τ-σαλτερής-το-νέο-σύστημα-κινητικότητ-100858

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ - 'ΑΡΘΡΑ | 25.07.2016 | 10:48

Τ.Σαλτερής*: Το νέο σύστημα κινητικότητας και ο αυτοπεριορισμός της εξουσίας

Λένε πως η γραφειοκρατία ξεπερνά τη φαντασία. Ας δούμε ένα παράδειγμα: Πόσες υπογραφές χρειάζονται για να αποσπαστεί ένας υπάλληλος, για ένα έτος, από μία Υπηρεσία σε μία άλλη;

Ούτε λίγο ούτε πολύ, το 1/5 του Υπουργικού Συμβουλίου πρέπει να υπογράψει για μια φαινομενικά απλή διοικητική πράξη, χωρίς να υπολογίζουμε τις δεκάδες (ναι, δεκάδες) υπογραφές των στελεχών της διοικητικής ιεραρχίας που απαιτούνται για να διεκπεραιωθεί μια ενέργεια που θα έπρεπε να ήταν απλούστατη.

Το τόσο συνηθισμένο αυτό παράδειγμα καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος ενός ξεπερασμένου συστήματος κινητικότητας που δίνει την εντύπωση ενός διοικητικού πινγκ πονγκ με «τα χαρτιά» να πηγαινοέρχονται από υπουργείο σε υπουργείο.

Υπερβολικές καθυστερήσεις, γραφειοκρατικά βάρη, εσωστρέφεια και κατασπατάληση των πολύτιμων διοικητικών πόρων αποβαίνουν σε βάρος της ποιότητας λειτουργίας του κράτους.

Επιπλέον, το περίπλοκο αυτό σύστημα αποτελεί ιδανικό θερμοκήπιο όπου φύονται πελατειακές σχέσεις αφού η άσκηση πολιτικής επιρροής και η προσφυγή στο «μέσον» καθίστανται συχνά αναγκαίες κινήσεις προκειμένου να ολοκληρωθεί μια πράξη μετακίνησης.

Τα προηγούμενα χρόνια το εργαλείο της κινητικότητας χρησιμοποιήθηκε και ως ακόμη ένα μέσο επιβίωσης του πολιτικού κατεστημένου, αφού η εμπλοκή και τρίτου υπουργού θεσπίστηκε μόλις το 2012, σαν να ήταν οι επιπλέον υπογραφές αυτό που έλειπε και σαν να μην είχε ήδη αρκετό φόρτο το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης.

Χρησιμοποιήθηκε όμως και ως ένας πρωτοφανής μηχανισμός που με τη μάσκα της «μεταρρύθμισης» συνδύασε τις μνημονιακές απομακρύνσεις από το Δημόσιο (διαθεσιμότητες) με ένα είδος ανακατανομής προσωπικού. Η ιδιόρρυθμη αυτή διαδικασία είχε παράδοξα αποτελέσματα (π.χ. υπάλληλοι που… επέστρεφαν στις αρχικές τους θέσεις μετά από πολύμηνη διαθεσιμότητα) που θα προκαλούσαν το γέλιο αν με τα αποτελέσματά τους δεν διέλυαν τις Υπηρεσίες και αν δεν έπαιζαν με τις ζωές ανθρώπων και οικογενειών.

Το νέο σύστημα κινητικότητας δεν έρχεται απλώς να εξορθολογίσει την κατάσταση. Ερχεται να την αλλάξει.

Οι πολλαπλές υπογραφές των υπουργών και οι ανέλεγκτες εγκρίσεις των Υπηρεσιακών Συμβουλίων περνούν στο παρελθόν και αντικαθίστανται από μία απλουστευμένη διαδικασία, με τη διοικητική πράξη να υπογράφεται μόνο από το αρμόδιο όργανο του φορέα υποδοχής.

Σημείο-κλειδί είναι ότι όλα τα κενά αποτυπώνονται σε πραγματικό χρόνο σε ηλεκτρονική εφαρμογή, ανά πάσα στιγμή ορατά από κάθε πολίτη.

Οι αποσπάσεις περιορίζονται και αντικαθίστανται από μετατάξεις, οι οποίες όμως διενεργούνται ταχύτατα απαλλαγμένες από τα βαρίδια της πενταετίας από την προηγούμενη μετάταξη, μια προβληματική προϋπόθεση που ίσχυε μέχρι σήμερα από το 2009.

Η αλλαγή αυτή στο σύστημα της κινητικότητας εισφέρει μια πραγματική καινοτομία στα ελληνικά δεδομένα συνδυάζοντας τη λειτουργική βελτίωση των Υπηρεσιών, που αποκτούν τη δυνατότητα ταχύτατης κάλυψης των κενών τους με τα κατάλληλα στελέχη, με την εξέλιξη του συστήματος σταδιοδρομίας των δημόσιων υπαλλήλων.

Πρόκειται, δηλαδή, για μια διττή στρατηγική μεταρρύθμιση, τόσο δομική για τον τρόπο πλήρωσης των θέσεων της Δημόσιας Διοίκησης όσο και αποφασιστική για το σύστημα διοίκησης του ανθρώπινου δυναμικού.

Με το τολμηρό αυτό εγχείρημα αντιστρέφεται η τάση επιβολής επί της Δημόσιας Διοίκησης και συγκέντρωσης της εξουσίας στο πολιτικό σύστημα. Η αρμοδιότητα, άρα και η ευθύνη, εκχωρείται από την πολιτική ηγεσία στους διοικητικούς θεσμούς με εγγυήσεις αξιοκρατίας και δίνεται στις ίδιες τις Υπηρεσίες η δυνατότητα αυτορρύθμισης και διαρκούς βέλτιστης κατανομής του προσωπικού.

Από την άποψη αυτή, η μεταρρύθμιση αυτή μπορεί να νοηθεί ως «αλλαγή τρίτου βαθμού» σύμφωνα με τη διοικητική επιστήμη απηχώντας την ίδια φιλοσοφία που εκφράζει το νέο σύστημα επιλογής των Διοικήσεων μέσω του Εθνικού Μητρώου Επιτελικών Στελεχών αλλά και το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων.

Η εξουσία αυτοπεριορίζεται συνειδητά και δίνει τη θέση της στα κριτήρια του ορθολογισμού, των καθαρών κανόνων, της διαφάνειας, της αξιοκρατίας και του δημόσιου συμφέροντος. Αν θεωρήσουμε ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα υλοποιηθούν μέχρι τέλους και θα στηριχτούν σε βάθος χρόνου, μπορούμε να έχουμε βάσιμες προσδοκίες ότι θα αλλάξει καίρια η λειτουργία του διοικητικού μας συστήματος.

*Ο Τάσος Σαλτερής είναι στέλεχος της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού, πρώην πρόεδρος Ενωσης Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης

**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών», στις 19/07/2016

Tags: