χρίστος-βούζας-δεθ-και-δημοτικές-δείχ-9880

Χρίστος Βούζας: ΔΕΘ και δημοτικές, δείχνουν εκλογές το 2019

Η φετινή πολιτική περίοδος άνοιξε, όπως κάθε χρόνο μαζί με τα σχολεία, στην Θεσσαλονίκη. Εκεί, από το βήμα της 82ης ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός το περασμένο σαββατοκύριακο και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης χθες και προχθές έδωσαν το στίγμα τους για μια ακόμη δύσκολη για την χώρα και, άρα, και για το πολιτικό σύστημα, χρονιά. Κατά την τρέχουσα πολιτική χρονιά της 82ης ΔΕΘ, εντός (των πρώτων μηνών) της οποίας πρέπει να κλείσει η τρίτη αξιολόγηση, και πάλι, οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας με επίκεντρο τα πλεονάσματα, τους ρυθμούς ανάπτυξης και, βεβαίως, τον περιορισμό του μεγάλου προβλήματος της ελληνικής κοινωνίας, της ανεργίας, θα κρίνουν πολλά για το μέλλον της χώρας και ως εκ τούτου, για τη μακροημέρευση ή μη της κυβέρνησης.

Γι’ αυτό, όπως λένε πολλοί , πρόκειται για μια πολιτική περίοδο που όταν φτάσει στο τέλος της με τα «μπάνια του λαού» το καλοκαίρι του 2018, μαζί με τη σκυτάλη στην επόμενη, αυτή της 83ης ΔΕΘ, είναι σφόδρα πιθανό να δώσει και το σύνθημα για εθνικές εκλογές είτε το φθινόπωρο του επόμενου έτους είτε, το αργότερο, την άνοιξη του 2019.

Για να κάνει, όμως, κάποιος, όσο το δυνατόν πιο, ασφαλείς προβλέψεις, πρέπει να βάλει κάτω όλα τα δεδομένα της παρούσας στιγμής. Μόνο τότε, ανάλογα με τις τωρινές μεταβλητές μπορεί να καταλήξει σε συμπεράσματα πλησιέστερα στην (σημερινή) πραγματικότητα.

Ποια είναι όμως τα σημερινά δεδομένα, όπως προέκυψαν και από τα δύο διήμερα των αρχηγών των δύο μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων στην Θεσσαλονίκη;

Πρώτον, η περισσότερο παρά ποτέ κατηγορηματική άρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, όταν κλήθηκε να απαντήσει κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου στο πλαίσιο της ΔΕΘ στο ερώτημα, «πότε εκλογές;», ότι «θα γίνουν το φθινόπωρο του 2019, γιατί η χώρα χρειάζεται σταθερότητα». Βεβαίως, οι πρόωρες εκλογές σε καμία περίπτωση δεν προαναγγέλλονται και το «εκλογές στο τέλος της τετραετίας» είναι το μόνιμο μοτίβο στα χείλη των πρωθυπουργών. Κανόνα από τον οποίο δεν έχει ξεφύγει ούτε ο σημερινός πρωθυπουργός, επαναλαμβάνοντας το σταθερά από τις αρχές του 2016 όταν ο, τότε, νεοεκλεγείς πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκίνησε να ζητά μετ’ επιτάσεως να στηθούν, εδώ και τώρα, κάλπες. Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να είναι μόνο στα λόγια: Όπως όλα δείχνουν, ο σχεδιασμός στο Μέγαρο Μαξίμου, που αναμένει τα καλά νέα από το πεδίο της οικονομίας και την «έξοδο από τα μνημόνια» τον Αύγουστο του 2018, είναι για εκλογές το Σεπτέμβριο του 2019, καθώς, όλοι συμφωνούν, ότι χρειάζεται χρόνος για να φτάσουν στην τσέπη των πολιτών αυτά τα «καλά νέα». «Όταν χάνεις (σ.σ. στις δημοσκοπήσεις) 3-0 δεν λήγεις εσύ το παιχνίδι, ζητάς παράταση», είναι η χαρακτηριστική φράση έμπειρου πολιτικού με ενασχόληση και με τα αθλητικά που φαίνεται να ταιριάζει γάντι στην περίσταση.

Δεύτερον, όπως φάνηκε και από τις σχετικές απαντήσεις του προέδρου της ΝΔ κατά τη συνέντευξή του στην ΔΕΘ, αυτό (σ.σ. ότι ο Τσίπρας δεν σκέφτεται να πάει σε εκλογές) το έχουν καταλάβει, πλέον, και στην Πειραιώς. Γι’ αυτό ο Κυριάκος Μητσοτάκης που κόντεψε (αν δεν το έκανε, τουλάχιστον για ορισμένους) τον προηγούμενο ενάμιση χρόνο να «κάψει τους βουλευτές του στο ζέσταμα», κάνοντας τους να πιστεύουν ότι όπου να ‘ναι θα καθίσουν σε υπουργική καρέκλα, κράτησε πλέον, χαμηλούς τόνους, λέγοντας στην ουσία ότι αφού δεν μπορεί να τις επιβάλει, δεν αποτελεί, πλέον, πρώτη του προτεραιότητα και ως εκ τούτου, δεν θα αναλώνεται σε αυτό.

Υπάρχει όμως και μία τρίτη παράμετρος, όχι τόσο ευρέως γνωστή, τουλάχιστον σε όσους δεν ασχολούνται με τα της Αυτοδιοίκησης, που δείχνει ότι  ο σχεδιασμός είναι για εκλογές στο τέλος της τετραετίας: Το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει αποφασίσει, στα όρια ή και εκτός ορίων συνταγματικότητας σύμφωνα με ορισμένους νομικούς, να παρατείνει τη θητεία δημάρχων και περιφερειαρχών κατά τέσσερις μήνες, μεταφέροντας το χρόνο των αυτοδιοικητικών εκλογών από το Μάιο στον Σεπτέμβριο του 2019, με το επιχείρημα ότι η νέα θητεία των αιρετών  θα ξεκινήσει την 1η  Ιανουαρίου και όχι την 1η Σεπτεμβρίου όπως γίνεται σήμερα. Πρόκειται για εκλογές οι οποίες, με βάση τα όσα έχει εξαγγείλει το υπουργείο Εσωτερικών, θα διεξαχθούν με απλή αναλογική, πράγμα που σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να πολλαπλασιάσει τη συμμετοχή των αυτοδιοικητικών του παρατάξεων στις επόμενες δημοτικές και περιφερειακές Αρχές, σε σχέση με τις σχεδόν 20 (δήμοι) και δύο (περιφέρειες) σήμερα. Αν όμως, οι εθνικές εκλογές πραγματοποιηθούν πριν τον Σεπτέμβριο του 2019, τότε ένα είναι βέβαιο: Ότι η ΝΔ, όπως έχει δεσμευθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης,   θα καταργήσει την απλή αναλογική, ο ΣΥΡΙΖΑ πιθανότατα θα επιστρέψει στους σημερινούς, ή και μικρότερους, αριθμούς και, άρα, το χτίσιμο ενός βασικού πυλώνα εξουσίας για ένα κόμμα που πρωταγωνιστεί στην πολιτική ζωή, θα γκρεμιστεί εν μία νυκτί. Με δεδομένο, δε, ότι ο κυβερνητικός σχεδιασμός δεν πάει μόνο μέχρι τον Σεπτέμβριο το 2019 αλλά, τουλάχιστον, έως τους πρώτους μήνες του 2020 οπότε και υπάρχει το ορόσημο της προεδρικής εκλογής, είναι μάλλον «αυτοκτονικό» για τους επικεφαλής ενός  πολιτικού οργανισμού που σχεδιάζουν να κάνουν εθνικές εκλογές το φθινόπωρο του 2018 ή την άνοιξη του 2019, αντί να επιχειρήσουν, στα όρια ή και εκτός ορίων συνταγματικότητας επίσης, να μεταφέρουν τις αυτοδιοικητικές εκλογές μερικούς μήνες νωρίτερα με το ίδιο επιχείρημα (σ.σ. ότι η νέα θητεία των αιρετών  θα ξεκινήσει την 1η  Ιανουαρίου και όχι την 1η Σεπτεμβρίου), να παρατείνουν τη θητεία των αιρετών με τον ορατό κίνδυνο οι κάλπες να στηθούν με, ένα, όπως όλα δείχνουν, «καταδικαστικό» για τα αυτοδιοικητικά τους σχήματα, πλειοψηφικό σύστημα.

Κι επειδή, όπως έχει αποδειχθεί τα δυόμιση χρόνια και, κυρίως, το πρώτο εξάμηνο του 2015, του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, το σενάριο της «αυτοκτονίας» μοιάζει μάλλον απίθανο, η επιλογή αυτή, φαίνεται να ενισχύει το άλλο σενάριο, για σχέδιο εκλογών στο τέλος της τετραετίας.

Ωστόσο, επειδή αφενός το φθινόπωρο του 2019 είναι πολύ μακριά και αφετέρου τα σχέδια όσο κι αν είναι καλά μελετημένα και παραμετροποιημένα, όταν δοκιμάζονται στο πεδίο της (σκληρής) πραγματικότητας, ενίοτε ανατρέπονται από κάτι απρόοπτο, αν και είναι καλό να γνωρίζουμε τι σχεδιάζεται να γίνει, είναι καλύτερο να κρατάμε μικρό καλάθι για το τι τελικά θα γίνει.

*O Χρίστος Βούζας είναι διευθυντής της, βραβευμένης από το Ίδρυμα Μπότση, ιστοσελίδας aftodioikisi.gr, της οποίας είναι και ιδρυτής.