πουλάκης-αυτοί-είναι-οι-βασικοί-άξονε-66606

ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ | 17.01.2017 | 11:37

Πουλάκης: Αυτοί είναι οι βασικοί άξονες της μεταρρύθμισης του Καλλικράτη

Tους βασικούς άξονες στους οποίους θα κινηθεί η κυβέρνηση αναφορικά με την μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη» περιέγραψε μιλώντας σε εδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας της δημοτικής παράταξης «Η κοινωνία μπροστά» στο Μεσολλόγγι, ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών, Κώστας Πουλάκης.

Όπως είπε ο κ. Πουλάκης «το 2017 θα είναι μία πολύ καλή χρονιά και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και για την ελληνική κοινωνία συνολικά», τονίζοντας ότι η πρόταση της κυβέρνησης για τις αλλαγές στον Καλλικράτη έχουν τρεις πολιτικές αιχμές:

Α. Η πρώτη αφορά την εκλογή των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων με το σύστημα της απλής αναλογικής, που όπως είπε, «είναι υπερώριμο βήμα και θα αποτελέσει το θεσμικό πλαίσιο για τη διαμόρφωση κουλτούρας συνεργασιών και συναινέσεων». Παράλληλα ο ΓΓ του ΥΠΕΣ επανέλαβε τη βόύληση της κυβέρνησης για «εισαγωγή πολύμορφων θεσμών άμεσης δημοκρατικής συμμετοχή, από τις «λαϊκές συνελεύσεις», μέχρι τα τοπικά δημοψηφίσματα, αλλά κυρίως η εισαγωγή θεσμών διαβούλευσης, κοινωνικής λογοδοσίας και ελέγχου των αυτοδιοικητικών αρχών, που θα φέρει πιο κοντά τους πολίτες στα δημοτικά ζητήματα και, σε τελική ανάλυση, θα ενισχύει την ίδια την ουσία της Αυτοδιοίκησης»

Β. Η δεύτερη τις αρμοδιότητες, προκειμένου, όπως είπε, να μην υπάρχει αλληλοεπικάλυψη μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων (Δήμος, Περιφέρεια, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, κεντρικό Κράτος) που «έχει ως αποτέλεσμα ο πολίτης να παραπέμπεται από τον Άννα στον Καϊάφα και τελικά το πρόβλημα να μη λύνεται ποτέ». Στόχος, κατά τον κ. Πουλάκη, είναι «να ενισχυθεί ο ρόλος και οι αρμοδιότητες των Δήμων και των Περιφερειών και το Κράτος να κρατήσει κατά κύριο λόγο για τον εαυτό του το γενικό επιτελικό σχεδιασμό».

Επιπλέον, χαρακτήρισε «εξαιρετικά σημαντικό» το γεγονός ότι «ανοίξαμε τη συζήτηση για την αντιμετώπιση των φαινομένων κακοδιοίκησης, διαπλοκής και διαφθοράς στους Ο.Τ.Α.»

Γ. τρίτη αφορά «τη μετατροπή των Δήμων και των Περιφερειών σε πρωταγωνιστές, αντίστοιχα, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της δίκαιης ανάπτυξης. Στόχος μας είναι να δώσουμε στους Δήμους και στις Περιφέρειες τα εργαλεία εκείνα ώστε να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ικανοποίηση των δύο βασικότερων σήμερα προτεραιοτήτων της ελληνικής κοινωνίας», όπως είπε ο κ. Πουλάκης με την:

-Καθιέρωση θεσμικών διαδικασιών συνεργασίας μεταξύ Δήμων, Περιφερειών, κεντρικού Κράτους, αλλά και οικονομικών και κοινωνικών φορέων.

-ενεργοποίηση των Ο.Τ.Α. στην κατεύθυνση της στήριξης και της προαγωγής της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, όχι μόνο υποστηρίζοντας τους φορείς της,

-θεσμοθέτηση νέων, καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων, πέραν τη σταθεροποίησης και σταδιακής αποκατάστασης της κρατικής χρηματοδότησης των Ο.Τ.Α. Άλλωστε, έχουμε δεσμευτεί, και εμμένουμε σε αυτό, ότι όσο βελτιώνονται – και βελτιώνονται αισθητά – τα δημόσια οικονομικά, θα αποκαθίσταται σταδιακά και η χρηματοδότηση των Ο.Τ.Α. Παράλληλα όμως, είναι σημαντικό να δημιουργηθούν και άλλα εργαλεία, όπως λόγου χάρη η αναπτυξιακή και κοινωνική αξιοποίηση της περιουσίας των Ο.Τ.Α. ή η δημιουργία ενός ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος από διάφορους εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους για τη χρηματοδότηση των Ο.Τ.Α., πρόσθεσε ο κ. Πουλάκης.

Αναλυτικά το επίμαχο σημείο της ομιλίας του κ. Πουλάκη:

Κατ’ αρχάς, επειδή και η διαδικασία έχει πολιτική βαρύτητα, θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι ως κυβέρνηση, ως Υπουργείο Εσωτερικών, κάναμε την πολιτική επιλογή να ανοίξουμε τη συζήτηση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση δημοκρατικά και τίμια, φωνάζοντας στο ίδιο τραπέζι, στην ίδια Επιτροπή, τους εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, τους εργαζόμενους στους Ο.Τ.Α., ειδικούς επιστήμονες και διοικητικά στελέχη.

Ανοίξαμε τα χαρτιά μας, καταθέσαμε τις απόψεις μας, κυρίως στα θέματα που για μας αποτελούν προτεραιότητα ή είναι θέματα αρχής και καλέσαμε τους φορείς της Αυτοδιοίκησης, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο, κάθε ειδικό, κάθε συλλογικότητα ή ανήσυχο πολίτη να μας καταθέσουν τις δικές τους προτάσεις.

Πρόκειται για μια διαδικασία πρωτόγνωρη, όπως αναγνωρίζουν ακόμα και οι μη φιλικά προσκείμενοι στην κυβέρνηση φορείς και πρόσωπα της Αυτοδιοίκησης, μιας που στο παρελθόν οι αποφάσεις λαμβάνονταν με μικροκομματικά κριτήρια πίσω από κλειστές πόρτες, ενώ οι επιτροπές που συγκροτούνταν είχαν συνήθως διακοσμητικό μόνο χαρακτήρα και ρόλο.

Ως προς την ουσία της μεταρρύθμισης, οι προτάσεις μας έχουν τρεις πολιτικές αιχμές :

Αιχμή πρώτη είναι αναμφίβολα η διεύρυνση και η εμβάθυνση της δημοκρατικής και συμμετοχικής λειτουργίας των Ο.Τ.Α.

Σε μία περίοδο που οι πολίτες δυσπιστούν όλο και περισσότερο – και όχι άδικα – προς τους θεσμούς, αποτελεί πρόκληση πρωτίστως για την ίδια την Αυτοδιοίκηση να φέρει ξανά την πολιτική, τη συμμετοχή και τον δημοκρατικό διάλογο στο προσκήνιο.

Στο πλαίσιο αυτό, θεωρούμε ότι η εκλογή των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων με το σύστημα της απλής αναλογικής είναι υπερώριμο βήμα και θα αποτελέσει το θεσμικό πλαίσιο για τη διαμόρφωση κουλτούρας συνεργασιών και συναινέσεων.

Η δημοκρατική αυτή αλλαγή είναι αναπόσπαστο μέρος της όλης μεταρρύθμισης. Και θα πρέπει να θυμίσω ότι η καθιέρωση της απλής αναλογικής προχώρησε ήδη σε επίπεδο κεντρικού πολιτικού συστήματος με πρωτοβουλία της σημερινής κυβέρνησης.

Πέραν όμως του εκλογικού συστήματος, η διεύρυνση της δημοκρατίας στους Ο.Τ.Α., σχετίζεται και με την αναμόρφωση των θεσμών ενδοδημοτικής αποκέντρωσης.

Ξέρετε όλες και όλοι ότι οι τοπικές κοινότητες, που φτιάχτηκαν ως αντιστάθμισμα στην ενοποίηση των Δήμων για να υπάρχει κάποιος θεσμός κοντά στους πολίτες, δεν λειτούργησαν όσο ουσιαστικά θα μπορούσαν.

Θέλουμε λοιπόν να φτιάξουμε καινούριους θεσμούς, που θα έχουν ουσιαστικό ρόλο και λόγο και στους οποίους θα μπορεί ο πολίτης να συμμετέχει, να έχει άμεσα το λόγο και να επιλύσει μικρά τοπικά θέματα της γειτονιάς ή του χωριού του, χωρίς να χρειάζεται να φτάσει μέχρι το Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο.

Έχω μάλιστα τη γνώμη ότι πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι πολίτες των Δήμων που συνενώθηκαν και που τους οδηγούν να διεκδικούν την εκ νέου διάσπασή τους θα λυθούν με τον τρόπο αυτό.

Τέλος, η εισαγωγή πολύμορφων θεσμών άμεσης δημοκρατικής συμμετοχή, από τις «λαϊκές συνελεύσεις», μέχρι τα τοπικά δημοψηφίσματα, αλλά κυρίως η εισαγωγή θεσμών διαβούλευσης, κοινωνικής λογοδοσίας και ελέγχου των αυτοδιοικητικών αρχών, που θα φέρει πιο κοντά τους πολίτες στα δημοτικά ζητήματα και, σε τελική ανάλυση, θα ενισχύει την ίδια την ουσία της Αυτοδιοίκησης.

Αιχμή δεύτερη, η αναβάθμιση της επιχειρησιακής ικανότητας, της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας στη λειτουργία των Δήμων και των Περιφερειών ως διοικητικών δομών.

Η αλήθεια είναι ότι οι Δήμοι και οι Περιφέρειες έχουν ήδη βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα της λειτουργίας τους.

Και ως Υπουργείο αξιοποιούμε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, προκειμένου να αναβαθμίσουμε κι άλλο τις υποδομές της Αυτοδιοίκησης.

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν.

Συνηθίζω να λέω ότι η κακή ποιότητα των διοικητικών υπηρεσιών, το πρόβλημα της γραφειοκρατίας πλήττουν περισσότερο τους απλούς ανθρώπους, τους πιο αδύναμους, όλους εκείνους που δεν έχουν τη δυνατότητα ή τα χρήματα να στραφούν σε ιδιωτικές υπηρεσίες.

Είναι λοιπόν ανάγκη να τελειώνουμε με τη γραφειοκρατία, με τις καθυστερήσεις, με την κακοδιοίκηση.

Είναι θέμα πρώτης πολιτικής προτεραιότητας, αν θέλουμε να είμαστε στο πλευρό αυτών των «απλών» ανθρώπων, να βελτιώσουμε την καθημερινότητά τους.

Το πρώτο πράγμα που κάνουμε στην κατεύθυνση αυτή, είναι να ξαναδούμε τις αρμοδιότητες.

Ξέρετε και από τη δική σας καθημερινότητα ότι η σύγχυση και η αλληλοεπικάλυψη των αρμοδιοτήτων των διαφορετικών επιπέδων (Δήμος, Περιφέρεια, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, κεντρικό Κράτος) έχει ως αποτέλεσμα ο πολίτης να παραπέμπεται από τον Άννα στον Καϊάφα και τελικά το πρόβλημα να μη λύνεται ποτέ.

Θέλουμε πρώτα απ’ όλα να είναι ξεκάθαρος ο ρόλος και οι ευθύνες του κάθε θεσμού.

Και, έπειτα, θέλουμε να θεσπίσουμε κριτήρια και μηχανισμούς, ώστε :

Πρώτον, να ενισχυθεί ο ρόλος και οι αρμοδιότητες των Δήμων και των Περιφερειών και το Κράτος να κρατήσει κατά κύριο λόγο για τον εαυτό του το γενικό επιτελικό σχεδιασμό.

Δεύτερον, να υπάρχει συνεργασία και συνένωση δυνάμεων μεταξύ των διαφορετικών διοικητικών βαθμίδων σε όλα τα θέματα.

Τρίτον, όλες οι αρμοδιότητες και όλες οι υπηρεσίες να παρέχονται όσο γίνεται πιο κοντά στον πολίτη, για να έχει πρόσβαση σε αυτές και για να μπορεί να τις ελέγχει η κοινωνία.

Τέταρτον, όσο είναι δυνατό, για κάθε τομέα να υπάρχει ένας αρμόδιος φορέας, ώστε η εξυπηρέτηση του πολίτη να εξαρτάται από ένα κάθε φορά κέντρο κατά περίπτωση.

Παράλληλα, όπως ξέρετε, καθιερώνουμε ένα αντικειμενικό σύστημα εποπτείας των Ο.Τ.Α.

Μέχρι σήμερα, οι Δήμοι και οι Περιφέρειες ελέγχονται από το Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαρκώς υπόνοιες και καταγγελίες για μεροληψία.

Στον αντίποδα, προχωράμε στη δημιουργία μίας διακριτής υπηρεσίας που θα διασφαλίζει την αντικειμενική, αλλά και ομοιόμορφη αντιμετώπιση των Ο.Τ.Α. και των αιρετών.

Μέσα από ένα θεσμικό πλαίσιο που αφ’ ενός δεν θα θέτει διαρκώς εμπόδια και προσκόμματα στην ελεύθερη δράση των Ο.Τ.Α., που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι θεσμοί με άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση, αφ’ ετέρου όμως θα διασφαλίζει αποτελεσματικά τα δικαιώματα των πολιτών και τη νομιμότητα.

Τέλος – σημείο εξαιρετικά σημαντικό – ανοίξαμε τη συζήτηση για την αντιμετώπιση των φαινομένων κακοδιοίκησης, διαπλοκής και διαφθοράς στους Ο.Τ.Α.

Είναι γεγονός ότι στους Δήμους και τις Περιφέρειες έχει γίνει μεγάλη πρόοδος ως προς τη χρηστή και διαφανή λειτουργία τους και αυτό αποτυπώνεται και στη συνείδηση των πολιτών.

Στόχος μας, να αναβαθμίσουμε ακόμα περισσότερο την εμπιστοσύνη των πολιτών στο θεσμό.

Έναν θεσμό που οφείλουμε να πούμε ότι επιδεικνύει θαυμαστή αντοχή στη συνείδηση των πολιτών, σε μία περίοδο γενικευμένης απαξίωσης και όχι τυχαία.

Τέλος, τρίτη αιχμή της μεταρρύθμισής μας, η μετατροπή των Δήμων και των Περιφερειών σε πρωταγωνιστές, αντίστοιχα, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της δίκαιης ανάπτυξης.

Στόχος μας είναι να δώσουμε στους Δήμους και στις Περιφέρειες τα εργαλεία εκείνα ώστε να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ικανοποίηση των δύο βασικότερων σήμερα προτεραιοτήτων της ελληνικής κοινωνίας.

Αφ’ ενός, να στηρίξουν τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας, μέσα από το δίκτυο των κοινωνικών δομών των Ο.Τ.Α., που θέλουμε να αποκτήσουν πιο ευρείες αρμοδιότητες.

Και αφ’ ετέρου, μέσα από καινοτόμα εργαλεία, να μπορέσουν οι Ο.Τ.Α. να πρωτοστατήσουν στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη, να σχεδιάσουν δημοκρατικά για την περιοχή τους, να διαχειριστούν το μεγαλύτερο μέρος των κοινοτικών και εθνικών επενδυτικών πόρων και, κυρίως, να παίξουν ενεργό ρόλο και στη χάραξη και υλοποίηση της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής.

Όπως ξέρετε, προχωρά η χάραξη της νέας εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής.

Κεντρικός στόχος μας η δίκαιη ανάπτυξη.

Μία ανάπτυξη, δηλαδή, που δε θα μένει μόνο στα νούμερα.

Μία ανάπτυξη που – εκτός από τους δείκτες και τα ισοζύγια – θα περιλαμβάνει δίκαιη κατανομή και των βαρών και των ωφελειών.

Με άλλα λόγια, να μοιραστούμε όλοι και τις θυσίες, αλλά και τα αποτελέσματα της ανάπτυξης.

Όλες οι κοινωνικές ομάδες, αλλά και όλες οι περιοχές της χώρας, ώστε να μην υπάρχουν περιοχές που θα αναπτύσσονται και θα ευημερούν και άλλες που θα είναι η «πίσω αυλή» της χώρας.

Η επιτυχία μας στο στόχο αυτό προϋποθέτει ότι η Αυτοδιοίκηση θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναπτυξιακή διαδικασία. Και αυτό, με τη σειρά του, απαιτεί :

Πρώτον, την καθιέρωση θεσμικών διαδικασιών συνεργασίας μεταξύ Δήμων, Περιφερειών, κεντρικού Κράτους, αλλά και οικονομικών και κοινωνικών φορέων.

Δεύτερον, τη θεσμοθέτηση νέων, καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων, πέραν τη σταθεροποίησης και σταδιακής αποκατάστασης της κρατικής χρηματοδότησης των Ο.Τ.Α. Άλλωστε, έχουμε δεσμευτεί, και εμμένουμε σε αυτό, ότι όσο βελτιώνονται – και βελτιώνονται αισθητά – τα δημόσια οικονομικά, θα αποκαθίσταται σταδιακά και η χρηματοδότηση των Ο.Τ.Α. Παράλληλα όμως, είναι σημαντικό να δημιουργηθούν και άλλα εργαλεία, όπως λόγου χάρη η αναπτυξιακή και κοινωνική αξιοποίηση της περιουσίας των Ο.Τ.Α. ή η δημιουργία ενός ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος από διάφορους εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους για τη χρηματοδότηση των Ο.Τ.Α.

Τρίτον, την ενεργοποίηση των Ο.Τ.Α. στην κατεύθυνση της στήριξης και της προαγωγής της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, όχι μόνο υποστηρίζοντας τους φορείς της, όχι μόνο εντάσσοντάς την ως σημαντικό τμήμα της αναπτυξιακής στρατηγικής κάθε περιοχής, αλλά και διαμορφώνοντας μαζί τους συνέργειες προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.

Φίλες και φίλοι,

Θα ήθελα στο σημείο αυτό να σταματήσω την ανάλυσή μου.

Είμαι σίγουρος ότι πολλοί και πολλές από εσάς θα έχετε ήδη απορίες και – το κυριότερο – θα έχετε ενδιαφέρουσες προτάσεις και ιδέες να καταθέσετε, είτε από την εμπειρία σας ως αυτοδιοικητικοί, είτε από την καθημερινότητά σας ως πολίτες.

Άλλωστε, ο λόγος όμως που επιδιώκουμε και εγώ προσωπικά και ο Υπουργός, όπως και όλα τα στελέχη της κυβέρνησης, να βγαίνουμε από τους τέσσερις τοίχους των Υπουργείων είναι για να έχουμε ακριβώς την ευκαιρία να ακούσουμε από εσάς, από πρώτο χέρι, τη γνώμη σας.

Θέλω μόνο, κλείνοντας, να επαναβεβαιώσω αυτό που σας είπα στην αρχή. Είμαι αισιόδοξος ότι και με τη δική σας βοήθεια, με τις δικές σας προτάσεις, ακόμα και με τη δική σας εποικοδομητική κριτική, το 2017 θα είναι μία πολύ καλή χρονιά και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και για την ελληνική κοινωνία συνολικά. Και να είστε βέβαιοι πως – σε ό,τι περνάει από το χέρι μας – θα εξαντλήσουμε όλες μας τις δυνατότητες στην κατεύθυνση αυτή.

Tags: