Ακτοπλοΐα: Νέα μέρα προκλήσεων χαράζει στο Αιγαίο

Η ολοκλήρωση της εξαγοράς της HSW από την Attica βάζει τέλους σε ένα σήριαλ σε σχέση με την πορεία της εταιρίας, που πριν αρκετά χρόνια είχε αποτελέσει το όχημα του οράματος του Παντελή Σφηνιά για την Ελληνική ακτοπλοΐα. Τη δημιουργία, δηλαδή, ενός ισχυρού πόλου υπό Ελληνική σημαία που θα έχει τον πρώτο λόγο στις θαλάσσιες μεταφορές στη χώρα και θα μπορεί να ανοίξει φτερά.

Πλέον η Attica με τις εταιρίες που ελέγχει, τη Superfast Ferries,  τη Blue Star Ferries και τη Hellenic Seaways έχει το κρίσιμο μέγεθος να σχεδιάσει με πιο ορθολογικό τρόπο δρομολόγια, να αξιοποιήσει το στόλο και να καταστρώσει τα επενδυτικά της πλάνα με αιχμή το Αιγαίο.

Έτσι, ήδη, εν όψει της νέας καλοκαιρινής σεζόν, σχεδιάζεται μια ορθολογικοποίηση των χρονικών θυρίδων των δρομολογίων για να αποφευχθούν τα γνωστά φαινόμενα «συνωστισμού» πλοίων σε συγκεκριμένες ώρες αλλά και καλύτερη αξιοποίηση του διαθέσιμου στόλου.

Παράλληλα μετά και τις αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού που θα αποφανθεί για τη διαμόρφωση του νέου ακτοπλοϊκού χάρτη θα διαφανεί και το τι μέλλει γενέσθαι με το στόλο της Attica. Αν δηλαδή θα υπάρξουν πωλήσεις πλοίων (αν το ζητήσει η Επιτροπή) ή επανεκκίνηση του ναυπηγικού προγράμματος.

Πάντως η αποχώρηση του Ομίλου Grimaldi από την Hellenic Seaways, η οποία ελέγχεται πλέον κατά 100% από τη θυγατρική του ομίλου MIG κλείνει αν πρώτο κύκλο εξελίξεων αλλά ανοίγει ένα νέο, με σημαντικές προκλήσεις να είναι μπροστά.

Ο κύκλος που κλείνει

Αναμφισβήτητα η κίνηση της Attica φαίνεται ότι έχει κέρδη και για τις δύο πλευρές. Η ίδια έχοντας τον πλήρη έλεγχο της HSW κυριαρχεί στο Αιγαίο, μπορεί να διασφαλίσει οικονομίες κλίμακας και αποκτά σημαντικά υπολογίσιμο μέγεθος. Αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την προέλκυση νέων επενδυτών κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για τον όμιλο MIG και την Τράπεζα Πειραιώς, που ελέγχει απευθείας το 10% του μετοχικού κεφαλαίου της Attica αλλά και τη MIG σε ποσοστό ο 31,2%.

Παράλληλα η Attica ενσωματώνει στον κορμό της μια εταιρία με λειτουργικά κέρδη, που πλέον δε θα αντιμετωπίζει τα εσωτερικά ζητήματα που είχε, με τις κόντρες Grimaldi με τη διοίκηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2009 – όπως και όλη η ακτοπλοΐα – η HSW για μια 5ετία έβγαζε ζημιές. Βοηθούντος του τουρισμού, των νέων δρομολογίων και της πτώσης των τιμών του πετρελαίου, το 2015 ο κύκλος εργασιών έφτασε στα 131,9 εκατ. ευρώ, ενισχυμένος κατά 26,5% έναντι του 2014. Τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν στα 3,9 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 17,4 εκατ. ευρώ το 2014 Το 2016 οι πωλήσεις έφτασαν στα 132 εκατ. ευρώ και τα καθαρά κέρδη σε 6,5 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα υπήρξε και μείωση κατά 40 εκατ. ευρώ στο δανεισμό, καθώς από τα 183 εκατ. ευρώ έπεσε στα 143 εκατ. ευρώ.

Στο φόντο αυτό η παρουσία μια ισχυρής δύναμης στο Αιγαίο, της Attica, λειτουργεί ως προωθητική δύναμη για τη στήριξη των νησιωτών αλλά και τη διασφάλιση της ενότητας  του εθνικού κορμού.

Οι νέες προκλήσεις

Παράλληλα όμως οι τελευταίες εξελίξεις ανοίγουν το δρόμο για μια σειρά από πιθανές κινήσεις των παικτών.  Ο όμιλος Grimaldi αποκτά δύο σημαντικές μονάδες. Αφενός ένα σύγχρονο πλοίο, πιθανόν για τις διεθνείς γραμμές κι αφετέρου η θυγατρική του, οι Μινωικές Γραμμές, με την απόκτηση του Highspeed VII καπαρώνει με μία νέα απόλυτα κερδοφόρα γραμμή (Ηράκλειο-Σαντορίνη- Κυκλάδες). Αυτό την κάνει να έχει τον πρώτο λόγο στο Ηράκλειο και να μπορεί να σχεδιάζει το μέλλον με αφετηρία μια περιοχή με μεγάλη τουριστική δυναμική. Το αν θα είναι εφαλτήριο ανάπτυξης στο Αιγαίο στο φόντο της απόφασης της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ή  διαπραγματευτικό χαρτί για την αποκόμιση κερδών αλλού (π.χ. Αδριατική) μένει να φανεί.

Δείτε ακόμη:

Παράνομες ελληνοποιήσεις κρεάτων από δύο εταιρείες

ΔΕΗ: Τμηματικό ωράριο νυχτερινού ρεύματος για τη Χειμερινή περίοδο

Επιπλέον, λόγω της δομής της συμφωνίας (το χρήμα πώλησης των μετοχών της HSW πάνε στη θυγατρική του Ομίλου Grimaldi), η Minoan αποκτά σημαντική ρευστότητα βάζοντας στο ταμείο 53,5 εκατ.. Αυτό ανεβάζει υα διαθέσιμά της στα 100 εκατ. ευρώ, που μπορεί να αξιοποιηθούν για τη μείωση του δανεισμού της εταιρείας που φθάνει τα 140 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα η διαμόρφωση μιας νέας ισορροπίας στο Αιγαίο μετά τη συμφωνία Attica – Grimaldi ανοίγει το μπουκέτο των εξελίξεων στην Αδριατική όπου η παρουσία του Ιταλικού Ομίλου είναι ισχυρή. Ωστόσο στις γραμμές της Ιταλίας και ειδικά σε αυτές της Αγκώνας και του Μπάρι η κοινοπραξία Attica και ANEKέχει σημαντικό μερίδιο. Το ερώτημα είναι αν η κοινή παρουσία των δύο θα συνεχίσει με στόχο τον ανταγωνισμό στην κυριαρχία Grimaldi ή στο σχεδιασμό θα μπει το ερώτημα της επικέντρωσης σε άλλες αγορές. Επίσης μένει να φανεί αν η κοινή πορεία της Attica με την ΑΝΕΚ σε Ιταλία και Κρήτη θα  είναι πρόκριμα και για κοινή συνολική πορεία στο εσωτερικό.

Η εικόνα της ακτοπλοΐας

Όλη αυτή η διαδικασία ανακατατάξεων έχει σημασία τόσο οικονομική όσο και εθνική. Σημειώνεται ότι ο ελληνικός στόλος επιβατηγών πλοίων είναι ένας από τους πιο σύγχρονους στόλους στην Ευρώπη. Παράλληλα, ενώ η Ελλάδα αντιπροσωπεύει το 2,2% του πληθυσμού της Ευρώπης, η επιβατική κίνηση των ελληνικών ακτοπλοϊκών πλοίων είναι μακράν η υψηλότερη στην Ευρώπη, καθώς αντιπροσωπεύει το 1/5 ή το 19,2% του συνολικού μεταφορικού έργου.

Το 60% της ετήσιας επιβατικής κίνησης μεταφέρεται κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου Ιούνιος – Σεπτέμβριος, ενώ σχεδόν το 40% το δίμηνο μεταξύ Ιουλίου – Αυγούστου, που είναι και ο καταλύτης, οριοθετώντας όλη τη χρονιά.

Σε ετήσια βάση γίνονται 40.000 δρομολόγια, μεταφέροντας περισσότερους από 15.700.000 επιβάτες και 2.700.000 οχήματα. Αν προστεθούν και τα δρομολόγια και των γραμμών του Αργοσαρωνικού, τότε μεταφέρονται 36.000.000 επιβάτες και 9.200.000 οχήματα, σε ετήσια βάση.

Τα καράβια των ελληνικών θαλασσών μεταφέρουν 8.000.000 τόνους εμπορευμάτων και προϊόντων διατροφής, καλύπτοντας σχεδόν το σύνολο των αναγκών των ελληνικών νησιών.

Η συνολική ετήσια οικονομική συνεισφορά ανέρχεται σε 11,8 δισ. ευρώ ή ποσοστό 6,5% του ελληνικού ΑΕΠ, ενώ όσον αφορά στην απασχόληση, η ελληνική ακτοπλοΐα αντιπροσωπεύει περίπου 260.000 θέσεις εργασίας (7,2% του συνολικού εργατικού δυναμικού στην Ελλάδα) σε ετήσια βάση (ΙΟΒΕ μελέτη 2014).

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μόνο το 3% της επιβατικής κίνησης καλύπτεται από συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας για απομακρυσμένα νησιά. Από το 2014, οι αποζημιώσεις της Πολιτείας για δρομολόγια δημόσιας υπηρεσίας έφτασαν στα 81 εκατ. ευρώ (21% του συνολικού κρατικού του προϋπολογισμού διατίθεται για σιδηροδρομικές, οδικές, ακτοπλοϊκές και αεροπορικές μεταφορές).

Γιώργος Αλεξάκης