Διαφθορά: Δημόσιοι διαγωνισμοί και τελωνεία οι «πρωταθλητές» – Ποια η διαδρομή της μίζας

Οι περισσότερες δωροδοκίες καταβάλλονται για την ανάληψη δημοσίων έργων σε στελέχη κρατικών εταιρειών. Και αυτές οι παράνομες συναλλαγές πραγματοποιούνται, ως επί το πλείστον, σε χώρες του ανεπτυγμένου παρά του υπανάπτυκτου κόσμου, σύμφωνα με εκτενή έκθεση του ΟΟΣΑ για τη διαφθορά.

Μετά τις δωροδοκίες για τη διεκδίκηση δημοσίων έργων, ακολουθούν οι δωροδοκίες για «ακίνδυνους» ελέγχους των τελωνειακών αρχών, προνομιακή μεταχείριση από τις φορολογικές αρχές ή άλλου τύπου μεροληπτική αντιμετώπιση από επίσημους φορείς, σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Καθημερινής».

Σε διεθνές επίπεδο, δηλαδή συμβάσεις που υπογράφονται ανάμεσα σε μια χώρα και μια ξένη εταιρεία, το μεγαλύτερο ποσοστό των δωροδοκιών πραγματοποιείται από ισχυρούς ομίλους, συνήθως εν γνώσει των υψηλόβαθμων στελεχών στη διοίκηση. Αναλογούν στο 10,9% του συνολικού ύψους της συναλλαγής και φθάνουν στο 34,5% των κερδών που προκύπτουν από την εκτέλεση της σύμβασης. Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία που έχει συλλέξει ο ΟΟΣΑ, οι δωροδοκίες υπολογίζονται στα 3,1 δισ. δολάρια την τελευταία 15ετία.

Επισημαίνεται, ωστόσο, στην έκθεση ότι τα χρήματα μπορεί να είναι αρκετά περισσότερα. Δεδομένου του περίπλοκου τρόπου που καταβάλλονται αυτά τα ποσά, ακολουθώντας ένα δαιδαλώδες δίκτυο μεταφοράς και «ξεπλύματος μαύρου χρήματος», οι εκτιμήσεις αυτές δεν είναι παρά η «κορυφή του παγόβουνου», τονίζει ο διεθνής οργανισμός.

Αντίθετα από την άποψη που μπορεί να θέλει τη διαφθορά να μεσουρανεί στον υπανάπτυκτο κόσμο, οι περισσότερες δωροδοκίες λαμβάνουν χώρα στον ανεπτυγμένο κόσμο για την ανάληψη έργων από κρατικές ή ημι-κρατικές εταιρείες. Τόσο αυτοί που δωροδοκούν, όσο και αυτοί που δωροδοκούνται, προέρχονται από ανεπτυγμένες χώρες. Περίπου τα δύο τρίτα των περιπτώσεων αφορούν τέσσερις κλάδους της οικονομίας: την εξόρυξη (19%), τις κατασκευές (15%), τις μεταφορές και την αποθήκευση (15%), την πληροφορική και τις επικοινωνίες (10%).

Πολύ συχνά, οι δωροδοκίες τάσσονται, προσφέρονται και καταβάλλονται σε δημοσίους λειτουργούς, δηλαδή στελέχη κρατικών εταιρειών (27%), τελωνειακούς (11%), υπαλλήλους του κλάδου υγείας (7%) και τον τομέα αμύνης (6%). Από τις 400 υποθέσεις που διερεύνησε ο ΟΟΣΑ και αφορούν σε εταιρείες ή άτομα που έχουν δωροδοκηθεί από κράτη-μέλη του Οργανισμού προκύπτει ότι οι ηγέτες και υπουργοί δωροδοκούνται στο 5% των περιπτώσεων, αλλά εισπράττουν το 11% του συνολικού ποσού των δωροδοκιών. Οι 400 και πλέον υποθέσεις που εξετάσθηκαν για την αποπεράτωση της έρευνας καλύπτουν την περίοδο από τον Φεβρουάριο του 1999 μέχρι τον Ιούνιο του 2014.

Δείτε ακόμη:

Αλλαγές στο «παρά πέντε» για το νομοσχέδιο για Πλάκα και δάση - Ποιες διατάξεις αποσύρονται

Ανοίγει ο δρόμος εκταμίευσης 230 εκατ. από το νέο ΕΣΠΑ - Ποια 18 προγράμματα εγκρίθηκαν

Πηγή γραφήματος : «Καθημερινή»

Οι δωροδοκίες για την ανάθεση δημοσίων έργων αντιστοιχούν στο 57% των περιπτώσεων, γεγονός που προβάλλει την ανάγκη εκπαίδευσης των δημοσίων λειτουργών ώστε να εντοπίζουν αυτές τις περιπτώσεις, παρατηρούν οι αναλυτές του Οργανισμού. Μία στις τρεις περιπτώσεις γίνονται ευρέως γνωστές από τις εμπλεκόμενες εταιρείες ή τα εμπλεκόμενα άτομα σε μια προσπάθεια αυτοάμυνας για να προλάβουν το ξέσπασμα ενός μεγαλύτερου σκανδάλου. Οταν μια εταιρεία ανακαλύπτει περίπτωση δωροδοκίας από υψηλόβαθμο στέλεχος από π.χ. εσωτερικό έλεγχο που αφορά εξαγορά ή συγχώνευση επιλέγει να δώσει η ίδια στη δημοσιότητα την υπόθεση. Σε ατομικό επίπεδο, η μεγαλύτερη ποινή φυλάκισης φθάνει την 13ετία έπειτα από κατηγορίες για δωροδοκία και συνωμοσία σε διεθνές επίπεδο. Συνολικά έχουν καταδικαστεί σε φυλάκιση 80 άτομα. Από τις 400 υποθέσεις που εξετάστηκαν για την περίοδο από τον Φεβρουάριο του 1999 μέχρι τον Ιούνιο του 2014 έχουν επιβληθεί 261 πρόστιμα, με την υψηλότερη ποινή να φθάνει τα 1,8 δισ. ευρώ. Στο 69% των υποθέσεων διεθνούς δωροδοκίας, οι χρηματικές ποινές επιβλήθηκαν στο πλαίσιο συμβιβαστικής λύσης όπου η καταδίκη για ποινικό αδίκημα, συνήθως, αναστέλλεται.

Η διαδρομή της μίζας

Ποιος εισπράττει, συνήθως, τη μίζα εκ μέρους ενός υψηλόβαθμου στελέχους κρατικής εταιρείας, ενός υπουργού  ή ακόμα και ενός πρωθυπουργού; Ενας ή περισσότεροι μεσάζοντες συνθέτουν ένα δίκτυο μεταφοράς για το «ξέπλυμα» δωροδοκιών. Ενας μεσάζων λειτουργεί ως εκπρόσωπος μιας νομότυπης οικονομικής δραστηριότητας, πραγματοποιώντας παράνομες συναλλαγές, τονίζεται στον ΟΟΣΑ. «Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται φυσικά ή νομικά πρόσωπα, όπως εταιρείες παροχής υπηρεσιών συμβούλου ή κοινοπραξίες. Aπό τις υποθέσεις που εξέτασε ο οργανισμός, ένας «αντιπρόσωπος» πωλήσεων ή μάρκετιγκ χρησιμοποιείται ως μεσάζων στο 41% των περιπτώσεων. Μία ακόμη ιδιότητα του μεσάζοντος, η οποία αντιστοιχεί στο 35% των περιπτώσεων, είναι ένα «όχημα επιχειρήσεων» που δραστηριοποιείται, κυρίως, στον κλάδο παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών συνήθως με έδρα σε φορολογικούς παραδείσους.

Πηγή: «Καθημερινή»