Εργαζόμενοι ΟΤΑ: Απεργία – αποχή από τις υπηρεσίες δόμησης και στάση εργασίας

Σε απεργία – αποχή από μια σειρά δραστηριότητες και στην προκήρυξη στάσης εργασίας την Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου 2023 από την έναρξη του ωραρίου έως 12.00 μ.μ. και  πραγματοποίηση Συγκέντρωσης Διαμαρτυρίας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στις 10.00 π.μ, προχωρούν εργαζόμενοι στους ΟΤΑ.

Συγκεκριμένα τις κινητοποιήσεις αποφάσισαν από κοινού οι Ομοσπονδίες (Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α., Π.Ο.Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ. και Π.Ο.ΜΗ.Τ.Ε.Δ.Υ.), οι οποίες μετά από σειρά κοινών δράσεων, δηλώνουν την κοινή θέληση τους: «Να αντισταθούμε στη γενικευμένη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης κρίσιμων Δημόσιων Λειτουργιών, να ενημερώσουμε την κοινωνία για τις επιπτώσεις τους και να προγραμματίσουμε  νέες κοινές δράσεις».

Ειδικότερα στην κοινή ανακοίνωση που συνυπογράφουν σημειώνουν:

Δώδεκα ολόκληρα έτη μετά τον Καλλικράτη, η μεταφορά των Υπηρεσιών Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) στους Δήμους απέτυχε. Οι υπηρεσίες συρρικνώθηκαν, τα προβλήματα διογκώθηκαν. Η μετάβαση με τον Καλλικράτη (Ν.3852/2010) των Πολεοδομικών αρμοδιοτήτων από τις Νομαρχίες στους Δήμους έγινε άτακτα, χωρίς κριτήρια και χωρίς καμία προδιαγραφή (μεταφορά προσωπικού, υλικού, Μηχανογράφησης, αρχείου, κ.λπ.) με αποτέλεσμα τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα Διοικητικής φύσεως (κυρίως υποστελέχωσης) να έχουν διογκωθεί. Οι αιρετοί ή αποφεύγουν να αναλάβουν τις σχετικές ευθύνες ή επιδιώκουν τον έλεγχο των Υ.ΔΟΜ. Έκτοτε παρά τις συνεχείς νομοθετικές αλλαγές, δινόταν κυρίως βάρος στις συνεχείς παρατάσεις διοικητικής υποστήριξης των ήδη υπολειτουργούντων Υ.ΔΟΜ., η πιο πρόσφατη έληξε στις 31-12-2022, πιστοποιώντας και διαιωνίζοντας ουσιαστικά τη δυσλειτουργία τους επί δώδεκα (12) έτη. Με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση (παρ.1 του άρθρου 73 του Ν.4954/2022) από 1 Ιανουαρίου 2023 παύει η δυνατότητα σύστασης νέων Υ.ΔΟΜ.

Η στελέχωση και η λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης πανελλαδικά σύμφωνα με περσινά στοιχεία της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε., (τα πράγματα έχουν χειροτερέψει έκτοτε) είναι τραγική. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από τους 332 Δήμους της Χώρας, οι 168 μόλις Δήμοι (51%) διαθέτουν Υπηρεσία Δόμησης ενώ οι 164 (49%) όχι. Από τις 168 Υ.ΔΟΜ., οι 16 (10%) λειτουργούν μερικώς, λαμβάνοντας υποστήριξη από άλλες Υ.ΔΟΜ.

Επίσης από τη Μελέτη προκύπτει ότι:

1. Η μεγάλη πλειοψηφία των Δήμων κάτω των 10.000 κατοίκων, δεν διαθέτουν Υ.ΔΟΜ.
2. Τριάντα τρείς (33) Δήμοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν Υπηρεσίες Δόμησης, εκ των οποίων οι 16 είναι άνω των 40.000 κατοίκων.
3. Περισσότεροι από τους μισούς μεσαίους Δήμους δεν διαθέτουν Υ.ΔΟΜ.

Από τις 168, οι 4 δε διαθέτουν καθόλου προσωπικό, 22 δεν έχουν καθόλου Μηχανικό Π.Ε., 28 απασχολούν μόνο 1 Μηχανικό Π.Ε. ή Τ.Ε., άλλες 28 μονάχα 2 και 16 διαθέτουν 3 Μηχανικούς. Οι 98 από τις 168 δηλαδή Υ.ΔΟΜ. λειτουργούν με ελλιπέστατο προσωπικό, πολύ κάτω ακόμη και από τα ελάχιστα κριτήρια του Νόμου.

Επιπρόσθετα απουσιάζουν και οι απαιτούμενες ειδικότητες μιας και 20 από αυτές δε διαθέτουν Πολιτικό Μηχανικό, 76 δε διαθέτουν Αρχιτέκτονα Μηχανικό, 74 δε διαθέτουν Τοπογράφο Μηχανικό και 94 δε διαθέτουν Ηλεκτρολόγο ή Μηχανολόγο Μηχανικό.

Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει παρέμβει επανειλημμένα στα όργανα εξουσίας του κράτους κοινοποιώντας διάφορα πορίσματα, ενώ ειδικότερα με το από 3 Νοεμβρίου 2017 έγγραφό του με αριθμ. πρωτ.: Φ.1300.2/48622/2017 κάνει πολύτιμες διαπιστώσεις, ενώ καταλήγει ότι πρέπει να στελεχωθούν άμεσα οι Υ.ΔΟΜ. των Δήμων διότι παραβιάζονται οι αρχές της νομιμότητας και της χρηστής Διοίκησης (επί της ουσίας παραβίαση του άρθρου 10 του Συντάγματος που αναφέρεται στο δικαίωμα αναφοράς προς τις Αρχές αλλά και της παρ.2 του άρθρου 24 του Συντάγματος). Πολύ σημαντική επίσης είναι η αναφορά… « χρήζει προσοχής το γεγονός ότι δεν προβλέπονται συγκεκριμένες νομικές συνέπειες στους Δήμους που δεν έχουν προβεί μέχρι το 2016 στην οργάνωση και στελέχωση των Υ.ΔΟΜ.».

Επιπλέον η μη τήρηση των υποχρεώσεων για ελάχιστη στελέχωση δημιουργεί αμφιβολίες όσον αφορά στην ασφάλεια δικαίου των πράξεων που διενεργούν οι Υ.ΔΟΜ.

Οι αρμοδιότητες που περιγράφονται στην Πολεοδομική Νομοθεσία (Ν.1337/1983, Γ.Ο.Κ. 1985, ΓΟΚ 2000, ΝΟΚ, Ν.4030/2011, Ν.3862/2010, Ν.4014/2011, Ν.4178/2013, Ν.4495/2017, Ν.4735/2020, Ν.4759/2020, κ.λπ.) και υποχρεούνται να ασκούν οι Υ.ΔΟΜ.,  απαιτούν κατ’ ελάχιστον τ’ ακόλουθα τμήματα σε επίπεδο ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ:

1. Τμήμα Πολεοδομικών και Τοπογραφικών Εφαρμογών-Απαλλοτριώσεις, Όροι Δόμησης.
2. Τμήμα Ελέγχου Κατασκευών (αυθαίρετα), Γραφείο επικινδύνων (Π.Δ. 23-4-29, ΦΕΚ 153Α /29), αρμοδιότητες που περιγράφονται στο Ν.4495/2017, άρθρα 2, 5 και 6 (ως Τοπικά και Περιφερειακά Παρατηρητήρια Δόμησης), καθώς και εξέταση προσφυγών για υπαγωγές αυθαιρέτων στο Ν.4495/2017 (άρθρο 60 του Ν.4643/2019).
3. Τμήμα Έκδοσης Οικοδομικών Αδειών.
4. Γραμματειακή Υποστήριξη-Αρχείο.

Αντίστοιχα οι Υπηρεσίες Δόμησης που λειτουργούν σε επίπεδο Τμήματος στελεχώνονται τουλάχιστον από έναν Αγρονόμο Τοπογράφο Μηχανικό, έναν Αρχιτέκτονα Μηχανικό, έναν Χωροτάκτη-Πολεοδόμο Μηχανικό, έναν Πολιτικό Μηχανικό και έναν Μηχανολόγο ή Ηλεκτρολόγο Μηχανικό.  (περ.α’, παρ.2, άρθρο 97Α του Ν.3852/2010, όπως προστέθηκε από το άρθρο 181 του Ν.4555/2018, αντικαταστάθηκε με την παρ.1 του άρθρου 376 του Ν.4700/2020 και το άρθρο 43 του Ν.4735/2020).

Εξάλλου, όπως έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν, για να είναι εύρυθμη η λειτουργία των Υ.ΔΟΜ., θα πρέπει για την επάρκειά της να εισαχθούν προς εξέταση κι άλλα κριτήρια, όπως έκταση χωρικής αρμοδιότητας της Υ.ΔΟΜ., μορφολογία, πληθυσμός, νησιωτικότητα, πλήθος εκδιδομένων πράξεων, κ.λπ. Η ελάχιστη στελέχωση συνεπώς κάθε Υ.ΔΟΜ. (Διεύθυνσης ή και Τμήματος) οφείλει να είναι συνάρτηση και των παραπάνω παραγόντων, με Μηχανικούς Π.Ε. και Τ.Ε. όλων των απαιτούμενων ειδικοτήτων.

Πλέον αυτών εισήχθη με το Ν4759/2020 η αρμοδιότητα οι Υ.ΔΟΜ. να συστήσουν ΣΥΠΟΘΑ Β’.

Αντιλαμβανόμαστε ότι, η εκτίμηση πως το στελεχιακό δυναμικό των πέντε (5) Μηχανικών (Π.Ε. ή Τ.Ε.) δεν επαρκεί ούτε κατ΄ ελάχιστον σε επίπεδο Τμήματος πόσο άλλωστε σε επίπεδο Διεύθυνσης σύμφωνα με την ανάλυση των παραπάνω. Επιπρόσθετες ανάγκες ενίσχυσης με προσωπικό θα δημιουργήσει η απαίτηση για αναγκαστική κάλυψη όλων των περιοχών από τις εν λειτουργία Υ.ΔΟΜ. καθώς δεν θα δημιουργηθούν πλέον νέες Υ.ΔΟΜ.

Επιπλέον θεσμοθετήθηκαν ασφυκτικές προθεσμίες για τον έλεγχο των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών και συγκεκριμένα, μείωση από τις τριάντα (30) μέρες του Ν.4495/2017, στις  δέκα πέντε (15) μέρες, με τις δυο (2) μέρες να είναι ως υποχρεωτικές για τον έλεγχο σε κάθε στάδιο, εκτός από το διάγραμμα κάλυψης, προς έκδοση οικοδομικής αδείας. Δηλαδή, κατ’ ουσία, απαγορεύεται ο υπάλληλος της Υ.ΔΟΜ. να απουσιάζει από την υπηρεσία του για οποιοδήποτε λόγο, αφού δεν έχει αντικαταστάτη μιας και οι πέντε (5) Μηχανικοί ανά κλάδο ειδικότητας που ορίζονται δεν έχουν αντικαταστάτη (τροποποίηση του άρθρου 38, παρ.5 του Ν.4495/2017). Και χωρίς να συνυπολογίσουμε τα τυχόν παράλληλα καθήκοντα που τους ανατίθενται ή τη συμμετοχή τους σε διάφορες Επιτροπές, Συμβούλια ή και το Μη.Μ.Ε.Δ.

Τέλος οι νέοι φορείς που προβλέπει το τμήμα Α’ (άρθρο 1 ως 6) του Ν.4495/2017 μετά από πέντε (5) έτη δεν έχουν ακόμη δημιουργηθεί (Περιφερειακά και Τοπικά Τμήματα Παρατηρητηρίων και Ελέγχου Δόμησης), προφανώς για λόγους αδυναμίας στελέχωσης μιας και απαιτούνται πολλαπλάσιοι Μηχανικοί από αυτούς που υπηρετούν σήμερα στις Υ.ΔΟΜ. Σύμφωνα με το άρθρο 92 του ισχύοντος Ν.4495/2017, της ερμηνευτικής εγκυκλίου 2/2019 και το άρθρο 49 του Ν.4759/2020, η εν γένει διαχείριση των αρμοδιοτήτων της αστυνόμευσης των Κατασκευών (Διαπίστωση και χαρακτηρισμός αυθαιρέτου και διαχείριση υποθέσεων παλιών-νέων αυθαιρέτων-επιβολής προστίμων σύνταξης χρηματικών καταλόγων-διαγραφής κ.λπ.) παραμένει στις Υ.ΔΟΜ. Επισημαίνεται επίσης, 5 χρόνια μετά το Ν.4495/2017, εκκρεμούν οι θεσμοθετημένοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι σε ποσοστό 30% για τις υπαγωγές αυθαιρέτων κατασκευών στο Ν.4495/2017, καθώς κι οι αντίστοιχοι στις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες χωρίς προέγκριση και κατ’ εφαρμογή των αντίστοιχων Υ.Α. (ΦΕΚ Β ́91/17-01- 22 και ΦΕΚ Β ́ 6769/31-12-21  εφόσον δεν δόθηκαν σαφείς οδηγίες από το Υ.ΠΕΝ.

Οι παραπάνω πολιτικές έχουν συντριπτικά αποτελέσματα στις υπηρεσίες, το Περιβάλλον, στο Δημόσιο Συμφέρον, στα λαϊκά συμφέροντα.

Οι συνυπογράφουσες Ομοσπονδίες δηλώνουμε τη ριζική μας αντίθεση στην πολιτική που υποβαθμίζει τις Δημόσιες Υπηρεσίες και εκχωρεί αρμοδιότητες σε ιδιώτες. Παλεύουμε για το σταμάτημα αυτών των πολιτικών και από κοινού διεκδικούμε:

• Επαρκή στελέχωση των Υ.ΔΟΜ. με Μηχανικούς Π.Ε. και Τ.Ε. όλων των απαιτούμενων ειδικοτήτων καθώς και με το αναγκαίο προσωπικό όλων των εμπλεκομένων κλάδων.
• Αυξήσεις στις αποδοχές του προσωπικού, σύμφωνα με τις διεκδικήσεις μας.
• Αποσαφήνιση της κατάστασης των Υ.ΔΟΜ. με Νομοθετική πρόβλεψη για άμεση τροποποίηση των Ο.Ε.Υ. των Δήμων όπου λειτουργούν Υ.ΔΟΜ. ώστε η Οργανική μονάδα (Υ.ΔΟΜ.) να λειτουργεί με βάσει τις ισχύουσες απαιτήσεις (ελάχιστη στελέχωση, κ.α.).
• Άμεσα νέες και επαρκείς σε αριθμό προσλήψεις Μηχανικών Π.Ε. και Τ.Ε. μέσω του ΑΣ.Ε.Π,. όλων των ειδικοτήτων καθώς και του λοιπού αναγκαίου προσωπικού όλων των εμπλεκομένων κλάδων, με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίας και κατά αποκλειστικότητα στις Υ.ΔΟΜ., με την ρητή απαγόρευση ότι οι Δήμαρχοι  δεν θα μπορούν να τους μετακινούν στις Τεχνικές ή άλλες υπηρεσίες των Δήμων.
• Εξοπλισμό των Υπηρεσιών Δόμησης με σύγχρονα μέσα και εργαλεία για την αποτελεσματική δουλειά τους. Υπολογιστές, εκτυπωτές, σαρωτές, οθόνες, συνδέσεις στο διαδίκτυο, το απαραίτητο λογισμικό και ότι άλλο απαιτείται.
• Κατάργηση του νομικού πλαισίου που επιτρέπει τις προσωρινές και νομικά επισφαλείς ή αμφισβητούμενες λύσεις ανάθεσης καθηκόντων Δημόσιας Αρχής σε Συμβασιούχους Έργου, ή στην Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε. ή στους «Αναπτυξιακούς Οργανισμούς» με τις οποίες θα δημιουργηθούν τεράστια θέματα νομιμότητας με τις εκδοθείσες Διοικητικές Πράξεις (οικοδομική άδεια, έκθεση επικινδύνου, έκθεση αυτοψίας αυθαίρετης κατασκευής, κ.λπ.).
• Επανεξέταση των επιπέδων της λειτουργίας των Υ.ΔΟΜ. από τους Δήμους σε συνάρτηση με τη λειτουργία των Παρατηρητηρίων Δόμησης.
• Κωδικοποίηση και απλοποίηση της Πολεοδομικής Νομοθεσίας, προσβάσιμης σε όλους.
• Νομική υποστήριξη σε κάθε Υ.ΔΟΜ. από εξειδικευμένους Νομικούς καθώς και Νομική Κάλυψη των υπαλλήλων για τις υπηρεσιακές διώξεις που υφίστανται.
• Απαλλαγή από τις αποκλειστικές προθεσμίες ολίγων ημερών, που προβλέπει κατά περίπτωση ο νέος Πολεοδομικός Νόμος 4759/2020, οι οποίες είναι ανεφάρμοστες και ανεδαφικές, μέχρι να συγκροτηθούν και να στελεχωθούν οι υπηρεσίες.
• Υποχρεωτική προέγκριση άδειας για όλες τις κατηγορίες (1, 2 και 3).
• Κάλυψη εξόδων μετακίνησης εντός και εκτός έδρας.
• Τήρηση της ισχύουσας Νομοθεσίας για διαπίστωση από την οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση της επάρκειας της ελάχιστης στελέχωσης με την έκδοση των απαιτούμενων αποφάσεων.

Διεκδικούμε δηλαδή Υπηρεσίες Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) που δεν θα λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, αλλά θα είναι πλήρως στελεχωμένες και εξοπλισμένες, ώστε να προστατεύουν αποτελεσματικά το Περιβάλλον και το Δημόσιο Συμφέρον, όπως και το Σύνταγμα επιτάσσει.

Δηλώνουμε ότι από κοινού θα αγωνιστούμε για την αποτροπή των παραπάνω δυσμενών εξελίξεων και θα υπερασπιστούμε το αντικείμενο της εργασίας μας και τη λειτουργία των υπηρεσιών προς όφελος του λαού και του Περιβάλλοντος.

Και αποφασίζουμε:

1. Απεργία-Αποχή των μελών μας από:

Α.    Το πληροφοριακό σύστημα του e-adeies (έλεγχο πληρότητας, βεβαίωση όρων δόμησης, έλεγχο μελετών όπου είναι απαιτητός, προεγκρίσεις, αυτοψίες αυθαιρέτων κατασκευών, αυτοψίες από άποψη δομική, στατική και υγιεινής των οικοδομών, έλεγχο προστίμων – χρηματικοί κατάλογοι, αδειοδοτήσεις – κατοχυρώσεις και ανανεώσεις ανελκυστήρων στο μητρώο, θεωρήσεις οικοδομικών αδειών για σύνδεση με τα δίκτυα, έλεγχος φορολογικών και αμοιβών των μελετητών και έκδοση Πιστοποιητικού Ελέγχου Κατασκευής Π.Ε.Κ.) και τον έλεγχο για χορήγηση παρεκκλίσεων  για όλες τις Υπηρεσίες Δόμησης της χώρας με σκοπό να αναδείξουμε τα τεράστια προβλήματα στη στελέχωση και στη λειτουργία τους από 23  Ιανουαρίου 2023 έως  και 13 Φεβρουαρίου 2023.

Β.    Τη Σύνταξη πράξεων προσκυρώσεων-τακτοποιήσεων και αναλογισμού, υποχρεώσεων λόγω ρυμοτομίας, πράξεων εφαρμογής, πράξεων επιβολής εισφοράς σε χρήμα, βεβαιώσεων αρτιότητας-οικοδομησιμότητας, πρωτόκολλα αδυνάτου τακτοποιήσεων, κ.λπ.

Γ.    Τη συμμετοχή των Μελών μας στα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.), ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. Α’ και Β’.

Δ.    Την ηλεκτρονική πλατφόρμα διενέργειας ελέγχων των Ελεγκτών Δόμησης.

2. Προκήρυξη Πανελλαδικής Στάσης Εργασίας την ΠΕΜΠΤΗ 2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 από την έναρξη του ωραρίου έως 12.00 μ.μ. και  πραγματοποίηση Συγκέντρωσης Διαμαρτυρίας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στις 10.00 π.μ.

Από την Απεργία-Αποχή εξαιρούνται οι πράξεις που έχουν να κάνουν με έργα και δράσεις τα οποία σχετίζονται με θέματα διαχείρισης της Δημόσιας Υγείας, την πρόληψη και προστασία από την πανδημία του κορωνοϊού, καθώς και της αντιμετώπισης-αποκατάστασης φυσικών καταστροφών και επικινδύνως ετοιμόρροπων  κατασκευών.

Παράλληλα επισημαίνουμε ότι για το διάστημα από 23 Ιανουαρίου 2023 έως  και 13 Φεβρουαρίου 2023, οι Αβάθμιες Ενώσεις και Σύλλογοι μας μπορούν με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου τους και με απλή Ανακοίνωση στην περιοχή ευθύνης τους, να πραγματοποιήσουν Στάσεις Εργασίας, Συγκεντρώσεις εάν κρίνουν σκόπιμο, τηρώντας όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας λόγω της πανδημίας (covid-19), και να  προβούν σε οποιαδήποτε δράση κρίνουν, όπως αποκλεισμούς της λειτουργίας Υ.ΔΟΜ., ενημερωτικές συσκέψεις, κ.λπ.

Αθήνα, Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2023

Οι Ομοσπονδίες

Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α.      Π.Ο.Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.     Π.Ο.ΜΗ.Τ.Ε.Δ.Υ