Δημόσιο -καταθέσεις υπαλλήλων σε δίκες: “Επιχείρηση” αναδίπλωσης μετά το σάλο
Συνέχεια εντός και εκτός Βουλής είχαμε για το μείζον θέμα που έχει ανακύψει με τους δημοσίους υπαλλήλους που καταθέτουν ως μάρτυρες σε δίκες.
Υπενθυμίζεται ότι με εγκύκλιό του, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, έβαζε «Στοπ» στους δημοσίους υπαλλήλους να καταθέτουν ως μάρτυρες σε δίκες, στις οποίες το Δημόσιο κατηγορείται για παράνομες πράξεις!
Η εγκύκλιος ανέφερε ότι μια τέτοια ενέργεια «ένορκη κατάθεση υπέρ των αντιδίκων και εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου σε δίκες με διάδικο το Ελληνικό Δημόσιο», συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα και ποινικό αδίκημα, καθώς και ότι «η ένορκη κατάθεση υπαλλήλων των Υπηρεσιών του Υπουργείου, είναι δυνατή μόνον προς επίρρωσιν των ισχυρισμών του Δημοσίου»!!!
Σφοδρές αντιδράσεις και αναδίπλωση
Αξίζει να σημειωθεί ότι η γνωστοποίηση της εγκυκλίου προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με το θέμα να φτάνει μέχρι και την Κομισιόν. Μάλιστα τέθηκε και σε γνώση της Διακομματικής Επιτροπής κατά της Διαφθοράς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Κατόπιν όλων αυτών, ακολούθησε κίνηση… «αναδίπλωσης» από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που έβγαλε σχετική ανακοίνωση (διαβάστε παρακάτω).
«Όλοι οι Έλληνες πολίτες υποχρεούνται στην κατάθεση της αλήθειας ενώπιον της Ελληνικής δικαιοσύνης. Όλοι εκτός από τους δημοσίους υπαλλήλους», σημείωσε σε ανακοίνωσή του αλλά και σε τοποθέτησή του στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής ο τομεάρχης Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Κ. Ζαχαριάδης, με αφορμή την παραπάνω εγκύκλιο της Νομικής Συμβούλου του Κράτους, Ελένης Πασαμιχάλη.
Την δική του “εκδοχή” για το θέμα είχε δώσει νωρίτερα ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης λέγοντας ότι οι νομικές απόψεις του ΝΣΚ δεν επηρεάζονται από την πολιτική ηγεσία του εκάστοτε Υπουργείου, η οποία και δεν εμπλέκεται στη λειτουργία του. «Από τη στιγμή που μου επιδόθηκε το έγγραφο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, έχω ζητήσει σχετική ενημέρωση», πρόσθεσε.
Η απάντηση Βορίδη
Από το βήμα της Επιτροπής ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης, σε «γραμμή Μηταράκη» τοποθετήθηκε κάνοντας λόγο για εσφαλμένη προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ εστίασε στο σημαντικό ρόλο του ΝΣΚ που είναι «πάνω» -όπως είπε- από οποιαδήποτε θέση του Υπουργού. Παρουσίασε μάλιστα τη νέα τοποθέτηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους επί του θέματος, επιμένοντας στην αναφορά περί καθήκοντος εχεμύθειας των υπαλλήλων.
«Αναδίπλωση» ΝΣΚ
Ωστόσο το ίδιο το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους μετά το σάλο που δημιουργήθηκε «αναδιπλώθηκε». Στην ανακοίνωσή του σημειώνει ότι «εξυπακούεται ότι οι λειτουργοί του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, κατά τον χειρισμό των δικαστικών υποθέσεων που τους έχουν ανατεθεί, δρουν εντός του πλαισίου που το Σύνταγμα, ο Οργανισμός του ΝΣΚ, αλλά και οι παραπάνω Κώδικες προσδιορίζουν και σε καμία περίπτωση δεν θέτουν- ούτε θα μπορούσαν άλλωστε να θέσουν – πρόσθετους περιορισμούς στους υπαλλήλους που αφορούν στο επιτρεπτό ή στο περιεχόμενο της μαρτυρίας τους».
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Σχετικά το ζήτημα που ανέκυψε μετά από δημοσιεύματα στον Τύπο και σε ιστοσελίδες, με αφορμή το έγγραφο, με αριθμό 441-ΛΠ820/2021/01-06-2021 του Γραφείου Νομικού Συμβούλου του ΝΣΚ στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, διευκρινίζουμε τα εξής:
- Η αληθής και πάγια επιστημονική θέση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και των συντακτών του παραπάνω εγγράφου, είναι ότι δεν απαγορεύεται η εξέταση των υπαλλήλων του Δημοσίου, ως μαρτύρων ενώπιον των δικαστηρίων ή των δικαστικών αρχών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ( ΚΠολΔ), Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ) και Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ).
Πλην, όμως, για την εξέταση αυτή, θα πρέπει να τηρείται το καθήκον εχεμύθειας του υπαλλήλου (άρθρο 26 του Υπαλληλικού Κώδικα, ν.3528/2007).
- Ειδικότερα, όταν ο υπάλληλος καλείται από δικαστήριο ή δικαστική αρχή ή προσέρχεται οικειοθελώς ως μάρτυρας σε δικαστική διαδικασία, οφείλει, προκειμένου να καταθέσει για ζητήματα απόρρητα ή γενικότερα σε κάθε περίπτωση για γεγονότα ή πληροφορίες των οποίων λαμβάνει γνώση κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ή επ’ ευκαιρία αυτών και για τα οποία, κατά την κοινή πείρα και λογική, επιβάλλεται να τηρεί εχεμύθεια, να έχει λάβει προηγουμένως άδεια από τον αρμόδιο Υπουργό (άρθρα 400 αριθ. 2 ΚΠολΔ, 212 παρ.1 ΚΠΔ, 183 ΚΔΔ).
- Η παραπάνω πρόνοια λαμβάνεται για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, αλλά και για την προστασία του ίδιου του υπαλλήλου, αφού, σε περίπτωση 2 παραβίασης του καθήκοντος εχεμύθειας, αυτός υπέχει πειθαρχική (π.χ άρθρο 107, παρ. 1, περ. η΄ του Υπαλληλικού Κώδικα) και -υπό προϋποθέσεις- και ποινική ευθύνη (π.χ άρθρα, 252, 259 του Ποινικού Κώδικα).
- Εξυπακούεται ότι οι λειτουργοί του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, κατά τον χειρισμό των δικαστικών υποθέσεων που τους έχουν ανατεθεί, δρουν εντός του πλαισίου που το Σύνταγμα, ο Οργανισμός του ΝΣΚ, αλλά και οι παραπάνω Κώδικες προσδιορίζουν και σε καμία περίπτωση δεν θέτουν- ούτε θα μπορούσαν άλλωστε να θέσουν – πρόσθετους περιορισμούς στους υπαλλήλους που αφορούν στο επιτρεπτό ή στο περιεχόμενο της μαρτυρίας τους.
ΣΥΡΙΖΑ: «Ζητάμε την αλληλογραφία»
Το θέμα, όπως προαναφέρθηκε, έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις, με βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να αιτούνται όπως οι αρμόδιοι Υπουργοί καταθέσουν όλη τη σχετική με το ως άνω έγγραφο υπηρεσιακή αλληλογραφία!
Αναλυτικά:
«Πρωτοφανής παρέμβαση στην απονομή της Δικαιοσύνης από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους»
Στο υπ’ αριθμ. πρωτ. 441-ΛΠ820/2021 έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου με θέμα «Εξέταση υπαλλήλων ως μαρτύρων σε δίκες με διάδικο το Ελληνικό Δημόσιο» αναφέρεται μεταξύ άλλων: «… παρακαλούνται οι Προϊστάμενοι όλων των Υπηρεσιών του Υπουργείου … να ενημερώσουν τους υπηρετούντες σε αυτές υπαλλήλους ότι η ένορκη κατάθεση υπέρ των αντιδίκων και εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου σε δίκες με διάδικο το Ελληνικό Δημόσιο συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα και πειθαρχικό αδίκημα, καθώς και ότι η ένορκη κατάθεση υπαλλήλων των Υπηρεσιών του Υπουργείου είναι δυνατή μόνο προς επίρρωση των ισχυρισμών του Ελληνικού Δημοσίου, κατόπιν εγγράφου αιτήματος του Γραφείου μας και κατόπιν συνεννόησης με τον αρμόδιο χειριστή της υπόθεσης».
Πρόκειται για μια πρωτοφανή, ανήκουστη και εκτός νομιμότητας παρέμβαση εκ μέρους του Γραφείου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου που εισάγει καινά ήθη στη δικονομία, στη δημοσιοϋπαλληλική δεοντολογία και εν τέλει στην ίδια τη νομική επιστήμη, με αποκλειστικό στόχο την άσκηση πίεσης και τον εκφοβισμό των υπαλλήλων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ούτως ώστε αυτοί να εκβιάζονται να μην καταθέτουν ως μάρτυρες σε δίκες με αντίδικο το Ελληνικό Δημόσιο και, ειδικότερα, σε ένα Υπουργείο για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει κάνει πληθώρα Κοινοβουλευτικών και άλλων παρεμβάσεων στο δημόσιο διάλογο, σχετικά με εξωτερικές αναθέσεις εκατομμυρίων, ακύρωση διαδικασιών προσλήψεων, το ξήλωμα της νομοθεσίας του Ασύλου αλλά και τις συνεχόμενες τραγωδίες σε δομές φιλοξενίας, που μεταξύ άλλων καταγγέλλει και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Ή, όταν καταθέτουν, να καταθέτουν αποκλειστικά και μόνο προς επίρρωση των ισχυρισμών του Δημοσίου, ασχέτως εάν αυτοί οι ισχυρισμοί είναι βάσιμοι ή όχι, κάτι που σε τελική ανάλυση είναι και το αντικείμενο της δίκης. Να το πράττουν, αυτό, δε, μόνο κατόπιν συνεννόησης με τον χειριστή της υπόθεσης, προφανώς για να είναι εξασφαλισμένο ότι θα καταθέσουν τα «σωστά» πράγματα. Εύλογα δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα του εγγράφου, καθώς είναι πρόδηλο ότι με τον τρόπο αυτό δεν εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον, που προϋποθέτει τη διαφάνεια και την εξάντληση όλων των μέσων για την εύρεση της αλήθειας, αλλά τη συγκάλυψη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το ως άνω «ενημερωτικό» έγγραφο αναφέρεται γενικώς και αορίστως σε πειθαρχικές και ποινικές ευθύνες που θα υπέχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι που θα εξετάζονται ως μάρτυρες, χωρίς να παραθέτει ούτε τις σχετικές διατάξεις του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα, ούτε του Ποινικού Κώδικα. Ποιο πειθαρχικό και ποινικό αδίκημα υπαινίσσεται το έγγραφο; Με τι, ακριβώς, απειλεί τους υπαλλήλους;
Περαιτέρω, πρόκειται για εντελώς απαράδεκτη ενέργεια που έρχεται σε ευθεία αντίθεση τόσο με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και την προστασία της διαδικασίας απονομής δικαιοσύνης, όσο και με τη θεμελιώδη νομική αρχή του καθήκοντος μαρτυρίας που ορίζεται σε όλες τις δικονομίες: Για να απονεμηθεί η Δικαιοσύνη, θα πρέπει να αναζητηθεί και εντοπιστεί η αλήθεια ως προς τα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά, ώστε να σχηματίσει ο δικαστής πλήρη και τεκμηριωμένη εποπτεία στο ιστορικό της δικαζόμενης υπόθεσης. Συνεπώς, ο καλούμενος όπως εξεταστεί ως μάρτυρας είναι υποχρεωμένος να προσέλθει και να καταθέσει περί των πραγματικών γεγονότων τα οποία γνωρίζει και όχι, όπως ανακριβώς αναφέρεται στο ως άνω έγγραφο, υπέρ του ενός ή του άλλου διαδίκου. Στο δικαιικό μας σύστημα, ο μάρτυρας σε μια δίκη δεν παίρνει το μέρος κάποια πλευράς, αλλά καταθέτει βάσει γεγονότων και αλήθειας. Αν, δε, αρνηθεί να καταθέσει, τότε έχει κυρώσεις.
Είναι, επομένως, προφανές ότι οι δημόσιοι υπάλληλο που υπηρετούν στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου τοποθετούνται σε μια εξαιρετικά δυσχερή θέση, όντας μεταξύ σφύρας και άκμονος: εάν καταθέσουν θα υποστούν τις «συνέπειες» με τις οποίες υπαινικτικά τους απειλεί το ως άνω έγγραφο, χωρίς να τις προσδιορίζει. Εάν αρνηθούν να καταθέσουν, θα υποστούν τις έννομες συνέπειες της άρνησης μαρτυρίας. Εξάλλου τα ως άνω αναφερόμενα υποστηρίζει και η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. δια της Εκτελεστικής της Επιτροπής με σχετικό Δελτίο Τύπου.
Κατόπιν των ανωτέρω,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός Οικονομικών:
- Τελεί εν γνώση του ως άνω εγγράφου;
- Σε ποιες ενέργειες πρόκειται άμεσα για την άνευ ετέρου ανάκληση του;
Ερωτάται ο κ. Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου:
- To εν λόγω έγγραφο υποβλήθηκε κατόπιν σχετικού ερωτήματος/αιτήματος από τον Υπουργό ή άλλο φορέα του Υπουργείου Μετανάστευσης;
- Σε ποιες ενέργειες πρόκειται να προβεί άμεσα, ώστε να διασφαλίσει ότι οι υπάλληλοι του Υπουργείου που καλούνται να καταθέσουν ως μάρτυρες σε δίκες με αντίδικο το Ελληνικό Δημόσιο θα ανταποκρίνονται στο ως άνω καθήκον μαρτυρίας, χωρίς να επικρέμεται ο κίνδυνος ή η εκτός νομιμότητας απειλή άσκησης διώξεως εις βάρος τους προς εκφοβισμό;
Για την πληρέστερη ενημέρωση της Βουλής, αιτούμαστε όπως οι κ.κ. Υπουργοί καταθέσουν όλη τη σχετική με το ως άνω έγγραφο υπηρεσιακή αλληλογραφία.
Οι ερωτώντες και αιτούντες βουλευτές
Ψυχογιός Γιώργος
Βίτσας Δημήτρης
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αγαθοπούλου Ειρήνη
Αλεξιάδης Τρύφωνας
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αυγέρη Θεοδώρα (Δώρα)
Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος
Αχτσιόγλου Ευτυχία (Έφη)
Βαρδάκης Σωκράτης
Βασιλικός Βασίλης
Βερναρδάκης Χριστόφορος
Βέττα Καλλιόπη
Γιαννούλης Χρήστος
Γκαρά Αναστασία (Νατάσα)
Γκιόλας Γιάννης
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Ηγουμενίδης Νίκος
Θραψανιώτης Εμμανουήλ
Καρασαρλίδου Ευφροσύνη (Φρόσω)
Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)
Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά)
Κουρουμπλής Παναγιώτης
Λάππας Σπυρίδων
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μάρκου Κωνσταντίνος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)
Νοτοπούλου Κατερίνα
Ξανθόπουλος Θεόφιλος
Ξενογιαννακοπούλου Μαριλίζα
Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
Πολάκης Παύλος
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Ραγκούσης Γιάννης
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)
Σπίρτζης Χρήστος
Συρμαλένιος Νίκος
Τζούφη Μερόπη
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Φάμελλος Σωκράτης
Φίλης Νίκος
Φωτίου Θεανώ
Χαρίτου Δημήτριος (Τάκης)
Χρηστίδου Ραλλία
Προτεινόμενα άρθρα