υπεσ-σε-δημόσια-διαβούλευση-το-σχέδιο-440167
ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ | 29.01.2018 | 12:09

ΥΠΕΣ: Σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για τη λειτουργία ΦΟΔΣΑ

Το Υπουργείο Εσωτερικών έθεσε σε δημόσια διαβούλευση, την Πέμπτη 25 Ιανουαρίου 2018, το σχέδιο νόμου για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) της χώρας.

Σκοπός της νομοθετικής πρότασης είναι η διαμόρφωση ενός θεσμικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ΦΟΔΣΑ, σε πλήρη εναρμόνιση με το κοινοτικό και συνταγματικό περιβαλλοντικό κεκτημένο, καθόσον επιδιώκεται η ενίσχυση αυτών των νομικών προσώπων της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης και η θέσπιση νέων κανόνων λειτουργίας.

Η θεσμοθέτηση νομικού πλαισίου στοχεύει στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, στη μείωση της παραγωγής και σε μία, εν γένει, περιβαλλοντικά ενδεδειγμένη, διαχείριση που θα καλύπτει το σύνολο της χώρας και θα συμβάλει στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων και στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.

Η δημόσια διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Πέμπτη, 8 Φεβρουαρίου 2018 και ώρα 15:00. Οι απόψεις και προτάσεις που θα υποβληθούν θα ληφθούν υπόψη για την αριστοποίηση των προτεινόμενων ρυθμίσεων.

Αιτιολογική Έκθεση

Σχέδιο Νόμου

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση

Α. Επί της αρχής.

Με την παρούσα νομοθετική πρόταση επιχειρείται να διαμορφωθεί ένα θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων πλήρως εναρμονισμένο με το κοινοτικό και συνταγματικό περιβαλλοντικό κεκτημένο και αποβλέπον σαφώς στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, στη μείωση της παραγωγής, στην εκ νέου εισαγωγή τους στον κύκλο των προϊόντων και σε μία, εν γένει, περιβαλλοντικά ενδεδειγμένη, διαχείριση που αφενός θα καλύπτει το σύνολο της χώρας, ερειδόμενη σε ένα συνολικό σχεδιασμό, και αφετέρου θα συμβάλει στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων και στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.

Για το σκοπό αυτό, ήδη από το 1986, έχει εισαχθεί σειρά νομοθετημάτων στην ελληνική έννομη τάξη με κύριο θεσμικό εργαλείο τον ν.1650/1986 για την προστασία του περιβάλλοντος και με πιο πρόσφατο τον ν.4042/2012, που ενσωμάτωσε την Κοινοτική Οδηγία 2008/98/ΕΚ και αποσαφήνισε τις «απαιτήσεις» περί του κύκλου διαχείρισης των αποβλήτων. Στο πλαίσιο, μάλιστα, του τελευταίου, θεσμοθετήθηκε το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), ήτοι το πλήρες κανονιστικό πλαίσιο για την προώθηση ενός εναλλακτικού μοντέλου διαχείρισης των αποβλήτων, με βασικό, μεταξύ άλλων, άξονα την αποκέντρωση των δράσεων στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης, την ενθάρρυνση και των μικρής κλίμακας μονάδων επεξεργασίας και ανάκτησης, την ποιοτική και ποσοτική ενίσχυση της ανακύκλωσης.

Για την ευόδωση των παραπάνω σκοπών και για την προάσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης των αποβλήτων, προβάλλει η ανάγκη για ενίσχυση της ίδιας της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης μέσα από την αναδιοργάνωση των φορέων της, ήτοι των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της χώρας (ΦΟΔΣΑ), με αρμοδιότητα την πραγματοποίηση της διαχείρισης των στερεών αστικών αποβλήτων.

Περαιτέρω, με το ν. 4071/2012 θεσμοθετήθηκε η υποχρέωση αναγκαστικής συγχώνευσης των υφιστάμενων ΦΟΔΣΑ σε ένα και μόνον περιφερειακό σχήμα ανά εκάστη Περιφέρεια της χώρας.

Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, η υποχρέωση συγχώνευσης σε ένα και μόνον σχήμα καταργείται και δίνεται η δυνατότητα στους ΟΤΑ α’ βαθμού να συστήνουν από έναν έως τρεις ΦΟΔΣΑ, είτε με τη μορφή συνδέσμου είτε με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας των ΟΤΑ, στη βάση συγκεκριμένων πλέον τεχνικών κριτηρίων, τα οποία εγγυώνται την ολοκλήρωση της διαχείρισης εντός των διοικητικών ορίων ευθύνης καθενός ΦΟΔΣΑ σύμφωνα με τα εγκεκριμένα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), τελούν δε σε πλήρη εναρμόνιση με την κοινοτική αρχή της εγγύτητας και το κοινοτικό περιβαλλοντικό κεκτημένο.

Στην παρούσα πρόταση περιλαμβάνονται, επίσης, διατάξεις που αποσαφηνίζουν και κωδικοποιούν τις αρμοδιότητες τόσο των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων όσο και των ίδιων των Δήμων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πολύπλευρες νομικές και πρακτικές δυσχέρειες, ως αποτέλεσμα της πολυδιάσπασης της ισχύουσας, σήμερα, νομοθεσίας.

Ως προς τη σύνθεση των Διοικητικών Συμβουλίων των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, για τους λειτουργούντες με τη μορφή του νομικού προσώπου συνδέσμου, επιχειρείται η καθιέρωση λειτουργικών οργάνων διοίκησης με τη θέσπιση ενός ανώτατου αριθμού μελών και με την παράλληλη ενίσχυση της έκφρασης της μειοψηφίας των δημοτικών συμβουλίων των Δήμων μελών τους. Για τους λειτουργούντες με τη μορφή των ανωνύμων εταιρειών των ΟΤΑ α’ βαθμού, τίθεται ως προϋπόθεση για τον ορισμό εκπροσώπων στη Γενική Συνέλευση αυτών η αυξημένη πλειοψηφία των 3/5 των μελών των οικείων δημοτικών συμβουλίων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Παράλληλα, ενισχύονται τα δικαιώματα μειοψηφίας των Δήμων-μετόχων των εν λόγω επιχειρήσεων ΟΤΑ σε σχέση με τις προβλέψεις του κ.ν. 2190/1920.

Με το παρόν, θεσπίζεται, πρόσθετα, αντισταθμιστικό τέλος υπέρ των Δήμων που φιλοξενούν, ή επιβαρύνονται από τη λειτουργία εγκαταστάσεων μηχανικής – βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων και χώρων υγειονομικής ταφής με σκοπό να διατίθεται από αυτούς αποκλειστικά για περιβαλλοντικά έργα και δράσεις.

Πρόσθετα, ανάγεται πλέον σε πειθαρχικό αδίκημα, για τους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, η άρνηση ή παράλειψη έκδοσης διοικητικών πράξεων που αφορούν στην καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων, στην αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων, στην κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού, καθώς και στη λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και ιδιαίτερα των χώρων διάθεσης απορριμμάτων από εκδήλωση πυρκαγιάς, σύμφωνα με την κείμενη σχετική νομοθεσία.