χρίστος-βούζας-να-ξορκίσουμε-το-κακό-140786
ΚΟΣΜΟΣ | 01.11.2015 | 08:50

Χρίστος Βούζας: “Να ξορκίσουμε το κακό τέλος στην πραγματική ζωή”

Mε επτά διηγήματα ο Χρίστος Βούζας ξεκίνησε το ταξίδι του στον ωκεανό της λογοτεχνίας που δεν φαίνεται ότι θα είναι σύντομο. “Μάλλον ερασιτέχνης εν δυνάμει συγγραφέας” βρίσκεται πίσω από το aftodioikisi.gr και προσπαθεί να συνδυάσει τους καταναγκασμούς της μάχιμης δημοσιογραφίας με τις απαιτήσεις της μυθοπλασίας σε μια δύσκολη, αν όχι βίαιη, εποχή.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης στην Free Sunday και την Αγγελική Σπανού είναι το εξής:

-Τι να περιμένουμε μετά τα διηγήματα; Μυθιστόρημα ίσως;

Tα εφτά διηγήματα των «Ιστοριών με κακό τέλος» γράφτηκαν ανάμεσα στο 1995 και το 2005, για να πάρουν την οριστική τους μορφή ως βιβλίο τρία χρόνια αργότερα. Εκδόθηκαν μάλλον τυχαία όταν, τον Σεπτέμβριο του 2014 άκουσα μία ραδιοφωνική συνέντευξη του εξαίρετου εκδότη Διαμαντή Καράβολα, της ψυχής του ΦΑΡΦΟΥΛΑ. Τα όσα είπε ήταν για μένα το έναυσμα να του τα στείλω, εκείνος λίγους μήνες αργότερα με παρακίνησε να τα εκδώσω, κι έτσι βγήκαν στο φως οι «Ιστορίες με κακό τέλος». Διηγούμαι αυτή την ιστορία για να σας εξηγήσω ότι είμαι μάλλον ερασιτέχνης εν δυνάμει συγγραφέας και ως εκ τούτου δεν έχω σχεδιάσει τα επόμενα μου βήματα. Η αλήθεια, βεβαίως, είναι ότι την περίοδο εκείνη που ακόμη δεν είχε ξεκινήσει η aftodioikisi.gr και οι πολλές επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, κατάφερα παράλληλα να ολοκληρώσω ένα μυθιστόρημα που βασίζεται στο αέναο ταξίδι του Οδυσσέα. Αν όλα πάνε καλά, ίσως να είναι το επόμενο εκδοτικό μου εγχείρημα.

– Τι είναι, τελικά, οι «Ιστορίες με κακό τέλος»;

Για μια πρώτη περιγραφή θα αντιγράψω από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Είναι εφτά παλιές υποθέσεις που καταχωνιάστηκαν βαθιά για να προστατευτούν από το κακό τους το τέλος. Εφτά καλοφυλαγμένα μυστικά που τόσα χρόνια έμειναν επτασφράγιστα, μακριά από τα μάτια του κόσμου. Εφτά ιστορίες που ως σήμερα ζούσαν λαθραία, με την ψευδαίσθηση ότι έτσι θα ξεχαστούν και θα νικήσουν το τέλος τους, δηλαδή το χρόνο». Και στη συνέχεια, για να ολοκληρώσω αυτή την περιγραφή, θα δανειστώ τα λόγια του Γιάννη Μπασκόζου από το oanagnostis.gr: «Επτά διηγήματα ευφάνταστα, με ανατρεπτικό τέλος, με ζοφερό ορισμένες φορές κλίμα και πολύ χιούμορ».

-Τους πρωταγωνιστές των διηγημάτων σας τους αγαπάτε;

Πολύ! Για τρεις, κυρίως, λόγους. Πρώτον, γιατί, είναι οι, κατά Χαϊντέγκερ, διαφορετικές δυνατότητες της ύπαρξής μας. Δηλαδή, κάτι που δεν είμαστε αλλά θα μπορούσαμε όλοι μας να γίνουμε. Δεύτερον, γιατί, όπως έγραψε εύστοχα ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης στη Lifo, είναι «μυστήριοι τύποι με χιούμορ», «φωνές που δεν τις ακούς στην τηλεόραση, πάει να πει οι πιο γνήσιες, οι πιο αληθινές». Και, τέλος, γιατί, αν και αυτονομήθηκαν και εν αγνοία του «δημιουργού» τους έμεναν τόσα χρόνια στο σκοτάδι νομίζοντας ότι έτσι θα σώσουν τις αγαπημένες τους ιστορίες και τους εαυτούς τους από το κακό τέλος, εντέλει αναγκάστηκαν να συμφωνήσουν κι αυτοί ότι ο μόνος τρόπος για να το ξορκίσει κανείς είναι το φως ενός βιβλίου.

-Είναι οριστική η στροφή σας στη συγγραφή ή πειραματίζεστε;

Η αγάπη μου για το γραπτό λόγο ήταν η βασική αιτία που αντί να εκμεταλλευθώ επαγγελματικά τις σπουδές μου στα οικονομικά, έγινα δημοσιογράφος. Άρα, η προσπάθεια να γράψω λογοτεχνία είναι το αποτέλεσμα αυτής της παλιάς αγάπης που τώρα μπαίνει στη βάσανο του αναγνωστικού κοινού και της κριτικής.    

-Δεν σας γοητεύει πια η δημοσιογραφία;

Ως δημοσιογράφος είμαι μετά από 25 χρόνια επαγγελματίας. Ως εν δυνάμει συγγραφέας παραμένω συνειδητά ερασιτέχνης. 

-Εντάξει με την πολιτική και την οικονομική ελίτ, πολύ χαμηλό το επίπεδο. Ο πνευματικός κόσμος στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων στη διάρκεια της κρίσης;

Συγνώμη που θα είμαι αφοριστικός. Ποιος πνευματικός κόσμος; Βλέπετε εσείς πνευματικό κόσμο πουθενά; Γιατί, εγώ βλέπω απλώς εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

-Η εποχή που διανύουμε σας εμπνέει ή σας μπλοκάρει ως συγγραφέα;

Κανονικά θα έπρεπε να με εμπνέει αλλά δυστυχώς με μπλοκάρει. Κι αυτό γιατί, ενώ γύρω μας συμβαίνουν τόσο γεγονότα όπως τα τραγικά αποτελέσματα της κρίσης, το δράμα των προσφύγων, η εξάπλωση του φασισμού στην ελληνική κοινωνία κλπ, που μπορούν να λειτουργήσουν ως έναυσμα για διαχρονικά λογοτεχνικά κείμενα, δυστυχώς, καθώς δεν μπορώ να γράψω λογοτεχνία εν θερμώ όπως, δηλαδή, κάνω ως δημοσιογράφος, περιμένω να παγιωθούν μέσα μου και, τουλάχιστον προς τα παρόν, τα «χάνω». Ελπίζω, στο άμεσο μέλλον αυτή η διαδικασία «παγίωσης» να είναι πιο σύντομη, ειδικά όταν τα γεγονότα είναι ιστορικά, όπως σήμερα. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Η κρίση αυξάνει αναγκαστικά το χρόνο και την ένταση ενασχόλησης με το επάγγελμα, καθώς χωρίς αυτό δεν μπορείς να επιβιώσεις και μειώνει δραματικά την αφοσίωση που απαιτεί η (και κάθε) αγάπη.   

-Τι διαβάζετε αυτή την περίοδο;

Διαβάζω τους Μπούντεμπροκ, το μυθιστόρημα που χάρισε στον Τόμας Μαν το βραβείο Νόμπελ. Πρόκειται για ένα βιβλίο που, όπως λέει κι ένας καλός φίλος συγγραφέας, εξερευνά την «ψυχή του Σόιμπλε» και είναι κρίμα που οι περισσότεροι, αν όχι όλοι οι πολιτικοί μας που διαπραγματεύονται με τους Γερμανούς, δεν το έχουν διαβάσει. Σίγουρα, θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα σε αυτές τις διαπραγματεύσεις!  

-Η δική μας ιστορία θα έχει κακό ή καλό τέλος; Τι πιστεύετε για την πορεία της χώρας μας;

Πασχίζω να είμαι αισιόδοξος αλλά όσα βλέπω να συμβαίνουν γύρω μου δεν μου το επιτρέπουν. Και μόνο ως τραγική ειρωνεία μπορώ να εκλάβω το γεγονός ότι οι «Ιστορίες με κακό τέλος» που γράφτηκαν σε μία περίοδο πλαστής ευημερίας, όπως αποδείχθηκε, για τη χώρα (1995-2005), αποφασίστηκε να εκδοθούν σε μια εποχή «εθνικής ανάτασης» (τον Ιανουάριο του 2015), τελικά είδαν το φως όταν η πατρίδα μας βρέθηκε ένα βήμα πριν την χρεωκοπία (τον Ιούλιο του 2015). Ίσως, σκέφτομαι, γι’ αυτό να μην ήθελαν να βγουν από το καβούκι που ήταν κλεισμένες τόσα χρόνια. Και το λέω αυτό γιατί ενώ ήταν όλα έτοιμα, παραλίγο το βιβλίο να μην εκδοθεί, καθώς, λόγω των capital controls, δεν υπήρχε χαρτί για το εξώφυλλο! Τελικά, σε πείσμα των καιρών, είναι από τις 15 Ιουλίου στα βιβλιοπωλεία και ευελπιστώ ότι οι εφτά αυτές ιστορίες θα επιτελέσουν τουλάχιστον έναν από τους σκοπούς για τους οποίους γράφτηκαν: Να κρατήσουν σφιχτά το κακό τέλος στο πλαίσιο της μυθοπλασίας και να το ξορκίσουν στην πραγματική ζωή. Νομίζω ότι σήμερα το έχουμε ανάγκη περισσότερο παρά ποτέ.

-Ζούμε μέσα σε ένα διαρκές δράμα. Μήπως είναι πιο εύκολο το αφήγημα του θύματος από το αφήγημα του νικητή;

Δεν ξέρω αν είναι πιο εύκολο αλλά σίγουρα προκαλεί μεγαλύτερη συγκίνηση. Η (νέα) τραγωδία, όμως, είναι ότι συνήθως το αφηγείται ο νικητής…

Η παρουσίαση του βιβλίου του Χρίστου Βούζα «Ιστορίες με κακό τέλος» θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 και ώρα 7 μ.μ. στην ΕΣΗΕΑ, Ακαδημίας 20, Αθήνα.