τύμπανα-πολέμου-στην-ουκρανία-με-ντ-993474

ΚΟΣΜΟΣ | 22.02.2022 | 07:56

«Τύμπανα» πολέμου στην Ουκρανία με ντόμινο εξελίξεων στην Ευρώπη -Γιατί ανησυχεί η Ελλάδα

Η ένταση στα ρωσο–ουκρανικά σύνορα, μετά το νέο διάγγελμα Πούτιν, αλλά και διαταγή του λίγες ώρες αργότερα προς τις ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας να αναπτυχθούν στις δύο περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχονται από τους φιλορώσους αυτονομιστές (αφού πρώτα τις αναγνώρισε ως ανεξάρτητα κράτη, αψηφώντας τη Δύση), οδηγήσει σε διπλωματικό «πυρετό» στην Ευρώπη υπό το φόβο μιας γενικευμένης σύρραξης.

Με δύο εκτελεστικά διατάγματα ο Ρώσος πρόεδρος αναγνώρισε την ανεξαρτησία των «Λαϊκών Δημοκρατιών» του Ντανιέτσκ και του Λουγκάνσκ και έδωσε διαταγή στο υπουργείο Άμυνας να αναπτύξει στρατεύματα σε αυτές για να αναλάβουν… «ειρηνευτικό» ρόλο.

Η Ρωσία έχει αναπτύξει κάπου 150.000 στρατιωτικούς γύρω από τα σύνορα της Ουκρανίας, σύμφωνα με τη Δύση, προκαλώντας ανησυχίες για εισβολή μεγάλης κλίμακας.

Η Ουκρανία από την πλευρά της χαρακτηρίζει τις τελευταίες ρωσικές ενέργειες «παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητάς του κράτους μας», διαμηνύοντας πως το Κίεβο δεν «φοβάται τίποτα και κανέναν» και δεν θα εκχωρήσει «ούτε σπιθαμή γης» της χώρας, ήταν η αντίδραση του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Είπε ακόμη πως αναμένει από τους δυτικούς συμμάχους «ξεκάθαρη» και «αποτελεσματική» υποστήριξη.

Η Ουάσινγκτον έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι η Μόσχα.

Οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το NATO, η Βρετανία καταδίκασαν την απόφαση του ρώσου προέδρου και ετοιμάζονται να ανακοινώσουν νέο γύρο ακόμη πιο σκληρών κυρώσεων σήμερα.

Η γαλλική προεδρία ανήγγειλε νέες κυρώσεις της ΕΕ σε βάρος ρωσικών φυσικών και νομικών προσώπων, καταγγέλλοντας την «παρανοϊκή» την ομιλία του Βλαντίμιρ Πούτιν, που μίλησε περί «γενοκτονίας» των Ρώσων και των ρωσόφωνων στην Ουκρανία.

«Διπλωματικός πυρετός»

Μέχρι την τελευταία στιγμή οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να τον αποτρέψουν μια γενικευμένη σύρραξη αλλά τα διπλωματικά περιθώρια στενεύουν.

Η Αμερικανίδα πρεσβεύτρια στον ΟΗΕ, η Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, κατήγγειλε κατά τη διάρκεια έκτακτης συνεδρίασης για την ουκρανική κρίση τις ενέργειες του ρώσου προέδρου, στις οποίες είδε το πρόσχημα για την «περαιτέρω εισβολή» στην Ουκρανία, όπως το έθεσε.

Ο πρεσβευτής της Κίνας στον ΟΗΕ, ο Τζανγκ Τζουν, κάλεσε όλα τα μέρη να δείξουν «αυτοσυγκράτηση».

Η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΟΗΕ αρμόδια για τις πολιτικές υποθέσεις, η Ρόουζμερι Ντικάρλο, εξέφρασε τη «λύπη» του διεθνούς οργανισμού και πρόσθεσε πως «οι επόμενες ώρες και ημέρες θα είναι κρίσιμες. Ο κίνδυνος μείζονος σύρραξης είναι πραγματικός και πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία».

Άλλα μέλη του ΣΑ, ιδίως η Γαλλία, η Νορβηγία και η Ιρλανδία, καταδίκασαν τις κινήσεις της Ρωσίας, με την ιρλανδή πρεσβεύτρια Τζέραλντιν Μπερν Νέισον να κάνει λόγο για «μονομερείς ενέργειες που το μόνο που θα κάνουν είναι να επιδεινώσουν τις εντάσεις»,

Στις διεθνείς αγορές, οι συνέπειες της κλιμάκωσης της κρίσης αρχίζουν ήδη να γίνονται αισθητές. Η τιμή του πετρελαίου έφθασε σε υψηλό επταετίας, νομίσματα όπως το γεν, που θεωρούνται ασφαλή καταφύγια, κάνουν ράλι, το ρούβλι πέφτει – έφθασε ακόμη και σε ισοτιμία 80:1 έναντι του αμερικανικού δολαρίου.

Ποιες είναι οι αποσχισθείσες περιοχές;

Οι ελεγχόμενες από φιλορώσους αυτονομιστές περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ – γνωστές συνολικά ως Ντονμπάς – αποσχίστηκαν από τη διοίκηση της ουκρανικής κυβέρνησης το 2014 και αυτοανακηρύχθηκαν ανεξάρτητες «Λαϊκές Δημοκρατίες», μέχρι σήμερα μη αναγνωρισμένες από άλλη χώρα. Έκτοτε, η Ουκρανία αναφέρει ότι περίπου 15.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε συγκρούσεις στις δύο περιοχές. Η Ρωσία αρνείται ότι είχε οποιονδήποτε ρόλο στη σύρραξη, αλλά φέρεται να στήριξε τους αυτονομιστές με διάφορους τρόπους, μεταξύ άλλων με κρυφή στρατιωτική υποστήριξη, οικονομική βοήθεια, προμήθεια εμβολίων κατά της Covid-19 και έκδοση ρωσικών διαβατηρίων για τους περίπου 800.000 κατοίκους. Η Μόσχα έχει αρνηθεί κατηγορηματικά μέχρι σήμερα ότι σχεδιάζει εισβολή στην Ουκρανία.

Τι σημαίνει η αναγνώριση από τη Ρωσία;

Για πρώτη φορά η Ρωσία δηλώνει ότι δεν θεωρεί το Ντονμπάς τμήμα της Ουκρανίας. Ως εκ τούτου ανοίγει για την Μόσχα ο δρόμος να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στις αποσχισθείσες περιοχές, επικαλούμενη το επιχείρημα ότι παρεμβαίνει ως σύμμαχος για να τις προστατεύσει απέναντι στην Ουκρανία. Ο ρώσος βουλευτής Αλεξάντερ Μποροντάι είχε δηλώσει τον περασμένο μήνα στο πρακτορείο Reuters ότι οι αυτονομιστές θα μπορούσαν στη συνέχεια να στραφούν στη Ρωσία για να τους βοηθήσει να πάρουν τον έλεγχο περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ουκρανικών δυνάμεων. Κάτι τέτοιο, φυσικά, θα οδηγούσε σε ανοικτή στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας.

Τι μέλλει γενέσθαι με την ειρηνευτική διαδικασία του Μινσκ;

Η αναγνώριση από τη Ρωσία της ανεξαρτησίας των αυτοαποκαλούμενων «Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ» ουσιαστικά βάζει τέλος στις συμφωνίες του Μινσκ, οι οποίες αν και δεν είχαν εφαρμοστεί αντιμετωπίζονταν από όλες τις πλευρές (συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας) ως η καλύτερη ευκαιρία για την επίλυση της κρίσης. Οι συμφωνίες προέβλεπαν μεγάλο βαθμό αυτονομίας για τις δύο συγκεκριμένες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας.

Πώς θα αντιδράσει η Δύση;

Εδώ και μήνες οι χώρες της Δύσης προειδοποιούσαν τη Μόσχα ότι οποιαδήποτε εισβολή ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας θα επέφερε μία ισχυρή απάντηση, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής αυστηρών οικονομικών κυρώσεων. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι η αναγνώριση «θα υπονόμευε περαιτέρω την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, θα συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και θα έθετε υπό περαιτέρω αμφισβήτηση την δέσμευση της Ρωσίας, ότι θα εξακολουθήσει να εμπλέκεται στις διπλωματικές προσπάθειες για την εξεύρεση ειρηνικής επίλυσης αυτής της κρίσης». Είπε ακόμη ότι θα απαιτούσε μία «άμεση και ισχυρή» απάντηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους της.

Έχει αναγνωρίσει η Ρωσία άλλες αποσχισθείσες περιοχές στο παρελθόν;

Ναι, η Ρωσία έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, δύο περιοχών που αποσχίσθηκαν από τη Γεωργία, μετά τον πόλεμο του 2008. Τους παρείχε εκτεταμένη δημοσιονομική υποστήριξη, έδωσε ρωσική υπηκοότητα στους κατοίκους και εγκατέστησε χιλιάδες στρατιώτες σε αυτά τα εδάφη.

Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά για τη Μόσχα;

Στην περίπτωση της Γεωργίας, η Ρωσία εκμεταλλεύτηκε την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσσετίας για να δικαιολογήσει μία απεριόριστη στρατιωτική παρουσία στη γειτονική πρώην σοβιετική δημοκρατία, σε μια προσπάθεια να ματαιώσει τις φιλοδοξίες της Γεωργίαςγια ένταξη στο ΝΑΤΟ αμφισβητώντας τον πλήρη έλεγχο των εδαφών της. Κάτι ανάλογο φιλοδοξεί να κάνει και στην περίπτωση της Ουκρανίας. Στον αντίποδα, η Μόσχα βρίσκεται αντιμέτωπη με κυρώσεις και τη διεθνή καταδίκη για την εγκατάλειψη της διαδικασίας του Μινσκ αφότου επί μεγάλο χρονικό διάστημα διακήρυσσε ότι ήταν δεσμευμένη σε αυτήν. Παράλληλα η Ρωσία θα φέρεται υπεύθυνη για δύο περιοχές που έχουν καταστραφεί από έναν οκταετή πόλεμο και χρειάζονται τεράστια οικονομική βοήθεια.

Γιατί ανησυχεί η Ελλάδα

Συνεδριάζει σήμερα εκτάκτως, υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) με τη συμμετοχή και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα. Στόχος είναι να γίνει μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης.

Η Αθήνα παρακολουθεί στενά τα τεκταινόμενα στην περιοχή και τα νέα δεδομένα θα συζητηθούν στη σημερινή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ. Δεδομένο είναι πως υπάρχει έντονo ενδιαφέρον για τα ζητήματα ασφάλειας της ελληνικής ομογένειας στη Μαριούπολη. Παράλληλα υπάρχει και η ενεργειακή διάσταση του θέματος και μάλιστα είχε προηγηθεί ευρεία σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό την προηγούμενη Δευτέρα.

Στην κυβέρνηση εξετάζουν όλα τα πιθανά σενάρια με στόχο την ασφάλεια της τροφοδοσίας της Ελλάδας σε φυσικό αέριο. Στη χώρα μας το 40% με 45 % περίπου των ετήσιων αναγκών στο ενεργειακό πεδίο καλύπτεται απο τη Ρωσία και το βασικό σενάριο προβλέπει πως δεν θα υπάρξει πλήγμα στην ασφάλεια εφοδιασμού. Άλλωστε η Ελλάδα προμηθεύεται αέριο μέσω του αγωγού Turkstream και δεν γίνεται η διοχέτευση μέσω Ουκρανίας.

Το να κλείσουν τελείως οι στρόφιγγες από τη Ρωσία δεν θεωρείται πιθανόν. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι ήδη έτοιμο ένα εναλλακτικό σχέδιο και υπάρχει αυξημένη ετοιμότητα για την προμήθεια ποσότητας LNG μέσω της Ρεβυθούσας. Επίσης θα μπορούσαν να καλυφθούν τα κενά και από άλλες πηγές τροφοδοσίας (όπως ο TAP). Παράλληλα έχει γίνει επεξεργασία και εναλλακτικών σεναρίων όπως το να γυρίσουν στο πετρέλαιο μονάδες που σήμερα λειτουργούν με φυσικό αέριο (εκτιμάται πως αυτό είναι εφικτό για έξι από τις συνολικά δεκατέσσερις μονάδες φυσικού αερίου της χώρας).

Διαβάστε ακόμη:

Διπλωματικός “πυρετός” μετά την αποστολή ρωσικών στρατευμάτων στο Ντονμπάς

Ουκρανικό: Κατεπείγουσα δημόσια συνεδρίαση του ΣΑ του ΟΗΕ για τις εξελίξεις

Ουκρανία: Ο κίνδυνος μιας πυρηνικής καταστροφής που θα πλήξει και την Ευρώπη

Ουκρανική κρίση: “Γκρεμίζουν” τα χρηματιστήρια τα τεκταινόμενα

Tags: