Εργασιακά Υπαλλήλων: απαντήσεις για την άδεια ανατροφής και τη συνυπηρέτηση

Με τα θέματα της άδειας για την ανατροφή τέκνου αλλά και της συνυπηρέτησης με το ή τη σύζυγο ασχολείται σήμερα η δικηγορική εταιρεία «Τάσος Πετρόπουλος και Συνεργάτες», συνεργάτης του «αυτοδιοίκηση gr» σε εργασιακά θέματα υπαλλήλων ΟΤΑ. Το πλήρες κείμενο του ερωτήματος επισκέπτη του «αυτοδιοίκηση gr» και της σχετικής απάντησης είναι το εξής:

Ερώτημα

Είμαι ΤΕ διοικητικού, έγγαμη με αστυνομικό και έχω ένα παιδί 27 μηνών.
Έχω βγει πρώτη σε μια προκήρυξη δήμου για οργανική μόνιμη θέση (ο δήμος είναι 500 χλμ. μακριά από την μόνιμη κατοικία μου) και τώρα περιμένω τα οριστικά αποτελέσματα από τον ΑΣΕΠ γιατί έχει γίνει ένσταση.
Τα προσωρινά αποτελέσματα βγήκαν τον δεκέμβριο, από τον δήμο δε με ενημέρωσαν ότι τα οριστικά μπορεί να πάρει και εννεάμηνο να βγουν.
Ο δήμος με ενημέρωσε ότι δεν πρόκειται να με αποδεσμεύσει γιατί είμαι το μόνο άτομο με αυτήν την ειδικότητα και γενικά με αποθάρρυναν να δεχτώ τον διορισμό.
Θα ήθελα να μου απαντήσετε τα εξής:
α) αν μπορώ να ζητήσω άμεσα μετά την ορκωμοσία μου την εννεάμηνο άδεια ανατροφής παιδιού με αποδοχές ή εάν δικαιούμαι μέρος της άδειας και πόσους μήνες είναι αυτή.
β) αν ισχύει η συνυπηρέτηση επειδή ο σύζυγος μου είναι αστυνομικός και σε πόσο διάστημα μπορεί να με φέρει πίσω στη μόνιμη κατοικία μας. Ποια είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουμε;
Υπενθυμίζω ότι είμαι το μόνο άτομο στον δήμο με την ειδικότητα μου σύμφωνα με το ν. 3584/2007.

Απάντηση

α) Σύμφωνα με το άρθρο 60 του ν. 3584/2007, ο γονέας υπάλληλος Ο.Τ.Α. έχει τις εξής δυνατότητες:
 Είτε να κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου εργασίας, το οποίο προβλέπει η διάταξη του εδαφίου α’ της παραγράφου 2 του άρθρου 60 κατά την οποία «ο χρόνος εργασίας του γονέα υπαλλήλου μειώνεται κατά δύο (2) ώρες ημερησίως εφόσον έχει τέκνα ηλικίας έως δύο (2) ετών, και κατά μία (1) ώρα εφόσον έχει τέκνα ηλικίας από δύο (2) έως (4) ετών».
 Είτε να λάβει συνεχόμενη άδεια εννέα (9) μηνών με αποδοχές για ανατροφή του τέκνου, εφόσον βέβαια δεν κάνει χρήση του ανωτέρω μειωμένου ωραρίου.
Το δικαίωμα επιλογής μεταξύ του μειωμένου ωραρίου και της άδειας με αποδοχές μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε μέσα στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα, μέχρι δηλαδή να συμπληρώσει το παιδί την ηλικία των 4 ετών.
Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. δΙδΑδ/Φ.51/590/ οικ.14346 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών ο νεοδιοριζόμενος υπάλληλος που κατά το διορισμό του έχει τέκνο ηλικίας κάτω των τεσσάρων (4) ετών δικαιούται να λάβει συνεχόμενη άδεια ανατροφής τέκνου τόσης διάρκειας όσο είναι, βάσει του ισχύοντος μειωμένου ωραρίου, το άθροισμα των ωρών οι οποίες απομένουν από την ημερομηνία του διορισμού μέχρι τη συμπλήρωση του 4ου έτους της ηλικίας του, πέραν του οποίου η συνέχιση της άδειας δεν είναι επιτρεπτή.
Επομένως, ο προσδιορισμός της ακριβούς διάρκειας της δικαιούμενης άδειας εξαρτάται τόσο από τον χρόνο διορισμού του υπαλλήλου όσο και από την ηλικία του τέκνου του κατά τον χρόνο διορισμού.
Σημειώνεται δε ότι δεν είναι δυνατή η τμηματική χορήγηση του εννιαμήνου, το οποίο και πρέπει να εξαντλείται στο σύνολο του καθώς λαμβάνεται για συνεχές χρονικό διάστημα. Κατ’ εξαίρεση μόνο είναι δυνατή η διακοπή του εννιαμήνου προκειμένου ο υπάλληλος να παρακολουθήσει το σεμινάριο υποχρεωτικής εισαγωγικής εκπαίδευσης.
β) Ο ν. 3584/2007 δεν περιέχει πρόβλεψη σχετική με τη δυνατότητα μετάταξης λόγω συνυπηρέτησης με σύζυγο δημόσιο υπάλληλο. Το άρθρο 73 όμως του ίδιου νόμου προβλέπει ρητά την δυνατότητα απόσπασης υπαλλήλου Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε άλλον Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης για συνυπηρέτηση με σύζυγο δημόσιο υπάλληλο ή υπάλληλο νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή Ο.Τ.Α. α’ ή β’ βαθμού, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος.
Περιορισμούς στην δυνατότητα απόσπασης υπαλλήλου προβλέπει το άρθρο 74 του ΚΚδΚΥ στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) εάν πρόκειται περί του μοναδικού υπαλλήλου στον κλάδο του. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι ο νόμος απαγορεύει την μετακίνηση υπαλλήλων που είναι μοναδικοί στον κλάδο τους και όχι αυτών που έχουν την μοναδική ειδικότητα ενώ υπάρχουν και άλλοι υπάλληλοι του ίδιου κλάδου με άλλες ειδικότητες.
β) όσο διαρκεί η δοκιμαστική υπηρεσία (δηλαδή, δύο έτη από τον διορισμό)
και γ) στην περίπτωση που υποχρεούται να υπηρετήσει για ορισμένο χρονικό διάστημα στον Ο.Τ.Α. που διορίστηκε, δηλαδή στις περιπτώσεις όπου έχουμε μοριοδότηση κατά τη διαδικασία πρόσληψης ή μετάταξη με τις διατάξεις των παραμεθόριων περιοχών.
Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 73 παρ. 15 του ν. 3584/2007 και την υπ’ αριθμ. πρωτ. 37798/17.7.2008 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, οι ειδικές διατάξεις για αποσπάσεις που βρίσκονται εκτός του ν.3584/2007 εξακολουθούν να διατηρούνται σε ισχύ, υπό την προϋπόθεση ότι οι διατάξεις του Κώδικα Κατάστασης δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων δε ρυθμίζουν διαφορετικά τα θέματα αυτά.
Έτσι, π.χ. διατηρούνται σε ισχύ οι διατάξεις που αφορούν αποσπάσεις για λόγους συνυπηρέτησης με συζύγους στρατιωτικούς των Ενόπλων δυνάμεων, ένστολου προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού και Λιμενικού Σώματος (ν.2946/2001, όπως ισχύει).
Μάλιστα η παράγραφος 3 του άρθρου 8 του ν. 3257/2004, προβλέπει ρητά ότι οι διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 2946/2001 εφαρμόζονται και στους υπαλλήλους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού, καθώς και στα Ν.Π.δ.δ. που εποπτεύονται από αυτούς.
Ειδικότερα, βάσει του άρθρου 21 του ν. 2946/2001 «Τακτικοί υπάλληλοι και υπάλληλοι ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου δημοσίων υπηρεσιών και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, που κατέχουν οργανικές θέσεις και είναι σύζυγοι στρατιωτικών των Ενόπλων δυνάμεων, ένστολου προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού και Λιμενικού Σώματος, επιτρέπεται να αποσπώνται κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων, σε υπηρεσίες του στενού δημόσιου τομέα κατά προτεραιότητα και σε περίπτωση έλλειψης υπηρεσιακών αναγκών, σε υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα, στην περιοχή που υπηρετεί ο (η) σύζυγός τους».
Ωστόσο, η πρόβλεψη του ως άνω νόμου για απόσπαση λόγω συνυπηρέτησης «κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων», καθιστά προβληματική την εφαρμογή του. Και τούτο διότι το γράμμα του νόμου φαίνεται να επιτρέπει την απόσπαση υπαλλήλου Ο.Τ.Α. λόγω συνυπηρέτησης με σύζυγο δημόσιο υπάλληλο ακόμα και αν συντρέχει κάποιο από τα προβλεπόμενα κωλύματα του άρθρου 14 του ν. 3584/2007 (μοναδικότητα υπαλλήλου, δοκιμαστική υπηρεσία, υποχρέωση υπηρεσίας στον Ο.Τ.Α. διορισμού για ορισμένο χρόνο), εφόσον όμως συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 21 του ν. 2946/2001.
δεδομένου του χαρακτήρα των ΟΤΑ ως νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αλλά και της ρητής πρόβλεψης περί εφαρμογής του άρθρου 21 ν. 2946/2001 και στους υπαλλήλους 0.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, προκύπτει ότι τακτική υπάλληλος Ο.Τ.Α. που κατέχει οργανική θέση και είναι σύζυγος υπηρετούντος στην Ελληνική Αστυνομία θα μπορούσε να αιτηθεί την κατά προτεραιότητα και κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων (π.χ. κατά παρέκκλιση της απαγόρευσης απόσπασης του μοναδικού υπαλλήλου στον κλάδο του ή πριν την πάροδο της διετούς δοκιμαστικής υπηρεσίας) απόσπασή της σε υπηρεσίες του στενού ή ευρύτερου δημόσιου τομέα, στην περιοχή όπου υπηρετεί ο σύζυγος της.
Ωστόσο, πρόσφατη εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών (από 14 Απριλίου 2009) καθιστά αδύνατη την απόσπαση λόγω συνυπηρέτησης με τις προϋποθέσεις του άρθρου 21 του ν. 2946/2001 για όσους υπαλλήλους δεν έχουν συμπληρώσει διετία από τον διορισμό τους, δηλαδή διανύουν την δοκιμαστική υπηρεσία. Κατά τη συγκεκριμένη εγκύκλιο «ο υπάλληλος κρίνεται για μονιμοποίηση με βάση τα καθήκοντα του κλάδου στον οποίο διορίστηκε. Ως εκ τούτου, η δοκιμαστική υπηρεσία θα πρέπει να εξαντλείται στην άσκηση των καθηκόντων του κλάδου διορισμού προκειμένου να αξιολογηθεί και να κριθεί για μονιμοποίηση ή όχι. Σε όσες δε περιπτώσεις από ειδικές διατάξεις προβλέπεται η κατ’ εξαίρεση απόσπαση υπαλλήλου είναι προφανές ότι ο νομοθέτης αναφέρεται στο χρονικό διάστημα της απόσπασης ή της διαδικασίας και σε καμία περίπτωση η κατ’ εξαίρεση απόσπαση δεν αφορά το διάστημα της διετίας, το οποίο συμπίπτει με τη δοκιμαστική υπηρεσία του υπαλλήλου».
Επομένως, μια σύμφωνη με την πρόσφατη εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών ερμηνεία του νόμου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η απόσπαση με τις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 2946/2001 δεν μπορεί να παρακάμψει τη γενική απαγόρευση απόσπασης του υπαλλήλου πριν παρέλθει διετία από τον διορισμό του. Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή ήταν δυνατή η απόσπαση πριν τη συμπλήρωση της διετούς δοκιμαστικής περιόδου, δεν θα ήταν εφικτή η μονιμοποίηση του υπαλλήλου, αφού λόγω της απόσπασης δεν θα είχε ασκήσει τα καθήκοντα της θέσης στην οποία διορίστηκε.