Βόλος: Επιστημονικό συνέδριο για τη Δημόσια Ιστορία

Εξέχοντες επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, μεταξύ των οποίων οι δύο σημαντικοί ιστορικοί μελετητές Serge Noiret και Dirk Moses, αλλά και πλήθος νέων ερευνητών, αναμένονται στο Βόλο το τριήμερο από 30 Αυγούστου έως 1η Σεπτεμβρίου, για το συνέδριο με θέμα «Χρήσεις και καταχρήσεις της ιστορίας: Η δημόσια ιστορία στην Ελλάδα», που διοργανώνουν το Δίκτυο Μελέτης Εμφυλίων Πολέμων, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, οι Πολίτες εν Γνώσει και η International Federation for Public History, υπό την αιγίδα του Δήμου Βόλου και της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Οι εργασίες του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν στο Δημαρχείο του Βόλου και κατά τη διάρκεια αυτού θα καλυφθούν οι θεματικές ενότητες: Λογοτεχνία και Ιστορία, Παιδικά βιβλία (γνώσεων και λογοτεχνίας) και ιστορικό παρελθόν, Κινηματογράφος και Ιστορία, Θέατρο και Ιστορία, Μουσεία/Τόποι μνήμης και Ιστορία, Ιστορικές Επέτειοι, Τύπος (γραπτός και ηλεκτρονικός) και Ιστορία, Τραγούδι και Ιστορία, Διαδίκτυο, Νέα Κοινωνικά Μέσα, ΤΠΕ και Ιστορία, Τοπική λογιοσύνη και Ιστορία, Κόμικς και Ιστορία, Σχολικά εγχειρίδια , Eικαστικές τέχνες και Ιστορία, Τηλεόραση/παραγωγή ιστορικών ντοκιμαντέρ και Ιστορία, Kοινοβούλιο/πολιτικός λόγος/νομοθεσία και Ιστορία, Ιστοριογραφία, ιστορικός λόγος και δημόσια σφαίρα, Δημόσια αρχαιολογία, Εκπαιδευτικά προγράμματα ιστορίας – αρχαιολογίας σε χώρους άτυπης / μη τυπικής εκπαίδευσης.

Όπως σημειώνουν οι διοργανωτές του συνεδρίου, «τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα οι συζητήσεις για την ιστορία πληθαίνουν. Πολλά και διαφορετικά ιστορικά γεγονότα έρχονται στη δημόσια συζήτηση, γίνονται αντικείμενο ενδιαφέροντος, προβάλλονται από τα ΜΜΕ και προκαλούν το ενδιαφέρον του κοινού και πολλές φορές διχάζουν την κοινή γνώμη. Το διδακτικό εγχειρίδιο της εγχειρίδιο της ΣΤ΄ Δημοτικού, καθώς και η μεγάλη συζήτηση για τη δεκαετία του 1940 που επεκτάθηκε στις στήλες των εφημερίδων και δίχασε την ιστορική κοινότητα πριν από μερικά χρόνια, είναι δύο πολύ γνωστά παραδείγματα. Η κοινωνία ολοένα και περισσότερο εμπλέκεται σε συζητήσεις, σχετικές με το παρελθόν που σε άλλες εποχές θα απασχολούσαν ενδεχομένως μόνο τους επιστήμονες ιστορικούς. Στόχος είναι να μελετηθεί η εξέλιξη της Δημόσιας ιστορίας στην Ελλάδα χωρίς, ωστόσο, να χάνεται από τον ερευνητικό ορίζοντα η διεθνής εμπειρία και η συγκριτική προοπτική».

Τους συνέδρους θα καλωσορίσει στο Βόλο ο Δήμαρχος κ.Πάνος Σκοτινιώτης, ο οποίος θα απευθύνει σύντομο χαιρετισμό στην έναρξη του Συνεδρίου, την Παρασκευή 30 Αυγούστου, στις 11:30 το πρωί.

Το πρόγραμμα του συνεδρίου έχει ως εξής:

Παρασκευή 30.8.2013

11:30 Έναρξη – Χαιρετισμοί

Εισαγωγική ομιλία

12:00 – 12:30

Serge Noiret (European University Institute, IFPH), From Local to Global: The History and Internationalisation of Public History

12.30-14.00

Συνεδρία Ι: Διαδίκτυο και δημόσια ιστορία

Πρόεδρος: Ανδρέας Ανδρέου (Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας)

Μαρία Μποντίλα (δρ Ιστορίας), Δικτυακές περιπέτειες δημόσιας ιστορίας: μια μελέτη περίπτωσης

Δημήτρης Μπιλάλης (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), Το έθνος, το παράσιτο κι ο ιός. Όψεις της ιστορικής κουλτούρας στο ελληνικό Διαδίκτυο

Ξένια Ελευθερίου (υπ. δρ ΑΠΘ), Η δημόσια ιστορία ως συγκρουσιακό θέμα: Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων στο Διαδίκτυο

Διάλειμμα

Ομιλία

16:30 – 17.00

Simon Prince (Canterbury University), «No Lack of Ghosts»: The Failure to Address the Past in Northern Ireland

17.00 – 18:30

Συνεδρία IΙ: Ιστοριογραφία και δημόσια ιστορία

Πρόεδρος: Πολυμέρης Βόγλης (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)

Στράτος Δορδανάς (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), Ο Goldhagen, το «νέο κύμα» και οι «Διάλογοι για την ιστορία»: Όψεις και όροι της δημόσιας ιστορίας στη Γερμανία και την Ελλάδα

Έλλη Λεμονίδου (Πανεπιστήμιο Πατρών), Δημόσια ιστορία: Η διεθνής εμπειρία και το ελληνικό παράδειγμα

Τασούλα Βερβενιώτη (δρ Ιστορίας), Ομάδες προφορικής ιστορίας. Ανάμεσα στη δημόσια και την ακαδημαϊκή ιστορία

19.00-20.00

Ομιλία

Dirk Moses (European University Institute), How and Why the Use and Abuse of History is Inescapable, Inevitable and Invaluable for Life

20.00-21.30

Συνεδρία ΙΙΙ: Μαρτυρίες, προφορική και δημόσια ιστορία

Πρόεδρος: Αφροδίτη Αθανασοπούλου (Πανεπιστήμιο Κύπρου)

Ιφιγένεια Βαμβακίδου (Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας) – Ανδρομάχη Σολάκη (ιστορικός) – Αθανάσιος Τσιγλόπουλος (νηπιαγωγός), Προφορική ιστορία και μνήμες στους Λόφους της Φλώρινας

Βασίλης Δαλκαβούκης (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης) – Κατερίνα Τσέκου (δρ Ιστορίας), Χτίζοντας τη δημόσια ιστορία στο χώρο. Η περίπτωση των μνημείων της Κομοτηνής 

Αντρέας Π. Ανδρέου (Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας) – Κώστας Κασβίκης (Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας), Θεσσαλονίκη – Bitola: Δημόσιες εκδοχές της μακεδονικής ιστορίας σε δύο αγάλματα του βασιλιά Φιλίππου Β’

Σάββατο 31 Αυγούστου

9:00 – 11:00

Συνεδρία IV: Λογοτεχνία και δημόσια ιστορία I

Πρόεδρος: Νίκος Μαραντζίδης (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)

Γιώργος Κόκκινος (Πανεπιστήμιο Αιγαίου) – Παναγιώτης Κιμουρτζής (Πανεπιστήμιο Αιγαίου) – Μαρία Ματούση (υπ. δρ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Ιστορία και λογοτεχνία: Χάδια, χαστούκια και το Χαστουκόδεντρο του Άρη Μαραγκόπουλου

Νίκος Κοκκομέλης (υπ. δρ, Université Paris Sorbonne – Paris IV), Από τους μάρτυρες στους «κληρονόμους»: Ένα νέο αφηγηματικό είδος; Η σύγχρονη λογοτεχνία του Ολοκαυτώματος μεταξύ ιστορίας και μυθοπλασίας

Μαρία Μητσοπούλου (φιλόλογος – ιστορικός), Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η μνήμη στην ελληνική λογοτεχνία

Λένα Διβάνη (ΕΚΠΑ), Όταν η λογοτεχνία προλειαίνει το έδαφος για την ιστορία των μειονοτήτων: Το ασημόχορτο ανθίζει του Β. Γκουρογιάννη και η Συκοφαντία του αίματος του Β. Μπούτου

11:30 – 14:00

Συνεδρία V: Λογοτεχνία και δημόσια ιστορία ΙΙ

Πρόεδρος: Λένα Διβάνη (ΕΚΠΑ)

Αφροδίτη Αθανασοπούλου (Πανεπιστήμιο Κύπρου), Η Κύπρος μεταξύ «μητέρας Ελλάδας» και «μητριάς Αγγλίας»: Μαρτυρίες λογοτεχνών

Αλέξανδρος Μπαζούκης (φιλόλογος, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου), Η συνεισφορά των Ελλήνων λογοτεχνών και διανοουμένων στον διάλογο για την ιστορία και τα «πεπρωμένα» του ελληνισμού κατά τη μεταπολεμική περίοδο

Ιάκωβος Ανυφαντάκης (υπ. δρ, Πάντειο Πανεπιστήμιο), Από την «πολιτική της βίας» στην «πολιτική βία»: Παραστάσεις της εμφύλιας βίας στη μεταπολεμική πεζογραφία

Έλενα Νταβλαμάνου (εκπαιδευτικός, Πολίτες εν Γνώσει), Προσεγγίζοντας το παιδικό ιστορικό μυθιστόρημα

Διάλειμμα

16.30 – 18:30

Συνεδρία VΙ: Μνήμη και δημόσια ιστορία

Πρόεδρος: Παναγιώτης Κιμουρτζής (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)

Έλενα Στριφτόμπολα (ιστορικός), Μαθήματα δημόσιας ιστορίας από το ελληνικό κοινοβούλιο. Η περίπτωση του νόμου 1285/1982 «Για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης του ελληνικού λαού εναντίον των στρατευμάτων κατοχής 1941-1944»

Γιώργος Αντωνίου (Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος) – Ελένη Πασχαλούδη (δρ Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών), Damnatio memoriae: Η δεκαετία του 1940 στη δεκαετία του 1980

Γαβρίλης Λαμπάτος (υπ. δρ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Πρώιμες μορφές δημόσιας ιστορίας στη δεκαετία του ’60

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

16.30 – 18.30

Συνεδρία VIΙ: Τύπος και δημόσια ιστορία

Πρόεδρος: Σπύρος Κακουριώτης (δημοσιογράφος)

Ηλίας Γ. Σκουλίδας (ΤΕΙ Ηπείρου), Συνέχειες και ασυνέχειες των αφηγήσεων για ένα «γείτονα»: Ο ελληνικός τύπος και οι Αλβανοί κατά τη μεταψυχροπολεμική συγκυρία

Γεωργία Σαρικούδη (υπ. δρ, ΑΠΘ), Οι προσωπικές αφηγήσεις των Ελλήνων προσφύγων στην Τσεχοσλοβακία μέσα στις σελίδες του Αγωνιστή

Κωνσταντίνος Κατσάνος (δρ Ιστορίας), Η δημόσια διαπραγμάτευση του Μακεδονικού στο χρονικό διάστημα από το τέλος του Εμφυλίου μέχρι τη Χούντα

19:00 – 21:30

Συνεδρία VIIΙ: Κινηματογράφος – Θέατρο και δημόσια ιστορία

Πρόεδρος: Νίκος Δεμερτζής (ΕΚΠΑ)

Γιώργος Ανδρίτσος (δρ Ιστορίας), Οι διώξεις των Ελλήνων Εβραίων στις ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους από το 1945 μέχρι το 1981

Θανάσης Βασιλείου (δρ Κινηματογραφικών Σπουδών), Μέρες του ’36 [1972] του Θόδωρου Αγγελόπουλου: Η Ιστορία ως κινηματογραφική φόρμα

Σταυρούλα Μαυρογένη (Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας), Η φιλμογραφία του ελληνικού εμφυλίου πολέμου στη Γιουγκοσλαβία/ΠΓΔΜ

Γιώργος Μουρατίδης (ανθρωπολόγος), Η Δεξιά, η Αριστερά και ο κυρ-Παντελής: Τα Δεκεμβριανά στη σκηνή του δημοφιλούς θεάτρου

Χρήστος Δερμεντζόπουλος (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Λαϊκή κουλτούρα, δημόσιος διάλογος και εθνική ταυτότητα με αφορμή την προβολή της ταινίας του Κώστα Γαβρά Παρθενών στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

19:00 – 21:00

Συνεδρία IΧ: Εκπαίδευση και δημόσια ιστορία Ι

Πρόεδρος: Δημήτρης Μπιλάλης (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)

Δέσποινα Καρακατσάνη (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), Παυλίνα Νικολοπούλου (υπ. δρ Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), Φωτογραφικές εικόνες, μνήμη και ιστορία. Απεικονίσεις και αναγνώσεις στην ιστορία της εκπαίδευσης

Βασιλική Σακκά (δρ Εκπαίδευσης ενηλίκων), «Προσεγγίζοντας κριτικά το παρελθόν»: σε αναζήτηση του οπτικού, μιντιακού και ιστορικού εναλφαβητισμού. Παραγωγή ιστορικού ντοκιμαντέρ από μαθητές, δημόσια ιστορία και σχολείο

Κώστας Κασβίκης (Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας), To «άλλο» παρελθόν: Δημόσιες χρήσεις της αρχαιολογίας στην τυπική και άτυπη εκπαίδευση

Γεωργία Κηπουροπούλου (υπ. δρ, Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας), Σύγκριση δύο σχολικών εγχειριδίων Ιστορίας

Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου

9:30-11:00

Συνεδρία Χ: Εκπαίδευση και δημόσια ιστορία ΙΙ

Πρόεδρος: Γιώργος Αντωνίου (Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος)

Χάρης Αθανασιάδης (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), «Εθνολαϊκιστές» εναντίον «εθνομηδενιστών»: Η δημόσια διαμάχη για το εγχειρίδιο Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού Στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια (2006-07)

Βαγγέλης Τσιανάκας (δρ Παιδαγωγικής), Τουρκοκρατία και ελληνισμός στα ελληνικά και τουρκικά σχολικά βιβλία Ιστορίας: Οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος

Ζέτα Παπανδρέου (δρ Διδακτικής της Ιστορίας), Η σφαγή του Διστόμου: Ερευνητική προσέγγιση ενός τραυματικού και επίμαχου ιστορικού γεγονότος

11:30- 13:00

Στρογγυλό τραπέζι

Γιώργος Κόκκινος, Νίκος Μαραντζίδης, Ανδρέας Ανδρέου, Νίκος Δεμερτζής, Λένα Διβάνη, Δημήτρης Μπιλάλης, Έλλη Λεμονίδου

Επιστημονική και οργανωτική επιτροπή

Ανδρέας Ανδρέου (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας), Γιώργος Αντωνίου (Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος), Νίκος Δεμερτζής (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Σπύρος Κακουριώτης (δημοσιογράφος), Γιώργος Κόκκινος (Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Έλλη Λεμονίδου (Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας), Νίκος Μαραντζίδης (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), Ζέτα Παπανδρέου (δρ Διδακτικής της Ιστορίας), Ελένη Πασχαλούδη (δρ Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών)