεων πρέπει να προέλθει από εγχώριες αποταμιεύσεις, αλλιώς επιβαρύνεται το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τονίζεται σχετικά.

Η μελέτη βέβαια αναφέρει ότι το ισοζύγιο βελτιώθηκε σε σύγκριση με τα προ-κρίσης επίπεδα (από -15,1% του ΑΕΠ το 2008 σε -2,9% του ΑΕΠ το 2018), ωστόσο παραμένει ελλειμματικό, σε αντίθεση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (2,1%). Επομένως, ο διαθέσιμος χώρος για χρηματοδότηση επενδύσεων από ξένες αποταμιεύσεις χωρίς να επιστρέψει η χώρα σε υπερβολικά ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της ανάκαμψης, είναι σχετικά περιορισμένος.

Η εγχώρια αποταμίευση δημιουργεί απαραίτητο χώρο για επενδύσεις και βιώσιμο εξωτερικό ισοζύγιο. Συνδετικοί κρίκοι μεταξύ αποταμίευσης, επενδύσεων και ανάπτυξης είναι οι αγορές κεφαλαίου και οι τράπεζες. Η τραπεζική χρηματοδότηση αντιμετωπίζει σημαντικούς περιορισμούς, λαμβάνοντας υπόψη το ιδιαίτερο υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα (41,2% στο τέλους του 2018, έναντι 3,8% κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη και 3,2% στην Ευρωπαϊκή Ένωση). Ταυτόχρονα, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια αύξησης της χρηματοδότησης από τις αγορές κεφαλαίου, καθώς σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης, αλλά και ακόμα περισσότερο, με άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, οι αγορές κεφαλαίου δεν αξιοποιούνται επαρκώς στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η αξία της κεφαλαιαγοράς προς την αξία τραπεζικού δανεισμού στον ιδιωτικό τομέα το 2016 ήταν μόλις 17,8% στην Ελλάδα, έναντι 72,1% κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη, 135% στον ΟΟΣΑ και 279% στις ΗΠΑ. Επιπλέον, παρατηρείται ότι χώρες με υψηλότερη αποταμίευση τείνουν να έχουν ανεπτυγμένες κεφαλαιαγορές και αντίστοιχα, χώρες με ανεπτυγμένες κεφαλαιαγορές τείνουν να έχουν υψηλότερο βιοτικό επίπεδο. Συνεπώς, είναι κρίσιμο να αναπτυχθεί περαιτέρω η αγορά κεφαλαίων στην Ελλάδα.

Τα οφέλη

Σύμφωνα, δε, με την μελέτη, η  ενίσχυση της αποταμίευσης και των επενδύσεων μέσω της κεφαλαιαγοράς δημιουργεί σημαντικά οικονομικά οφέλη

o   Νέα αποθεματικά προς επένδυση έως και €99 δισεκ. μέσα σε 40 χρόνια

o   Αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά μ.ο. 6,9 δισεκ. κατ’έτος για τα επόμενα 40 χρόνια

o   Περισσότεροι ισοδύναμα πλήρως απασχολούμενοι κατά μ.ο. 81 χιλιάδες άτομα κάθε έτος και μεγαλύτερη συμμετοχή στην αγορά εργασίας κατά 1,5 π.μ.

o   Αύξηση της ρευστότητας στην αγορά κεφαλαίου, η οποία την καθιστά περισσότερο ελκυστική στη ξένη αποταμίευση

o   Τα νοικοκυριά γίνονται «συμμέτοχοι» στο εγχείρημα ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας

Δείτε ακόμη:

Black Friday: Ποιο είναι το Νο1 προϊόν στις προτιμήσεις

Ακίνητα : Εξετάζεται έκπτωση φόρου 40% της δαπάνης για ανακαίνιση σπιτιών

Κίνητρα

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ είναι κρίσιμο να δοθούν:

o   Φορολογικά κίνητρα για στοχευμένες μακροχρόνιες επενδύσεις ιδιωτών μέσω κεφαλαιαγοράς

§  Ενδεικτικά επιλέξιμοι τίτλοι: Μετοχικά, μεικτά και εταιρικά ομολογιακά Α/Κ εσωτερικού

§  Δυνατότητα πριμοδότησης Α/Κ με τομείς προτεραιότητας όπως σε εγχώριες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εταιρείες με προσανατολισμό σε καινοτομία, οχήματα Venture Capital, «πράσινες» επενδύσεις και υποδομές

§  Ελάχιστη διακράτηση 3 έτη

o   Να υπάρξει ενίσχυση των κεφαλαιοποιητικών πυλώνων ασφάλισης

§  Νέα πλήρως κεφαλαιοποιητική επικουρική ασφάλιση

§  Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών μεσοσταθμικά κατά 3 π.μ.

§  Κίνητρα για προαιρετική κεφαλαιοποιητική ασφάλιση

Όπως τονίζεται τα  προτεινόμενα μέτρα ενέχουν διαχειρίσιμο δημοσιονομικό κόστος

o   Μέσο ετήσιο δημοσιονομικό κόστος έως 1,8% του ΑΕΠ κατά την πρώτη πενταετία, μειούμενο στο χρόνο

·         Το ετήσιο κόστος των κινήτρων Α/Κ είναι μικρότερο από 0,05% του ΑΕΠ

Γιώργος Αλεξάκης