τοπικές-εκλογές-στην-ισπανία-μπορούν-165898
ΚΟΣΜΟΣ | 23.05.2015 | 20:59

Τοπικές εκλογές στην Ισπανία: Μπορούν οι Podemos; Ποιοι οι διεκδικητές της Κεντροδεξιάς

Kάλπες στήνονται αύριο στην Ισπανία για τους δήμους και τις περιφέρειες, και το πολιτικό σκηνικό μοιάζει πιο κατακερματισμένο παρά ποτέ, με τα παραδοσιακά, «μνημονιακά» κόμματα εξουσίας τής μετά Φράνκο εποχής -το κεντροδεξιό Λαϊκό (PP) και το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό (PSOE)- να υποχωρούν δραματικά, να καταρρέουν στις δημοσκοπήσεις για την πρόθεση ψήφου, ενώ οι δύο νεόκοποι, «άφθαρτοι» παίκτες, το αριστερό «Ποδέμος» (Μπορούμε) και το… κεντροαριστεροδεξιό «Θιουδαδάνος» (Πολίτες), πλασάρονται για πρώτη φορά ως σοβαροί διεκδικητές σε μια πρωτοφανή «κούρσα για τέσσερις».

Το Ποδέμος, όλοι το ξέρουμε, φάνηκε πριν από μερικούς μήνες -ενισχυμένο αναμφισβήτητα και από την άνοδο του «αδελφού» ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία- να διαθέτει δυναμική… πρωταθλητισμού, προηγούμενο στις δημοσκοπήσεις και εξασφαλίζοντας ακόμη και το 26% στην πρόθεση ψήφου.

Ομως, όπως καταγράφεται σε εκτενές ρεπορτάζ της «Εφημερίδας των Συντακτών» η εσωτερική «φαγωμάρα», που εκφράστηκε μέσα από την αποχώρηση αρκετών ιδρυτικών στελεχών του, και ιδιαίτερα του Χουάν Κάρλος Μονεδέρο, ο συνεχής πόλεμος από τα καθεστωτικά ΜΜΕ, η δημοσκοπική άνοδος του «εναλλακτικού πλην υπεύθυνου» Θιουδαδάνος, που σπρώχνεται παντοιοτρόπως από την ισπανική ελίτ, και βέβαια -για να τα λέμε όλα- τα «αυτογκόλ» της ίδιας της ηγεσίας του έχουν ψαλιδίσει σημαντικά την εκτιμώμενη από τις μετρήσεις επιρροή του στους ψηφοφόρους, ρίχνοντας τα ποσοστά του ακόμη και στο 17% και γκρεμίζοντάς το στην τέταρτη θέση, εκτός βάθρου.

Επικοινωνιακά τρικ

Στην προσπάθειά του να απευθυνθεί σε ευρύτερο κοινό, που περιλαμβάνει και τους δυσαρεστημένους από τα μεγάλα κόμματα και πιεσμένους από την κρίση «νοικοκυραίους» της αστικής τάξης, το «Ποδέμος» αποφεύγει συστηματικά να χρησιμοποιήσει τους όρους «Αριστερά» και «Δεξιά» – επιτρέποντας ακόμη και στον νέο ηγέτη των Σοσιαλιστών, τον Πέδρο Σάντσεθ, να κατακεραυνώνει την ηγεσία του ως «ψευτοαριστερούς» και να διατρανώνει πως μόνο αυτός εκπροσωπεί την πραγματική Αριστερά!

Στην πραγματικότητα, βέβαια, όπως λέει και το παλιό ρητό, οι στατιστικές είναι σαν τα μπικίνι – σου δείχνουν τα πάντα, εκτός από αυτά που πραγματικά θέλεις να δεις. Αφήστε που πέφτουνε συνέχεια έξω, όπως είδαμε πριν από μόλις δύο εβδομάδες στην περίπτωση της Βρετανίας, όπου η πολυδιαφημισμένη «μονομαχία» Κάμερον – Μίλιμπαντ αποδείχτηκε περίπατος του πρώτου· αλλά και τον Γενάρη στη χώρα μας, όπου πολλοί δημοσκόποι αποδείχτηκαν… δημοκόποι, όσον αφορά τη διαφορά ΣΥΡΙΖΑ – Ν.Δ., αλλά και τα ποσοστά των μικρότερων κομμάτων!

Πόσω μάλλον που, όταν οι στατιστικολόγοι μιλούν για πρόθεση ψήφου, αναφέρονται ουσιαστικά στις βουλευτικές εκλογές, που θα πραγματοποιηθούν σε έξι ολόκληρους μήνες. Ειδικά στην περίπτωση της «ομοσπονδιακής» Ισπανίας, με τις πολλές αυτόνομες περιφέρειες, είναι πολύ δύσκολο να καταλήξει κανείς σε εθνικής κλίμακας πολιτικά συμπεράσματα, κρίνοντας μόνον από τα κατά τόπους αποτελέσματα των κομματικών υποψηφίων.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η εποχή του δικομματισμού και της εναλλαγής στην εξουσία τελείωσε οριστικά, θαμμένη σε έναν βούρκο από σκάνδαλα, βίαιες εξώσεις και κραυγές των μακροχρόνια ανέργων. Κανένα από τα δύο παραδοσιακά κόμματα δεν πρόκειται να εξασφαλίσει αυτοδυναμία, και οι συνεργασίες μοιάζουν μονόδρομος για όλους.

Η ήδη «θολή» αυτή κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι, όπως στις περισσότερες χώρες, και στην Ισπανία στο τοπικό επίπεδο μετράνε περισσότερο τα πρόσωπα παρά τα κόμματα. Μία χαρισματική προσωπικότητα μπορεί να ξεπεράσει τα κομματικά εσκαμμένα και, αντίθετα, ένας αντιπαθής υποψήφιος δήμαρχος ή περιφερειάρχης μπορεί να οδηγήσει σε μαζική «έξοδο» ψηφοφόρων.

Εχοντας χάσει μέρος της εσωτερικής συνοχής του, και δεχόμενο σοβαρή κριτική από τα αριστερά του, το «Ποδέμος» αποφάσισε να κατεβάσει «κομματικούς» υποψηφίους μόνο στις περιφερειακές και όχι στις δημοτικές εκλογές. Αυτό, βέβαια, δεν είναι κακό, καθώς επιτρέπει σε… όλα τα λουλούδια της Αριστεράς να ανθίσουν. Στη Μαδρίτη, ας πούμε, κατεβαίνουν παρέα κάτω από την κοινή ονομασία «Ahora Madrid» οι «Ποδέμος», η «Πλατφόρμα» εναντίον των εξώσεων, οι κινηματικοί «Νέοι χωρίς Μέλλον», γέννημα θρέμμα των «Αγανακτισμένων» της Πλάθα ντελ Σολ, αλλά και οι οικολόγοι και πολλά μεμονωμένα στελέχη της Ενωμένης Αριστεράς (Izquierda Unida).

Η Μανουέλα Καρμένα που σκοπεύει να «καταλάβει» τη Μαδρίτη Η Μανουέλα Καρμένα, η ατρόμητη 71χρονη που σκοπεύει να «καταλάβει» τη Μαδρίτη 

Υποψήφια δήμαρχο και «αιχμή του δόρατος» διάλεξαν μια… φοβερή γιαγιά, την 71χρονη πρώην δικαστικό Μανουέλα Καρμένα, η οποία έχει δώσει στο παρελθόν μεγάλες μάχες κατά της διαφθοράς όταν βρισκόταν στα δικαστικά έδρανα, και υπόσχεται να βάλει βαθιά το μαχαίρι ώς το κόκκαλο της πολιτικοεπιχειρηματικής διαπλοκής, που ταλανίζει την πρωτεύουσα αλλά και ολόκληρη την Ισπανία. Δεδομένου ότι πολλά στελέχη της μαδριλένικης κομματικής ελίτ τού PP βρίσκονται πλέον πίσω από τα κάγκελα, αποτέλεσμα του σκανδάλου με τα μαύρα ταμεία, η Μανουέλα… σκίζει. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση που δημοσιοποίησε η ισπανική εφημερίδα «El Pais» τη Δευτέρα, το «Ahora Madrid» έρχεται δεύτερο, μόλις 2% πίσω από το Λαϊκό Kόμμα.

Πίστη στην παράδοση

Καλά είναι τα προγνωστικά και για την παραδοσιακά αριστερή Βαρκελώνη, όπου η 41χρονη ακτιβίστρια Αντα Κολάου προηγείται στα τελευταία γκάλοπ με τον συνασπισμό «Barcelona en Común» (Συλλογική Βαρκελώνη), στην οποία συμμετέχουν το «Ποδέμος» και διάφορα κόμματα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. «Μπορούμε να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη, αιχμή του δόρατος μιας δημοκρατικής αλλαγής στην Ισπανία και στον Νότο της Ευρώπης», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Κολάου που πριν από λίγους μήνες είχε επισκεφθεί και την Ελλάδα.

Μεγάλο όπλο της, η δέσμευσή της -σε συνεργασία πάντα με τη μαχητική «Πλατφόρμα»- για την υπεράσπιση των μικροϊδιοκτητών και των ενοικιαστών που απειλούνται με έξωση από τις τράπεζες και τα ισπανικά ΜΑΤ και η υπόσχεσή της για άμεση αντιμετώπιση της «επείγουσας κοινωνικής κρίσης» που πλήττει την πόλη. Η Βαρκελώνη, για την ιστορία, έχει 107.000 ανέργους, ενώ το ένα τρίτο των κατοίκων της βρίσκεται στα όρια της φτώχειας.

Η Κολάου δεν… κολλάει. Υπόσχεται να μετατρέψει άδεια διαμερίσματα σε κοινωνικές κατοικίες, να θεσμοθετήσει ελάχιστο εισόδημα 600 ευρώ για τις πιο φτωχές οικογένειες και να αναγκάσει τις επιχειρήσεις να μειώσουν την τιμή του νερού, του αερίου, του ηλεκτρικού. «Η Βαρκελώνη είναι πλούσια πόλη, όπου κυκλοφορούν πολλά χρήματα, αλλά τα τέσσερα τελευταία χρόνια η διαφορά ανάμεσα στο 10% των πιο πλούσιων και το 10% των πιο φτωχών αυξήθηκε κατά 40%.

Μια πόλη με τέτοιες ανισότητες μπορεί να διχαστεί, συγκρούσεις και ανασφάλεια μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους», λέει η Κολάου, που στηρίζεται από ολόκληρο τον «χώρο» της Βαρκελώνης. Μια αντιεξουσιάστρια στην εξουσία, στο «τιμόνι» μιας πόλης 1,6 εκατ. κατοίκων; Μοιάζει πολύ ωραίο για να είναι αληθινό…

Οι… Ποτάμος της ισπανικής «Κεντροαριστεροδεξιάς»

Ορισμένες ισπανικές εφημερίδες το αποκαλούν «Ποδέμος της Δεξιάς». Από το 2006, οπότε ξεκίνησε την πολιτική του πορεία αποσπώντας 3 έδρες στην τοπική Βουλή της Καταλονίας, κατάφερε μέσα σε 9 χρόνια να αναδειχθεί σε πιθανό ρυθμιστή του μετεκλογικού πολιτικού σκηνικού.

Η ανοδική δημοσκοπική πορεία των Θιουδαδάνος καταδεικνύεται και σε πρόσφατο γκάλοπ του ιδιωτικού ραδιοσταθμού Cadena Sur, που τους φέρει τρίτο κόμμα.Το κυβερνών συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα κατατάσσεται πρώτο στην πρόθεση ψήφου με 22%, λιγότερο από το μισό του ποσοστού που έχει λάβει στις βουλευτικές εκλογές του 2011 (44,6%). Ακολουθεί το Σοσιαλιστικό Κόμμα με 21%, έπεται το κεντροδεξιό Θιουδαδάνος με ποσοστό 19,4% και ακολουθεί το Ποδέμος με ποσοστό 17,9%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε δημοσκόπηση του Ιανουαρίου το Ποδέμος συγκέντρωνε το 27,5% των ψήφων, ενώ οι Θιουδαδάνος είχαν μόλις το 5%. Στις πρόσφατες τοπικές εκλογές της Ανδαλουσίας απέσπασε 9,3%, όταν πριν από δύο μήνες το ποσοστό του ήταν στο 4%. Και τώρα όλα δείχνουν ότι θα καταφέρουν να εκπροσωπηθούν σε όλα τα Κοινοβούλια των αυτόνομων περιοχών.

Οπως επισημαίνουν αναλυτές στην Ιβηρική, το μισό εκατομμύριο ψήφων που απέσπασαν οι Θιουδαδάνος στην Ανδαλουσία προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τη δεξαμενή των δεξιών ψηφοφόρων του Λαϊκού Κόμματος του Μαριάνο Ραχόι. Δεν θα αποτελούσε υπερβολή η σύγκριση των Πολιτών με το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη, ο οποίος πριν από περίπου έναν μήνα δήλωσε ότι «οι κοινές μας ιδέες συνιστούν μια βιώσιμη εναλλακτική πρόταση».

Πάντως αν και οι Πολίτες έχουν κεντροδεξιές θέσεις, έχουν «φορέσει τον κεντροαριστερό μανδύα» σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ψηφοφόρους, επιχειρώντας μάλιστα να αντλήσουν ψήφους ακόμη και από το Ποδέμος, που αναδείχτηκε τρίτη δύναμη στην αναμέτρηση της Ανδαλουσίας.

«Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει μια ιδέα όταν έχει έρθει η ώρα της», επαναλαμβάνει διαρκώς το τελευταίο διάστημα ο 36χρονος πρόεδρος του κόμματος Πολίτες-Κόμμα Πολιτών, δικηγόρος Αλμπερτ Ριβέρα, αναφέροντας διαρκώς τη γνωστή ρήση του Βικτόρ Ουγκό προκειμένου να εξηγήσει την «εκτόξευση» του κόμματός του. «Εάν δεν θέλετε να ασχοληθείτε με την πολιτική, άλλοι θα το κάνουν για λογαριασμό σας. Ελάτε μαζί μας, αλλά αφήστε σπίτι τις προκαταλήψεις», τόνιζε ο Ριβέρα το 2006, οπότε ίδρυσε το κόμμα στη Βαρκελώνη ως αντίβαρο στον καταλανικό εθνικισμό.

Ο Ριβέρα είπε ακόμη ότι «μπορούμε να συμμαχήσουμε με το Λαϊκό ή το Σοσιαλιστικό Κόμμα ή το Ποδέμος, ωστόσο δεν πιστεύω ότι οι κυβερνήσεις συνεργασίας δίνουν σταθερότητα», για να προσθέσει με ολίγη δόση αλαζονείας: «Μόνον εάν προεδρεύουμε». Ενώ κατέληξε λέγοντας ότι «εμείς δεν θέλουμε να είμαστε και δεν είμαστε Ελλάδα».

Παρά το γεγονός ότι το πολιτικό σκηνικό στην Ισπανία είναι ακόμη ρευστό, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «El Pais», οι Πολίτες δείχνουν ικανοί όχι μόνο να κλέψουν ψήφους από το Λαϊκό Κόμμα του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι τον ερχόμενο Δεκέμβριο, αλλά επιπροσθέτως να διεκδικήσουν ψήφους από τους αναποφάσιστους αλλά και την Αριστερά.

Ορισμένοι αναλυτές παρουσιάζουν τους Πολίτες ως ένα κόμμα με αριστερή καρδιά και δεξιό μυαλό και υποστηρίζουν ότι, όπως το Ποδέμος κατάφερε να επιφέρει πλήγμα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, έτσι και οι Θιουδαδάνος απορροφούν όλο και περισσότερες ψήφους από την Κεντροδεξιά (περί το 38%), σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία.

Ο λόγος, όπως εξηγούν οι αναλυτές, της επιτυχίας τόσο των Πολιτών όσο και του Ποδέμος είναι ότι αμφότερα τα κόμματα έχουν κοινό εχθρό την πολιτική διαφθορά. Οι ομοιότητες ωστόσο σταματούν κάπου εδώ καθώς οι Πολίτες, οι οποίοι αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροαριστερό κόμμα, θέλουν να έχουν την εικόνα όχι μόνο του νέου, αλλά και του νεωτεριστικού κόμματος. Δεν αποδέχονται τις ετικέτες «δεξιό» ή «αριστερό» κόμμα και προβάλλουν τον προοδευτικό-λαϊκό χαρακτήρα τους.

«Είμαστε ένα προοδευτικό κόμμα το οποίο τάσσεται σαφώς υπέρ τους διαχωρισμού Εκκλησίας-κράτους. Η Εκκλησία πρέπει να πληρώνει φόρους για την περιουσία της. Η θρησκεία είναι ένα ιδιωτικό ζήτημα, ακριβώς όπως οι εκτρώσεις και η ευθανασία», τονίζει το 40χρονο στέλεχος των Πολιτών, Νταβίντ Λοπέρα.

Ο Λοπέρα όπως και χιλιάδες ακόμη συμπατριώτες του, οι οποίοι κάνουν προεκλογική καμπάνια για τους Πολίτες, είναι η πρώτη φορά που ασχολείται ενεργά με την πολιτική και δεν είναι θύμα της κρίσης. Βεβαίως έχει δει το εισόδημά του να μειώνεται σημαντικά, αλλά δεν είναι άνεργος και βρίσκεται σε μια πάνω-κάτω φυσιολογική κατάσταση. Ο τύπος του ψηφοφόρου των Πολιτών είναι κάτοικος πόλης, απόφοιτος Ανώτατης Σχολής και ηλικίας 25-54 ετών.

«Τόσο το Ποδέμος όσο και οι Πολίτες ανταγωνίζονται ευθέως στον εξαιρετικά δύσκολο τομέα των ονείρων και της ελπίδας μεσούσης της κρίσης», γράφει μεταξύ άλλων η «El Pais». Και μπορεί να εξαπολύουν πυρά κατά των συστημικών κομμάτων (Λαϊκό Κόμμα, Σοσιαλιστές) διαμηνύοντας ότι θέλουν να αλλάξουν και κυρίως να ανανεώσουν το πολιτικό σκηνικό, έχουν όμως διαφορετική ιδεολογία και πρόγραμμα.

Πηγή: «Εφημερίδα των Συντακτών»