Περιφέρεια Θεσσαλίας: Οι προκλήσεις της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020

Σε μια κατάμεστη αίθουσα, παρουσία εκπροσώπων του κοινοβουλίου, φορέων, αυτοδιοικητικών και πολιτών, ο επίτροπος κ. Johannes Hahn, αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Πολιτική, παρουσίασε τις προκλήσεις της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020 και αναφέρθηκε ειδικότερα στον αγρο-διατροφικό τομέα ως επενδυτική ευκαιρία για ανταγωνιστική και αειφόρο ανάπτυξη.

Ο κ. Χααν ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ήρθε η ώρα της εργασίας, ήρθε η ώρα να πάμε παρακάτω. Πρέπει να συνεργαστούμε. Η απορρόφηση των κονδυλίων είναι σημαντική και πρέπει να χρησιμοποιηθούν με τρόπο στοχευμένο. Θα ήθελα να συγχαρώ τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας για τη δουλειά που έχει κάνει και στο πρόσωπό του την Περιφέρεια Θεσσαλίας, γιατί έχουν καταφέρει να απορροφήσουν το σύνολο των πόρων, έτσι ώστε να μην υπάρχει καμία πιθανότητα ρίσκου για να χαθούν τα κονδύλια. Επίσης έχει γίνει μια πολύ σοβαρή προεργασία και προετοιμασία που έχει γίνει για τη νέα προγραμματική περίοδο και είμαι βέβαιος ότι η Θεσσαλία θα πετύχει πολλά».

Ο ευρωπαίος επίτροπος συνέχισε τονίζοντας: «Σήμερα η ανάγκη ολοκλήρωσης των έργων, ιδίως των σημαντικών έργων προτεραιότητας που είναι τόσο απαραίτητα για την ανάκαμψη της Ελλάδας- στη Θεσσαλία υπάρχουν 7, και 5 πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2015. Σε αυτά περιλαμβάνονται: η περιφερειακή οδός Λάρισα – Καρδίτσα, ο δρόμος Λάρισα – Τρίκαλα, η αποκατάσταση τμημάτων του Πηνειού ποταμού για πεζούς και ποδηλάτες (βελτίωση της ποιότητας ζωής), τα αντιπλημμυρικά έργα στον Ξηριά, και ιδίως το υποβρύχιο πάρκο στις Σποράδες. Το επιχειρησιακό σχέδιο που υποβλήθηκε πρόσφατα είναι καινοτόμο και συναρπαστικό (11 υποβρύχιοι αρχαιολογικοί χώροι, 9 πάρκα καταδύσεων) και προσβλέπουμε στην υλοποίηση του το 2015. Αποτελεί δυνητικό έργο προβολής.

Ο κ. Χααν για τις προκλήσεις της νέας περιόδου σημείωσε χαρακτηριστικά:

– Επενδύσεις: Στο μέλλον οι επενδύσεις στην Ελλάδα πρέπει να είναι καλύτερα στοχευμένες, πρώτον στην προώθηση της οικονομίας και της ενέργειας αυξάνοντας το ποσοστό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δεύτερον λαμβάνοντας μέτρα ενεργειακής απόδοσης. Αν κατορθώσουμε να εξοικονομήσουμε έστω και 1% ενέργεια μπορούμε να μειώσουμε κατά 2,8% τις εισαγωγές αερίου στην Ευρώπη και να μειώσουμε την εξάρτηση μας από εξωτερικές πηγές ενέργειας. Η Ευρώπη πρέπει να βρει λύσεις για να μειώσει την εξάρτηση της από χώρες εκτός Ευρώπης και αυτό αφορά και την πολιτική μας ανεξαρτησία ως ΕΕ.

– Ανεργία: Στην Ευρώπη υπάρχουν περίπου 27 εκατ. άνεργοι και στην ΕΕ περίπου 23 εκατ. μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αν καθεμία προσλάμβανε έναν άνεργο το πρόβλημα της ανεργίας θα είχε μειωθεί. Είναι ένας απλοϊκός υπολογισμός αλλά δείχνει ότι υπάρχουν ευκαιρίες. Η λύση λοιπόν βρίσκεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Γι’ αυτές δουλεύουμε και αναζητάμε μεθόδους για να αξιοποιηθούν τα κονδύλια και να φτάσουν σ αυτές. Υπάρχουν βέβαια δυσκολίες στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στις εγγυήσεις, τα δάνεια κλπ.

– Επανεκβιομηχάνιση της Ευρώπης: Τα διαρθρωτικά ταμεία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και συμβάλουν στην Ελλάδα. Στόχος είναι ο κοινός σχεδιασμός και η διαπραγμάτευση επιχειρησιακών προγραμμάτων και μπορούμε να συμφωνήσουμε για τα περισσότερα στην Θεσσαλία. Η συνεργασία είναι μεγαλύτερη απ’ ότι στο παρελθόν. Αν όμως τα Πανεπιστήμια συνεργαζόταν με τις επιχειρήσεις θα υπήρχε καινοτομία, ανταλλαγή εμπειριών και δυνατοτήτων. Κύριος στόχος μάς είναι η επανεκβιομηχάνιση της Ευρώπης, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 15% αλλά πιστεύουμε ότι στο τέλος της δεκαετίας θα βρίσκεται στο 20%. Η βιομηχανία είναι αυτή που θα παράγει νέες θέσεις εργασίας

– Δικαστήρια: Η Ελλάδα πρέπει να τηρεί κάποια κριτήρια για την έλευση των διεθνών επιχειρήσεων στην χώρα. Όταν οι επιχειρήσεις που βρίσκονται σε δικαστικές διαμάχες στην Ελλάδα περιμένουν τα δικαστήρια έως και 10 χρόνια να βγάλουν μία απόφαση δεν πρόκειται να έρθουν και νέες. 10 χρόνια είναι υπερβολικά. Επίσης στο κτηματολόγιο υπάρχουν προβλήματα αλλά μέχρι το 2020 θα υπάρξει πρόοδος. Η κυβέρνηση το γνωρίζει και έχει κάνει ήδη πρόοδο. Όλα αυτά είναι μία πρόκληση, η γνώση των προβλημάτων και των εμποδίων και η αντιμετώπιση τους.

– Τουρισμός: Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει το πρότυπο του τουρισμού της από μαζικό σε ποιοτικό τουρισμό, γιατί έχει πολιτιστική κληρονομιά για να στηρίξει τον ποιοτικό τουρισμό. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να κάνει άνοιγμα στον Κινέζικο τουρισμό εφόσον κάθε χρόνο 85 εκατ. Κινέζοι μετακινούνται στο εξωτερικό.

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις: ραχοκοκαλιά της οικονομίας, γεννήτριες θέσεων εργασίας. Τα χρήματα υπάρχουν και πρέπει να χρησιμοποιηθούν. Ανακατευθύνουμε περισσότερα κονδύλια στο πλαίσιο του πρόσφατου αναπρογραμματίσμου, αποτελεί επίσης προτεραιότητα για την περίοδο 2014-2020. (2007-2013 Θεσσαλία: 2,500 περίπου μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έλαβαν στήριξη από περιφερειακά και εθνικά προγράμματα = 210 εκατ. ευρώ από το συνδυασμό ενωσιακών / εθνικών κονδυλίων). Τροποποιήσαμε τους κανονισμούς μας για να διευρύνουμε το πεδίο εφαρμογής της χρήσης των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ. Αλλά είμαστε ακόμη πίσω.Οι ΜΜΕ εξακολουθούν να δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια και πρέπει να διερευνήσουμε αυτή την κατάσταση και να προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις.

Μέσα στις επόμενες εβδομάδες/μήνες θα αξιολογήσουμε και θα τελειοποιήσουμε: Εστιάζοντας στις επενδύσεις, διατυπώνοντας τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Καθορίζοντας καλύτερα τις προτεραιότητες. Που αντανακλώνται σε στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης- αφορά την αξιοποίηση των ισχυρών σημείων της περιφέρειας.

– Πανεπιστήμια-αγορά εργασίας: Θα ήθελα να ζητήσω από την ακαδημαϊκή κοινότητα και τα πανεπιστήμια να συνεργαστούν περισσότερο σε σχέση με το παρελθόν. Αυτή η περιορισμένη συνεργασία αποτελεί ιδιαίτερα ελληνικό φαινόμενο. Έμεινα πραγματικά εντυπωσιασμένος από το επίπεδο των επιστημονικών γνώσεων και των τεχνολογιών αιχμής που συνάντησα. Πρέπει να υπερνικήσουμε την απροθυμία συνεργασίας επιχειρήσεων/ ερευνητών. Πρόκειται για την ανταλλαγή εμπειριών και δυνατοτήτων για μόνιμες θέσεις εργασίας, όχι μόνο στην Ελλάδα και τη Θεσσαλία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη.

– Για το τροχαίο στην ΠΕΟ Λάρισας –Βόλου: Ένα τραγικό γεγονός συνέβη χθες και θέλω να εκφράσω τα συλλυπητήρια μου για τα παιδιά που χάθηκαν στο δρόμο. Τα διόδια είναι ακριβά και θα το συζητήσω με την ελληνική κυβέρνηση, γιατί είναι απαραίτητο οι δρόμοι να χρησιμοποιούνται.

Ο επίτροπος δέχτηκε ερωτήματα από τα μέλη του κοινοβουλίου, από  αυτοδιοικητικούς, πανεπιστημιακούς και άλλους φορείς και παρακίνησε όσους δεν πρόλαβαν να θέσουν την ερώτησή τους να του αποστείλουν email καθώς απαντά, όπως ανέφερε, σε όλους ανεξαιρέτως.

Ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός στην ομιλία του μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στα εξής:

«Η διασφάλιση της χρήσης των πόρων που διατίθενται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις χώρες-μέλη, σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες και προϋποθέσεις, πρέπει να γίνεται με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο και με στόχευση στα αποτελέσματα. Αυτό είναι το ζητούμενο για όλους μας. Το μεγάλο στοίχημα. Τους πολιτικούς που χαράζουμε τη στρατηγική, τους διαχειριστές και φορείς υλοποίησης, τις επιχειρήσεις, τους πολίτες της Θεσσαλίας. Και κερδίζεται μόνο με σωστό και έγκαιρο προγραμματισμό, συνεργασία όλων και ενεργή συμμετοχή όλων των υγιών δυνάμεων της περιοχής, συστηματική και στοχευμένη εργασία. Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, για τον σκοπό αυτό εργαζόμαστε εξ αρχής.

Ως Αιρετή Περιφέρεια Θεσσαλίας, αναλάβαμε τη διαχείριση του ΕΣΠΑ τον Ιούλιο 2011. Η πρόοδος του ΕΣΠΑ ήταν σε χαμηλά επίπεδα, όπως και της χώρας άλλωστε. Οι δαπάνες κυμαίνονταν σε ένα ποσοστό της τάξης του 25%, ενώ σήμερα πλησιάζουν το ποσοστό του 75%.

Άμεσα συνεργαστήκαμε σε τοπικό επίπεδο με όλους, καταγράψαμε τις ανάγκες, τις καθυστερήσεις και τα προβλήματα, συνεργαστήκαμε με τα αρμόδια Υπουργεία αλλά και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις ενέργειες που μπορούσαν να γίνουν για την απλοποίηση των συστημάτων και την επιτάχυνση.

Προχωρήσαμε σε αναθεώρηση του τρέχοντος ΕΣΠΑ Θεσσαλίας, με στόχο να προσαρμοστεί στο νέο οικονομικό περιβάλλον της χώρας, αλλά και στις ιδιαιτερότητες και ανάγκες της περιοχής μας.

Με τον τρόπο αυτό :

–           αναθεωρήθηκε το πρόγραμμα το 2011 και αυξήθηκε το ποσοστό συγχρηματοδότησης σε 85%, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό το ποσό που απαιτείται για εθνική συμμετοχή. Αποτέλεσμα βέβαια ήτανε, το συνολικό ποσό του Προγράμματος να μειωθεί από 527 εκ.ευρώ σε 498 εκ.ευρώ.

–           ενισχύθηκαν τομείς του Προγράμματος που εμφάνιζαν πρόοδο και παράλληλα αποτελούσαν σημαντικό στρατηγικό στόχο, όπως τα έργα υγείας, εκπαίδευσης και προσπελασιμότητας

–           ενισχύθηκε η επιχειρηματικότητα, διαθέτοντας τους απαιτούμενους πόρους και για το Νέο Πρόγραμμα ενίσχυσης των ΜικροΜεσαίων Επιχειρήσεων που ξεκίνησε το 2012 και σήμερα υλοποιείται.

Το Πρόγραμμα της Θεσσαλίας στο ΕΣΠΑ σήμερα είναι «μέρος» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα-Ήπειρος 2007-2013» που έχει συνολικό προϋπολογισμό σε Δημόσια Δαπάνη ύψους 1.383 εκ.ευρώ.

Το Πρόγραμμα αυτό εμπίπτει στο πλαίσιο των στόχων σύγκλισης και περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης και χρηματοδοτείται αποκλειστικά από το Ε.Τ.Π.Α. (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Η Διαχείριση ανήκει στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας.

Και επιμερίζεται σε αρκετούς «Ενδιάμεσους Φορείς Διαχείρισης».

Η Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Θεσσαλίας, διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των πόρων που αφορούν σε Δημόσια Έργα, προϋπολογισμού περίπου 380 εκ.ευρώ. Επιπλέον βέβαια, διαχειριζόμαστε πόρους «εκχωρημένους» από το ΕΠΠΕΡΑΑ –τάξης 43 εκ.ευρώ- για έργα περιβάλλοντος , καθώς και από το ΕΠΑΝΑΔ  -τάξης 8,5 εκ.ευρώ- κύρια για τα έργα «ΤοπΣΑ» (τοπικά σύμφωνα απασχόλησης).

Στη Θεσσαλία από το όλο Περιφερειακό Πρόγραμμα, αντιστοιχεί προϋπολογισμός 498 εκ.ευρώ Δημόσια Δαπάνη.

Μετά τις αναθεωρήσεις του προγράμματος, ο Προϋπολογισμός αυτός κατανέμεται ως εξής :

–           Άξονας 1 : Υποδομές και υπηρεσίες προσπελασιμότητας Θεσσαλίας : Π/Υ 167 εκ.ευρώ δημόσια δαπάνη

–           Άξονας 4 : Αειφόρος ανάπτυξη και ποιότητα ζωής Θεσσαλίας: Π/Υ 210,6 εκ.ευρώ δημόσια δαπάνη

–           Άξονας 7 : Ψηφιακή σύγκλιση και επιχειρηματικότητα Θεσσαλίας: Π/Υ 108,5 εκ.ευρώ δημόσια δαπάνη

–           Άξονας 10 : Τεχνική υποστήριξη εφαρμογής Θεσσαλίας: Π/Υ 11,6 εκ.ευρώ δημόσια δαπάνη

Θα σας αναφέρω συνοπτικά την πρόοδο σήμερα :

Δημόσια Έργα :

358 Ενταγμένα έργα, με 604 εκ.ευρώ προϋπολογισμό, Συμβάσεις ύψους 393 εκ.ευρώ και Δαπάνες ύψους 281 εκ.ευρώ.

Στο πλαίσιο της «εξυγίανσης» των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, το Πρόγραμμα κλείνει ομαλά στο τέλος του 2015, με πλήρη απορρόφηση των διατιθέμενων πόρων, χωρίς απεντάξεις προβληματικών έργων που δεν υπάρχουν, χωρίς υπερβάσεις μη αποδεκτές.

Επενδύσεις :

2.102 επενδύσεις με Προϋπολογισμό δημόσιας δαπάνης 138 εκ.ευρώ.

Ωστόσο, σημειώνουμε ότι έργα και επενδύσεις στη Θεσσαλία υλοποιούνται εκτός του Περιφερειακού Προγράμματος και από όλα τα Τομεακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ.

Τα δημόσια έργα / επενδύσεις / επιχορηγήσεις του ΕΣΠΑ που χωροθετούνται στη Θεσσαλία πλησιάζουν τις 12.000 σε αριθμό και υπερβαίνουν τα 3,2 δις ευρώ προϋπολογισμό δημόσιας δαπάνης.

Τα δημόσια έργα του ΕΣΠΑ που χωροθετούνται στη Θεσσαλία πλησιάζουν τις 2.000 σε αριθμό και υπερβαίνουν τα 2,3 δις ευρώ προϋπολογισμό δημόσιας δαπάνης.

Οι επενδύσεις/ επιχορηγήσεις που χωροθετούνται στη Θεσσαλία υπερβαίνουν τις 10.000 και τα 900 εκ.ευρώ προϋπολογισμό σε δημόσια δαπάνη. Εξ αυτών τα 543 εκ.ευρώ αφορούν σε χρηματοδοτική ενίσχυση των μεγάλων δημοσίων έργων (ΠΑΘΕ-τμήμα Θεσσαλίας, Ε65 και Αεροδρόμιο Σκιάθου).

Πρόσθετα βέβαια, είναι τα δημόσια έργα και οι επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ, 23 έργα προϋπολογισμού 105.555 ευρώ και το Πρόγραμμα ΑΛΙΕΙΑ, σημαντικά σε αριθμό και προϋπολογισμό.

Άλλωστε η Θεσσαλία είναι μια κατεξοχήν αγροτική περιφέρεια της χώρας και υπάρχει αυξημένη ανάγκη υλοποίησης έργων στον τομέα αυτό.

Στόχευση του τρέχοντος ΕΣΠΑ στη Θεσσαλία ήταν :

– να γεφυρωθούν περιφερειακές ανισότητες όσον αφορά στις υποδομές προσπελασιμότητας, οδικές κύρια, αλλά και με παρεμβάσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο και τους λιμένες

– να υποστηριχθεί η προστασία, η βιώσιμη ανάπτυξη και η αειφορική χρήση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, των πολιτιστικών πόρων, των κοινωνικών υποδομών

– να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των θεσσαλικών προϊόντων και υπηρεσιών και να αυξηθεί η συνολική παραγωγικότητα της θεσσαλικής οικονομίας.

Σήμερα, που πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση του τρέχοντος Προγράμματος, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι επιτυγχάνονται οι στόχοι που είχαν τεθεί στο Πρόγραμμα. Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι υλοποιούνται σημαντικά έργα προσπελασιμότητας, έργα υποδομών Εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες, έργα κτιριακών υποδομών και προμηθειών εξοπλισμού στις δομές της Υγείας, έργα εξασφάλισης ποιοτικού και ποσοτικά επαρκούς πόσιμου νερού, αντιπλημμυρικά έργα που θωρακίζουν τις πόλεις της Θεσσαλίας, έργα περιβαλλοντικής αναβάθμισης περιοχών, έργα ανάδειξης πολιτιστικών μνημείων, έργα ενίσχυσης επιχειρήσεων και πολλά άλλα εξίσου σημαντικά.

Βέβαια, δεν καλύπτονται οι ανάγκες που έχουν διαπιστωθεί, παραμένουν πολλά που πρέπει να γίνουν ακόμα.

Και καθόσον οι πόροι που διατίθενται είναι περιορισμένοι, ευθύνη μας είναι η άριστη αξιοποίησή τους, με τρόπο που να αποφέρουν το βέλτιστο αποτέλεσμα για την οικονομία και την κοινωνία της Θεσσαλίας. Αυτός είναι ο στόχος μας για την Νέα Περίοδο.

Για το Νέο ΕΣΠΑ.

Θέσαμε τον Στρατηγικό Στόχο της Περιφέρειας Θεσσαλίας, για την περίοδο 2014 – 2020, ο οποίος είναι: «Ισχυρή και καινοτόμος οικονομία στην Ευρώπη, με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, μέσω της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη».

Ο στόχος τέθηκε μέσα από πλήρη καταγραφή της κατάστασης στη Θεσσαλία σήμερα σε όλους τους τομείς : εργασίας, εισοδήματος, επιχειρηματικότητας, έρευνας – καινοτομίας , περιβαλλοντικών παραμέτρων και υποχρεώσεων, αναγκών σε κοινωνικές υποδομές, σε ενίσχυση προσπελασιμότητας εσωτερικής και διαπεριφερειακής, των δυνατοτήτων και ευκαιριών για ανάπτυξη της περιφέρειας, διαφοροποιήσεων σε υποπεριοχές της Θεσσαλίας,

αλλά και της στόχευσης των κοινοτικών πόρων στην περίοδο 2014-2020, όπως και του εθνικού προγράμματος 2014-2020.

Οι βασικές Αναπτυξιακές Προτεραιότητες της Περιφέρειας Θεσσαλίας για τη περίοδο 2014 – 2020 είναι:

α) Ανάσχεση της συρρίκνωσης της παραγωγικής / επιχειρηματικής δραστηριότητας και ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, με παράλληλη προσέλκυση επιχειρηματικών επενδύσεων, για διεύρυνση της επιχειρηματικής βάσης, με αιχμή την καινοτομία και τα αποτελέσματα της Έρευνας και της Τεχνολογικής Ανάπτυξης.

β)  Ανάπτυξη, αξιοποίηση και αύξηση της συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας, ενεργός ένταξη και κοινωνική ενσωμάτωση κοινωνικά και οικονομικά ευπαθών ομάδων.

γ)  Συμπλήρωση – ολοκλήρωση διατηρήσιμων υποδομών, για την ανάπτυξη και την απασχόληση.

δ)  Προστασία του περιβάλλοντος και των πόρων και μετάβαση σε μια οικονομία φιλική στο περιβάλλον και με επάρκεια πόρων για ανάπτυξη, απασχόλησης και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

ε) Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας στη δημόσια διοίκηση και διοικητική   μεταρρύθμιση για μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση.

στ) Ενδυνάμωση της χωρικής συνοχής και της ανάπτυξης, για άρση των  ενδοπεριφερειακών κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων.

Αυτές οι Αναπτυξιακές Προτεραιότητες προσδιορίζουν την αναπτυξιακή στρατηγική της Περιφέρειας Θεσσαλίας, για την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020.

Στο πλαίσιο αυτών των Αναπτυξιακών Προτεραιοτήτων, η Περιφέρεια Θεσσαλίας θα αξιοποιήσει το σύνολο των πόρων που της αντιστοιχούν από όλα τα Διαρθρωτικά Ταμεία (ΕΤΠΑ, Ταμείο Συνοχής, ΕΚΤ, ΕΓΤΑΑ και ΕΤΘΑ).

Το Σχέδιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Θεσσαλίας 2014-2020, ικανοποιεί το Στρατηγικό Στόχο, κατά το μέρος των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων του βεβαίως.

Και αυτό, γιατί το ΠΕΠ 2014-2020 είναι προϋπολογισμού ύψους 401 εκ.ευρώ Δημόσια Δαπάνη , με συγχρηματοδότηση από το Ε.Τ.Π.Α. και το Κοινωνικό Ταμείο (το Ε.Κ.Τ.).

Ωστόσο, η Περιφέρεια Θεσσαλίας, με την κατάταξή της στις «Λιγότερο Ανεπτυγμένες Περιφέρειες» της χώρας , εκτιμάται και προσδοκούμε να  λάβει πολλαπλάσια κονδύλια από το Σ.Ε.Σ. 2014-2020, τουλάχιστον 3 φορές περισσότερους πόρους από αυτούς του Π.Ε.Π.

Έχουμε ένα Πρόγραμμα ορθολογικά δομημένο, με στόχευση και ευελπιστούμε μετά την συνεργασία μας με τις Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να λάβει σύντομα την έγκριση της Επιτροπής για να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατόν η υλοποίησή του.

Οφείλουμε να θέσουμε ορισμένα ζητήματα που κρίνουμε ότι είναι καίρια και κάποια αφορούν και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

1.         η δημιουργία αυτοτελών Περιφερειακών Προγραμμάτων με δική τους διαχείριση, αποτελεί για τις Περιφέρειες κομβικό σημείο σχεδιασμού αλλά κυρίως υλοποίησης Προγραμμάτων με πλήρη στόχευση στις τοπικές ανάγκες. Εμπεριέχει τη στενή παρακολούθηση και την ορθή διαχείριση, με λογοδοσία στην τοπική κοινωνία. Ήταν εξ αρχής το αίτημά μας , που τεκμηριωμένα στηρίχθηκε και έγινε πράξη. Η αποκέντρωση και περιφερειοποίηση που είναι στόχος ευρωπαϊκός γίνεται πράξη, με πολλά βέβαια βήματα ακόμα που πρέπει και μπορούν να γίνουν στη χώρα μας.

2.         Είναι γνωστό ότι η υλοποίηση των Περιφερειακών Προγραμμάτων, έχει άμεση συσχέτιση στους περισσότερους τομείς από κεντρικές ρυθμίσεις. Αναφέρομαι αφενός στις νομοθετικές ρυθμίσεις και εξειδικεύσεις τομέων που ανήκουν στην αρμοδιότητα του κράτους, προκειμένου μετά να ξεκινήσει η υλοποίηση σε περιφερειακό επίπεδο, αφετέρου δε στις «αιρεσιμότητες» που έχουν τεθεί στο Σ.Ε.Σ. σύμφωνα με τους Κανονισμούς , που επηρεάζουν και τα Περιφερειακά Προγράμματα.

3.         Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ένα μεγάλο μέρος του Περιφερειακού Προγράμματος θα ξεκινήσει άμεσα, ένα μέρος του ωστόσο θα έχει πλήρη εξέλιξη μετά την οριστικοποίηση νομοθετικών διατάξεων σε επίπεδο χώρας.

4.         η κατανομή των πόρων έγινε με τα στοιχεία των ετών 2007,2008 και 2009. Αυτό αδικεί και κατά τη δική μας άποψη τη χώρα αλλά και τη Θεσσαλία, καθόσον η πορεία του ΑΕΠ μετά το 2009 έχει αλλάξει λόγω οικονομικής κρίσης. Ευελπιστούμε ότι στην ενδιάμεση επαναξιολόγηση το 2016, θα υπάρξει τακτοποίηση μέσω της ρήτρας αναθεώρησης.

5.         η στόχευση της επιχειρηματικότητας σε εξωστρέφεια – εξαγωγές, στην εφαρμογή αποτελεσμάτων έρευνας και καινοτομίας , αποτελεί και δική μας βασική παράμετρο στρατηγικής και σχεδιασμού. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι οι θεσσαλικές επιχειρήσεις όπως και οι ελληνικές εν γένει είναι Μικρομεσαίες αφενός, αφετέρου δε αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα ρευστότητας  και διαβίωσης ακόμα. Οπότε θα πρέπει να υπάρξουν γενικότερες διευθετήσεις και αντιμετώπιση , ώστε να έχουμε αποτέλεσμα. Ο σχεδιασμός ενός χρηματοδοτικού εργαλείου σε επίπεδο Περιφέρειας είναι μέσα στις προθέσεις μας και υπό διερεύνηση σήμερα.

6.         η διαχείριση πόρων μόνο από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ απευθείας από τις Περιφέρειες, δεν εξασφαλίζει πλήρως τη «συμπληρωματικότητα» διάθεσης των πόρων. Η «εκχώρηση» πόρων στις Περιφέρειες τόσο από το Ταμείο Συνοχής όσο και από το Γεωργικό Ταμείο, θα λειτουργήσουν θετικά προς την κατεύθυνση αυτή. Ωστόσο, η θέση μας είναι ότι πρέπει να υπάρξει έκφραση από πλευράς Περιφέρειας στις επιλογές χρηματοδότησης έργων περιφερειακού ενδιαφέροντος στα Τομεακά Προγράμματα. Έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα της διάθεσης των πόρων.

7.         Το σύστημα διαχείρισης και οι όλες διαδικασίες απαιτούν περαιτέρω απλούστευση. Στη λογική της ορθής και σύμφωνης με τους κανονισμούς δημοσιονομικής διαχείρισης, δεν θα πρέπει να επιβληθούν πρόσθετες επιβαρύνσεις που λειτουργούν δυσβάσταχτα για τις υπηρεσίες και αποτρεπτικά πολλές φορές για τις επιχειρήσεις.

Και κλείνοντας συνοπτικά θα αναφερθώ στους στόχους του Νέου Προγράμματος της Θεσσαλίας :

1. Στήριξη της έρευνας , διοχέτευση πόρων σε στοχευμένους τομείς επιχειρηματικότητας.

Ολοκληρώσαμε τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης στη Θεσσαλία. Με πλήρη διαδικασία διαβούλευσης που κάλυψε όλες τις πτυχές της οικονομίας, όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με συμμετοχή επιχειρήσεων , με αποτελέσματα πλήρως καταγεγραμμένα.

Σε αυτήν βασίστηκε το Νέο ΠΕΠ Θεσσαλίας.

Προτεραιότητες που προέκυψαν :

2 κύριοι πυλώνες : α) αγροδιατροφικό σύμπλεγμα  και β) τομέας μετάλλου και δομικών υλικών

Και ακολουθούν :

Περιβάλλον, Ενέργεια, Δημιουργικός Τουρισμός

και η Υγεία ως αναδυόμενος τομέας. Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και τα Logistics στηρίζουν τους τομείς που έχουν αναδειχθεί. Οι πόροι για έρευνα κατευθύνονται αποκλειστικά για εφαρμογή στην αγορά της Θεσσαλίας. Οι πόροι της επιχειρηματικότητας κατευθύνονται κυρίως σε δραστηριότητες εξωστρέφειας και καινοτομίας. Το Κοινωνικό Ταμείο ενισχύει την επιχειρηματικότητα όπου απαιτείται και είναι εφικτό.

2. Στήριξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων πληθυσμού, αντιμετώπιση φαινομένων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Αντιμετωπίζονται κύρια με τους πόρους του Κοινωνικού Ταμείου που περιλαμβάνει το Περιφερειακό Πρόγραμμα, αλλά και με πόρους του Ε.Τ.Π.Α. που προβλέπεται να χρηματοδοτήσουν τις απαραίτητες υποδομές. Έχουν προβλεφθεί δράσεις για τη στήριξη του πληθυσμού στην εργασία αλλά και στην πρόσβαση όλων σε βασικά αγαθά, όπως είναι η υγεία.

Επίσης, προβλέπονται δράσεις για ευάλωτες κοινωνικά ομάδες όπως είναι οι ΡΟΜΑ, αλλά και εξειδικευμένες σε τοπικό επίπεδο για εξειδικευμένη αντιμετώπιση με πρωτοβουλία των ίδιων των κοινοτήτων.

3. Συμβολή στην προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος

Στοχεύουμε στην αντιμετώπιση φαινομένων κλιματικής αλλαγής με κατάλληλες δράσεις και έργα, για την αντιμετώπιση καταστροφών από πλημμύρες, πυρκαγιές, αλλά και άρση φαινομένων ερημοποίησης εδαφών ή διάβρωσης ακτών.

Στη στήριξη της επίτευξης των στόχων στον τομέα της ενέργειας, με έργα ενεργειακής αναβάθμισης κτιριακού αποθέματος. Σχεδιάζουμε τα απαραίτητα δράσεις και έργα προστασίας και ορθολογικής αξιοποίησης υδάτινων πόρων για ανθρώπινη κατανάλωση. Έργα επεξεργασίας βιοαποβλήτων, σε επίπεδο νοικοκυριού αλλά και τοπικά σε δήμους. Στήριξης της ανακύκλωσης με επιδεκτικά έργα στα αστικά κέντρα. Έργα αξιοποίησης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, διασύνδεσης και προβολής τους. Έργα βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος.

4. Ενίσχυση της προσπελασιμότητας

Με στόχο την διασύνδεση των εσωτερικών περιοχών της Θεσσαλίας αλλά και με τις πύλες εξόδου , για βελτίωση συνθηκών μετακίνησης ανθρώπων και εμπορευμάτων

Στο πλαίσιο του Νέου Προγράμματος, σχεδιάσαμε επιμέρους Χωρικά Προγράμματα που αφορούν :

–           τα 2 αστικά κέντρα της Περιφέρειας, τη Λάρισα και το Βόλο, με πληθυσμό άνω των 140.000 κατοίκων το καθένα, συγκεντρώνοντας το 50% περίπου του πληθυσμού της Περιφέρειας.

–           Τοπικά προγράμματα με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της ανεργίας και αποκλεισμού σε τοπικό επίπεδο.

–           Ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις που αφορούν :

Α) σε μια ενιαία θεσσαλική διαδρομή πολιτισμού – τουρισμού , που εκτείνεται σε μια ζώνη της Θεσσαλίας, καλύπτει τα πλέον αξιόλογα μνημεία πολιτισμού , στα οποία ως δορυφόροι διασυνδέονται πρόσθετα μνημεία και τόποι φυσικού κάλλους. Στόχος να αποτελέσει με  brand name προορισμό θεσσαλικό στο διεθνές περιβάλλον. Η επιχειρηματικότητα αλλά και οι θέσεις εργασίας που θα αναπτυχθούν με βάση το έργο αυτό, προβλέπεται να είναι σημαντική.

Β) στα νησιά της Θεσσαλίας : τη Σκιάθο, Σκόπελο και Αλόννησο. Ολοκληρωμένη προσέγγιση, με επικέντρωση στο διαφοροποιημένο χαρακτήρα κάθε νησιού, με ανάδειξη νέων πόρων, όπως είναι το υπό υλοποίηση Καταδυτικό Πάρκο Ενάλιων Αρχαιολογικών Πόρων και Χώρων Οργανωμένης Κατάδυσης.

Γ) άλλους προορισμούς διεθνούς φήμης και ενδιαφέροντος όπως είναι η περιοχή του όρους Όλυμπος.

αγρο-διατροφικός τομέας ως επενδυτική ευκαιρία για ανταγωνιστική και αειφόρο ανάπτυξη (θέμα εισήγησης Επιτρόπου)

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι κυρίως Αγροτική Περιφέρεια.

Η εκμετάλλευση προϊόντων της, ήδη αναδειχθέντων ή νέων που κρίνεται ότι θα αποδώσουν αποτελέσματα , πρόκειται να προσδώσει στην ΑΠΑ της Περιφέρειας.

Η σύνδεση του πρωτογενούς τομέα με τον δευτερογενή, αλλά και τον τριτογενή, είναι ένα μεγάλο στοίχημα, αλλά και βασική παράμετρος ανάπτυξης.

Η διαφοροποίηση και η «προέλευση» των προϊόντων και οι εξαγωγές είναι η βάση στην οποία πρέπει να στηριχτούμε για να μπορέσουν τα θεσσαλικά προϊόντα να είναι ανταγωνιστικά στο διεθνές περιβάλλον.

Η προώθηση των προϊόντων ως «θεσσαλικά» είναι στόχος που θα επιδιωχθεί, ώστε ενιαία ως «θεσσαλικά» να μπορέσουν να στηριχθούν και στηρίξουν αντίστοιχα το εισόδημα και τις θέσεις εργασίας στην περιφέρειά μας.

Στόχος μας είναι μια Θεσσαλία ενιαία , καινοτόμα και εξωστρεφής σε όλους τους τομείς , με αύξηση της επιχειρηματικότητας , εισοδήματος και θέσεων εργασίας, με συγκράτηση του πληθυσμού της και δημιουργία συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους.

Και είμαστε βέβαιοι ότι με τη συνεργασία και τη σκληρή δουλειά θα το επιτύχουμε.

Και για να το πετύχουμε:

Συζητάμε  με τους παραγωγούς, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις τους επιστήμονες, τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, τους νέους, την τοπική αυτοδιοίκηση και προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες τους σχεδιάζοντας μαζί το μέλλον .

Η κρίση που μαστίζει την Ελλάδα μας άλλαξε όλους. Μας έθεσε διλήμματα. Μας έφερε αντιμέτωπους με μια διαφορετική πραγματικότητα. Τώρα, πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα της ανάπτυξης. Να αξιοποιήσουμε κάθε παραγωγική ευκαιρία που σέβεται το περιβάλλον και τον πολιτισμό της Θεσσαλίας. Να ενθαρρύνουμε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες των νέων. Να στηρίξουμε καινοτόμες επιχειρηματικές δράσεις που  δημιουργούν  απασχόληση. Να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Πρέπει επίσης να αποδείξουμε ότι οι Περιφέρειες μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες για να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συσπείρωση των αναπτυξιακών φορέων που συμμετέχουν στην υλοποίηση των δράσεων. Αλλά, το κάθε επίπεδο διακυβέρνησης ας αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν».

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ακόμη: Οι βουλευτές κ. Δημήτρης Γελαλής, κ. Μιχάλης Ταμήλος, κ. Πάρης Μουτσινάς, ο πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου κ. Γρηγόρης Παπαχαραλάμπους, η αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Λάρισας κα Ρένα Καραλαριώτου, ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Τρικάλων κ. Χρήστος Μιχαλάκης, ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Καρδίτσας κ. Βασίλης Τσιάκος, η αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Μαγνησίας κα Δώρα Κολυνδρίνη, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Χρήστος Καλομπάτσιος, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Γιώργος Τσίγκας, ο δήμαρχος Τεμπών κ. Κώστας Κολάτος, ο δήμαρχος Αγιάς κ. Αντώνης Γκουντάρας, ο δήμαρχος Λάρισας κ. Κώστας Τζανακούλης, ο δήμαρχος Βόλου κ. Θάνος Σκοτινιώτης, ο δήμαρχος Κιλελέρ κ. Ρίζος Κομίτσας, οι περιφερειακοί σύμβουλοι κ. Κων/νος Δεσπόπουλος, κα Μαρία Μαμάρα, κ. Θανάσης Παιδής, κ. Γιώργος Λαδόπουλος, κ. Χρήστος Σιδερόπουλος, κα Ευαγγελία Λιακούλη, κ. Ορέστης Ψαχούλας, κα Γεωργία Κόκαλη- Κουβέλη, κ. Δημήτρης Κουρέτας, κ. Δημήτρης Μητσιούλης, οι νεοεκλεγέντες περιφερειακοί σύμβουλοι κ. Απόστολος Μπέμπης, κ. Νίκος Τσιλιμίγκας, κ. Απόστολος Μπίλλης, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Βόλου κ. Αχιλλέας Μπέος, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Ελασσόνας κ. Νίκος Ευαγγέλου, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Καρδίτσας κ. Φώτης Αλεξάκος, νεοεκλεγείς δήμαρχος Κιλελέρ κ. Θανάσης Νασιακόπουλος, εκπρόσωποι φορέων, υπηρεσιακοί παράγοντες και πολλοί πολίτες.