Τη διώκουν γιατί φιλοξενούσε έναν πρόσφυγα

Κάποιος πρέπει να είχε διαβάλει την Ιγκεμποργκ Μπέγκελ, 61 ετών, γνωστή Ολλανδή δημοσιογράφο και δημιουργό ντοκιμαντέρ, για δεκαετίες ανταποκρίτρια στην Ελλάδα για ολλανδικά μέσα ενημέρωσης. Την Κυριακή 13 Ιουνίου, χωρίς να κάνει τίποτα κακό, τη συνέλαβαν στην Υδρα, το νησί όπου ζει σχεδόν 40 χρόνια. Eκείνο το βράδυ το πέρασε στα κρατητήρια του Α.Τ. Υδρας και την επομένη μεταφέρθηκε με χειροπέδες στα Δικαστήρια Πειραιά, με τη διαδικασία του αυτόφωρου, όπου πήρε τριήμερη προθεσμία και στη συνέχεια αναβολή.

Η σύλληψη και η δίωξή της ξαφνιάζουν κάθε δημοκρατικό πολίτη και στέλνουν ένα μήνυμα εκδικητικής αυθαιρεσίας των Aρχών που παραβιάζει την ελευθερία των διαπροσωπικών σχέσεων και χτυπά τον πυρήνα της αλληλεγγύης, τη φιλοξενία.

 Η Ιγκεμποργκ κατηγορείται ότι φιλοξενεί στο σπίτι της στην Αθήνα και στην Υδρα τον Φραϊντούν, 23 ετών από το Αφγανιστάν, και έτσι «διευκολύνει την παράνομη διαμονή πολίτη τρίτης χώρας», αδίκημα που τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός χρόνου και πρόστιμο τουλάχιστον 5.000 ευρώ -ή τουλάχιστον τα διπλάσια αν σκοπός είναι το κέρδος.

Η ενεργοποίηση της προβληματικής και ξεχασμένης διάταξης που θεσπίστηκε το 1991 και επαναλαμβάνεται στον νόμο 4251/2014 αναδεικνύει την εφευρετικότητα των Αρχών και τη σπατάλη πόρων και δυνάμεων στον βωμό αντιπροσφυγικών πολιτικών. Αναδεικνύει επίσης τις αντιφάσεις του νομικού πλαισίου, που εξακολουθεί να διώκει ποινικά τη διευκόλυνση της παράνομης διαμονής, τη στιγμή που δεν υφίσταται το ποινικό αδίκημα της παράνομης διαμονής, αλλά μόνο η διοικητική παράβαση της παράτυπης διαμονής, που αντιμετωπίζεται διοικητικά με απέλαση.

Δεν πρόκειται όμως ούτε γι’ αυτό. Η παράλληλη σύλληψη του Φραϊντούν, εκείνη την Κυριακή στην Υδρα, με σκοπό την απέλαση, η δεύτερη μέσα σε 14 μήνες, αποτελεί άλλη μια αστοχία των Αρχών. Ο Φραϊντούν μεταφέρθηκε στο κρατητήριο του Α.Τ. Μοσχάτου και αφέθηκε ελεύθερος ύστερα από μόλις δύο ώρες. Περιμένει την οριστική έκβαση του αιτήματός του για άσυλο, παλεύοντας με τις καθυστερήσεις, τις αλλαγές νομοθεσίας και την αποδιοργάνωση της διαδικασίας ασύλου, λόγω του κορονοϊού. Αν είναι παράτυπη η διαμονή του, η ευθύνη βαρύνει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και τις δυσλειτουργίες της υπηρεσίας Ασύλου, που αδυνατεί να εξασφαλίσει αποτελεσματική πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου.

Η γνωριμία

Η Ιγκεμποργκ γνώρισε τον Φραϊντούν, τον «υιοθετημένο γιο της», όπως τον αποκαλεί συχνά, τον Δεκέμβριο του 2018 στη δομή της Μαλακάσας, όπου έκανε τα γυρίσματα μιας σειράς ντοκιμαντέρ για την ολλανδική δημόσια τηλεόραση, με θέμα τις οδυνηρές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, μια από τις ελάχιστες καταγραφές όσων είχαν συμβεί πραγματικά στη χώρα μετά το 2010, που αμφισβητεί το κυρίαρχο αφήγημα της αλληλέγγυας Ευρώπης.

Εντυπωσιασμένη από τις γλώσσες που μιλά και από την αγάπη του για τον σκύλο που είχε βρει και μεγάλωνε στη δομή, συγκινημένη επίσης από την ιστορία του, άρχισε να τον χρησιμοποιεί ως μεταφραστή για τις έρευνές της. Οταν ο Φραϊντούν και ο σκύλος του άρχισαν να έχουν σοβαρά προβλήματα διαβίωσης στη δομή, η Ιγκεμποργκ προσφέρθηκε να τους φιλοξενήσει στο σπίτι της.

Ο ερχομός του Φραϊντούν στο σπίτι της στην Υδρα, στα μέσα Μαρτίου του 2020, φαίνεται ότι χτύπησε άσχημα σε κάποιους που δεν έβλεπαν με καλό μάτι την παρουσία της Ιγκεμποργκ στο νησί και κυρίως τις αποκαλύψεις της στη δημόσια τηλεόραση της Ολλανδίας για την εξαιρετικά προβληματική διαχείριση των σκουπιδιών του νησιού και τις καταστροφικές επιπτώσεις του αναπτυξιακού μοντέλου του μαζικού τουρισμού. Λίγες μέρες αφότου ήρθε στο νησί, οι Αρχές τον συνέλαβαν ενώ περπατούσε στο λιμανάκι στο Καμίνι με την Ιγκεμποργκ.

Το αίτημά του για άσυλο είχε απορριφθεί σε δεύτερο βαθμό, τον Νοέμβριο του 2019. Με τη βοήθεια δικηγόρου που βρήκε η Ιγκεμποργκ, προσέφυγε στα διοικητικά δικαστήρια κατά της απόρριψης. Η εκδίκαση της υπόθεσης είχε οριστεί για τις 19 Μαρτίου. Μια εβδομάδα νωρίτερα, στις 12 Μαρτίου, τα δικαστήρια έκλεισαν λόγω κορονοϊού και η δίκη αναβλήθηκε επ’ αόριστον.

Mάταια εκλιπαρούσε η Ιγκεμποργκ την αστυνομία να μην τον μεταφέρουν μέσα στην πανδημία στα υπερσυνωστισμένα κρατητήρια της διεύθυνσης Αλλοδαπών στην Πέτρου Ράλλη, αλλά να τον κρατήσουν στην Υδρα λίγες ημέρες, μέχρι να καταφέρει να προσκομίσει το χαρτί που βεβαίωνε την αναβολή του δικαστηρίου. Της είπαν πως είχαν άνωθεν εντολές και την επομένη τον μετέφεραν στο Αλλοδαπών, όπου κρατήθηκε επτά ημέρες και αφέθηκε ελεύθερος.

Ο Φραϊντούν ξαναπήγε για λίγο στην Υδρα τον Αύγουστο, έχοντας εμφανή σημάδια μετατραυματικού στρες. Το νησί δεν του έκανε καλό και πήραν την απόφαση να ξαναγυρίσει στο σπίτι της Ιγκεμποργκ στην Αθήνα. Τον Οκτώβριο αποφάσισε να παραιτηθεί από τη δικαστική προσφυγή και να ζητήσει να ξαναεξεταστεί το αίτημά του για άσυλο με νέα στοιχεία. Για να καταγραφεί στην υπηρεσία Ασύλου το μεταγενέστερο αίτημα, όπως αποκαλείται, έπρεπε να κλείσει ραντεβού καλώντας μέσω Skype κάθε Πέμπτη, 10 με 11 το πρωί. Το προσπαθούσε για πολλούς μήνες συνεχώς, αλλά δεν απαντούσε κανείς.

Δείτε ακόμη:

Βιασμός στα Πετράλωνα: «Εύχομαι να τον πιάσετε, δεν αντέχω άλλο» λέει η μητέρα του καταζητούμενου

Νεκρός βρέθηκε ο επιχειρηματίας Σταύρος Δογιάκης

Στις αρχές Ιουνίου, μετά το τέλος των περιοριστικών μέτρων, η Ιγκεμποργκ τον ξανακάλεσε στην Υδρα. Βρισκόταν κάπου δέκα μέρες στο νησί, όταν την Κυριακή 13 Ιουνίου, το μεσημέρι, η Ιγκεμποργκ ειδοποιήθηκε ότι δύο άντρες με πολιτικά τον συνέλαβαν ενώ περπατούσε στον δρόμο από το λιμάνι προς το σπίτι στο Μεγάλο Καμίνι. Ετρεξε στο αστυνομικό τμήμα και εξήγησε την κατάσταση. Της είπαν πως δεν τους αφορά τι γίνεται στην υπηρεσία Ασύλου. «Αν έχετε παράπονα με την υπηρεσία Ασύλου, να πάτε στην υπηρεσία Ασύλου, όχι σε μας», ήταν η απάντηση.

Ζήτησε να τον δει. Δεν την άφησαν. Αρχισε να τηλεφωνεί σε δικηγόρο, στην ολλανδική πρεσβεία, σε ευρωπαϊκές δημοσιογραφικές ενώσεις, σε ευρωβουλευτές. Οταν είδε ότι δεν γινόταν τίποτα, τους ζήτησε να πεταχτεί στο σπίτι να του φέρει μια αλλαξιά ρούχα και είδη προσωπικής υγιεινής για το κρατητήριο. Τότε άκουσε αυτό που δεν περίμενε ποτέ, ότι «έχει αποκαλυφθεί», ότι υπήρχαν ανώνυμες καταγγελίες που την κατηγορούσαν ότι «έχει ύποπτη σχέση με παράνομο μετανάστη» και ότι υπήρχε εισαγγελική εντολή να τη συλλάβουν.

Ανώνυμες καταγγελίες

Αργότερα έμαθε από τη δικηγόρο της ότι στη δικογραφία δεν περιλαμβάνονται ανώνυμες καταγγελίες και ότι οι αστυνομικοί ρωτούσαν επίμονα τον Φραϊντούν αν του έδινε χρήματα. Αλλά τους ξεκαθάρισε ότι χρήματα δεν του έδινε ποτέ, μόνο του παρείχε φιλοξενία.

«Με πονάει πολύ», λέει η Ιγκεμποργκ, που επέστρεψε στην Υδρα για να φέρει στην Αθήνα το σκυλί του, που έμεινε πίσω. «Χρησιμοποίησαν ένα τραυματισμένο παιδί για να μου κάνουν κακό, το φόρτωσαν τύψεις, το τραυμάτισαν ξανά και ξανά. Δεν μπορούσα να φανταστώ τόση κακία, ότι μετά από όσα συνέβησαν πέρσι τον Απρίλιο θα τα έβαζαν ξανά με έναν αθώο νέο άνθρωπο και ότι θα έβαζαν εμένα στη φυλακή, εμένα, μια γυναίκα 61 ετών που ζω στην Υδρα 40 χρόνια, που τα παιδιά μου πήγαν σχολείο στην Υδρα. Εκανα τα πάντα για την Υδρα και τους ανθρώπους της. Ανώνυμες καταγγελίες; Μου θυμίζουν τους Ολλανδούς δωσίλογους που στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κατέδιδαν τους Εβραίους που κρύβονταν στα σπίτια. Μόνο που εγώ δεν έκρυβα τον Φραϊντούν. Περίμενε το δικαστήριο και μετά προσπαθούσε να κλείσει ραντεβού με την υπηρεσία Ασύλου. Η Ελλάδα στα μάτια μου είναι ταυτισμένη με τη φιλοξενία, έτσι τη γνώρισα όταν πρωτοήρθα. Αν ποινικοποιήσουν τη φιλοξενία, βάζουν τέλος σ’ αυτό που ξέρουμε ως ελληνικό πολιτισμό»