νέο-βιβλίο-πόσο-έχει-αλλάξει-η-πολιτικ-471217
ΚΟΙΝΩΝΙΑ | 18.04.2018 | 10:55

Νέο Βιβλίο: Πόσο έχει αλλάξει η πολιτική οικονομία του καπιταλισμού στα 10 χρόνια της κρίσης;

Ένα νέο βιβλίο έρχεται να σκιαγραφήσει τη νέα οικονομική πραγματικότητα διεθνώς, την πορεία της παγκοσμιοποίησης δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της Μεγάλης Ύφεσης. Με τίτλο «Δεδομένα και Ιδέες για τον Παγκόσμιο Καπιταλισμό» (Εκδόσεις Παπαζήση) ο συγγραφέας Νίκος Κουτσιαράς επιχειρεί να καταγράψει το αποτύπωμα που έχει αφήσει η κρίση. Το ενδιαφέρον είναι ότι σημειώνει ότι το παράδειγμα της παγκοσμιοποίησης συνεχίζει ακάθεκτο, όμως «οι κίνδυνοι που προκάλεσαν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση παραμένουν ενεργοί». Για την ΕΕ υπογραμμίζει ότι οι μακροοικονομικές ανισορροπίες στη ζώνη του ευρώ εντείνονται, συνιστώντας τη βασική «νάρκη» στην ΟΝΕ. Παράλληλα αναδεικνύει τη σημασία της οικονομικής θεωρίας στην προσπάθεια ερμηνείας της σύγχρονης πραγματικότητας και προδιαγράφει το μέλλον του παγκόσμιου καπιταλισμού, σημειώνοντας ότι βαδίζει (αντίρροπα με την μεταπολεμική κουλτούρα της δύσης) σε ένα μοντέλο με χαμηλή ανάπτυξη, συγκέντρωση πόρων και πλούτου, αλλά και άνοιγμα της εισοδηματικής ψαλίδας.

«Οι αντιθέσεις μεταξύ κρατών έχουν οξυνθεί, ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, των μεταβολών στην κατανομή της ισχύος μεταξύ των πλούσιων δυτικών και των μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών. Στο εσωτερικό των προηγμένων χωρών, οι μεγάλες δομικές αλλαγές έχουν προκαλέσει οικονομική διαίρεση, κοινωνική δυσφορία και πολιτική διαμαρτυρία, τροφοδοτώντας το ακροδεξιό φαινόμενο και υποκινώντας τα προστατευτικά αντανακλαστικά των κυβερνήσεων» τονίζει ο Νίκος Κουτσιαράς και προσθέτει: «Είναι όμως αλήθεια ότι η παγκοσμιοποίηση οπισθοχωρεί; Μια τέτοια διαπίστωση θα ήταν μάλλον πρώιμη και πιθανώς άστοχη. Οι προτιμησιακές συμφωνίες εμπορίου και οικονομικής συνεργασίας διατηρούν, σε ικανό βαθμό, την προγενέστερη (πριν από την Μεγάλη Ύφεση) δυναμική τους, ενώ το διεθνές χρηματοοικονομικό και νομισματικό σύστημα έχει μείνει ουσιωδώς απαράλλακτο.»

Επιπλέον επιχειρεί μια ανάλυση της εικόνας που παρουσιάζει η νομισματική ένωση αλλά και η ΕΕ στο φόντο των μεγάλων προσφυγικών ροών και του Brexit. «Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι προϊόν της αλληλεπίδρασης των εγχώριων και των διακυβερνητικών αντιθέσεων, αλλά δεν απειλεί, αφ’ εαυτής, την διαδικασία ολοκλήρωσης των Ευρωπαϊκών οικονομιών. Μπορεί οι ενδο-Ευρωπαϊκές αντιθέσεις να επιτείνονται, ιδίως ως αποτέλεσμα της πίεσης των μεταναστευτικών ροών, όμως το μείζον πρόβλημα έγκειται στην επιδείνωση των μακροοικονομικών και των κοινωνικών ανισορροπιών, κυρίως μεταξύ των κρατών μελών της νομισματικής ένωσης» αναφέρει ο Νίκος Κουτισράς.

«Οι εφαρμοσμένες θεσμικές μεταρρυθμίσεις δεν διορθώνουν – μάλλον επιτείνουν – την βασική αστοχία του Ευρωπαϊκού υποδείγματος μακροοικονομικής σταθεροποίησης, δηλαδή, την θεσμική παρεμπόδιση της δημοσιονομικής πολιτικής και την σχεδόν αδιάλλακτη νομισματική κυριαρχία. Τούτο συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, την αποδυνάμωση των μηχανισμών του αναδιανεμητικού κοινωνικού κράτους, ιδίως στις φτωχότερες και ελλειμματικές οικονομίες» σημειώνει και καταλήγει: «Ο παγκόσμιος καπιταλισμός του εικοστού πρώτου αιώνα, πρωτίστως ο δυτικός καπιταλισμός, μοιάζει ολοένα και περισσότερο στην οικονομία του Τομά Πικετί – χαμηλοί (κανονικοί) ρυθμοί μεγέθυνσης, αυξανόμενη συγκέντρωση του πλούτου, μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες. Και η οικονομική θεωρία μοιάζει αμήχανη κανονιστικώς, έχοντας εισφέρει στην διανοητική εκλογίκευση του κόσμου τούτου.»

Ο Νίκος Κουτσιαράς διδάσκει πολιτική οικονομία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης).

Γιώργος Αλεξάκης