το-σχέδιο-για-το-ασφαλιστικό-ενα-υπερτ-151104
ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ | 25.08.2015 | 20:16

Το σχέδιο για το Ασφαλιστικό: Ενα υπερταμείο, μία σύνταξη και ενιαίοι όροι εισφορών – Τα επικουρικά ταμεία που ενοποιούνται άμεσα

Μονόδρομο αποτελεί η κατάργηση της επικουρικής ασφάλισης ή ορθότερα η συγχώνευσή της με την κύρια, υπό μία ενιαία δομή. Η επιμονή των δανειστών, όπως καταγράφεται και στην έκθεση της Κομισιόν με την αξιολόγηση των κοινωνικών συνεπειών του τρίτου μνημονίου –αφενός για δημιουργία ενός ασφαλιστικού φορέα, αφετέρου για την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις– δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για ισοδύναμους χειρισμούς από την ελληνική πλευρά.

Ετσι, μπορεί να αποκωδικοποιηθεί και η αναφορά του υπουργού Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης, για την εναλλακτική πρόταση που έχει καταθέσει για το ασφαλιστικό, ότι με το σχήμα που εισηγείται το πρόβλημα της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και της μείωσης των επικουρικών συντάξεων ξεπερνιέται.

Η πρόταση του Γ. Κατρούγκαλου «πατάει» στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με το νέο μνημόνιο, καθώς προβλέπει τη δημιουργία ενός Ταμείου, την καταβολή μιας σύνταξης και ενιαίους όρους εισφορών και παροχών. Αντίστοιχες προτάσεις υπάρχουν στα συρτάρια του υπουργείου Εργασίας και από την προηγούμενη κυβέρνηση, καθώς, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, «δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις στο ασφαλιστικό».

Κοινός Κανονισμός Ασφάλισης

Το νέο υπερταμείο θα αφορά σχεδόν 6 εκατ. ενεργούς ασφαλισμένους και 2,6 εκατ. συνταξιούχους, αλλά και τα έμμεσα ασφαλισμένα μέλη των οικογενειών τους, που εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 2,8 εκατ. άτομα.

Η καθιέρωση ενιαίου θεσμικού πλαισίου και Κοινού Κανονισμού Ασφάλισης, που προωθείται ούτως ή άλλως από τις αλλαγές που ψηφίστηκαν με το τρίτο μνημόνιο και οι οποίες τίθενται άμεσα ή σταδιακά σε εφαρμογή, οδηγεί σε ένα σύστημα που, ανεξάρτητα πώς θα λέγεται το Ταμείο, όλοι θα διέπονται από ενιαίους όρους ασφάλισης και συνταξιοδότησης. Οι παροχές του ΙΚΑ θα αποτελέσουν τον μπούσουλα στις αλλαγές, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντικές περικοπές συντάξεων των ήδη συνταξιούχων.

Το ανώτατο πλαφόν των παροχών δεν θα ξεπερνά τα 2.000 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε ενιαία σύνταξη και θα προέρχεται από το άθροισμα αυτού που σήμερα προκύπτει από την κύρια και την επικουρική σύνταξη. Περικοπές θα υπάρξουν για τους ήδη συνταξιούχους για ποσά από 1.000 ή, στην καλύτερη αλλά σχεδόν απίθανη περίπτωση, 1.200 ευρώ.

Καθοριστικό ρόλο στο νέο σύστημα, σύμφωνα με την Καθημερινή, θα διαδραματίσει ο νόμος 3863/2010, γνωστός πλέον και ως νόμος Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, που προβλέπει τη σταδιακή εφαρμογή της εθνικής σύνταξης, σε συνδυασμό με την αναλογική.

Η επιτροπή «σοφών» για το ασφαλιστικό, που ήδη συγκροτήθηκε με απόφαση του υπουργού Εργασίας, θα πρέπει μέσα στο σύντομο επόμενο διάστημα να καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση, αναλογιστική μελέτη και σχέδιο νόμου με τις άμεσες αλλά και τις ενδιάμεσες παρεμβάσεις που θα οδηγήσουν στο νέο σύστημα. Ο τρόπος μετάβασης από το παλαιό στο νέο μοντέλο είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, ένα από τα πλέον δύσκολα εγχειρήματα μιας τέτοιας δομικής ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, ενώ εμπόδια δημιουργεί και η πίεση του χρόνου, καθώς όλα θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός του πρώτου 15ήμερου του Οκτωβρίου. Η όποια κυβέρνηση προκύψει από τις επερχόμενες εκλογές θα πρέπει στην αξιολόγηση του Οκτωβρίου να παρουσιάσει τη μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση, βάσει των όσων προβλέπονται στο μνημόνιο ή με ισοδύναμα μέτρα, χωρίς να μπορεί να παρακαμφθεί η πρόβλεψη για περικοπές 1,9% του ΑΕΠ έως το 2018, εκ των οποίων το 1,3% του ΑΕΠ, ήτοι 2,35 δισ. ευρώ, έως το τέλος του 2016.

Περικοπές

Ενδιάμεσα δε, βάσει των προαπαιτούμενων που ψηφίστηκαν και τα οποία δεν μπορούν να αντικατασταθούν με ισοδύναμα, θα πρέπει να υπάρξουν περικοπές της τάξης του 0,4% του ΑΕΠ, ήτοι 720 εκατ. ευρώ.

Οι «σίγουρες» περικοπές, πριν από τις ανατροπές της νέας μεταρρύθμισης, είναι:

  1. Αύξηση του πέναλτι για την πρόωρη συνταξιοδότηση που θα οδηγήσει σε μείωση συντάξεων, καθώς καθιερώνεται έξτρα περικοπή της τάξης του 10%, που θα διαρκεί μέχρι να φτάσει ο ασφαλισμένος το όριο της πλήρους συνταξιοδότησης (δηλαδή μάξιμουμ για μία πενταετία).
  2. Περικοπές μέσω αλλαγών στον τρόπο υπολογισμού των βασικών συντάξεων, με μεικτό τρόπο για όσους συνταξιοδοτηθούν από 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά.
  3. Μειώσεις στα κατώτερα όρια συντάξεων, καθώς το ποσό θα χορηγείται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας. Μάλιστα, με εγκύκλιο που ενεργοποιεί προηγούμενους μνημονιακούς νόμους, η κατώτατη σύνταξη θα είναι μειωμένη στα 392 ευρώ.
  4. Εμμεσες μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις θα ξεκινήσουν από τη σύνταξη του Σεπτεμβρίου (που θα καταβληθεί στο τέλος Αυγούστου), ενώ σε τρεις ισόποσες δόσεις θα μοιραστούν τα αναδρομικά για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.
  5. Περικοπές στις επικουρικές συντάξεις. Το έλλειμμα που εκτιμάται ότι θα έχει το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) στο τέλος του χρόνου δεν μπορεί να καλυφθεί από κρατική χρηματοδότηση.

Αυτά είναι τα 11 επικουρικά Ταμεία που ενοποιούνται από 1η Σεπτεμβρίου

Με την ενοποίηση, από την 1η Σεπτεμβρίου, 11 επικουρικών ταμείων – ΝΠΔΔ στο ΕΤΕΑ, ξεκινά η εφαρμογή του τρίτου Μνημονίου για τις συντάξεις. Την ενοποίηση των Ταμείων προβλέπει η πρώτη, μετά τη ψήφιση του ν. 4336/15, υπουργική απόφαση που συντάχθηκε χθες και πρόκειται να δημοσιοποιηθεί στα επόμενα 24ωρα, έτσι ώστε να μην «χαθεί» η προθεσμία που προβλέπει η συμφωνία της κυβέρνησης με τους θεσμούς.

Οι επικουρικές συντάξεις θα καταβληθούν και αυτό τον μήνα από τα επιμέρους εντασσόμενα Ταμεία και κλάδους, ενώ έως τον Οκτώβριο θα έχει αποφασιστεί αν θα επιβληθούν ή όχι νέες περικοπές (πέρα από την παρακράτηση της εισφοράς 6% για υγειονομική περίθαλψη που θα γίνει, για πρώτη φορά, από τις καταβαλλόμενες συντάξεις του μηνός Σεπτεμβρίου) σε εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.

Τα Ταμεία που εντάσσονται στο ΕΤΕΑ από την 1η Σεπτεμβρίου 2015 και, στο εξής, θα διέπονται από τις διατάξεις της νομοθεσίας του Ενιαίου Επικουρικού, είναι:

  1. Οι Τομείς του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΤΕΑΠΑΣΑ.
  2. Ο Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών του ΟΑΕΕ.
  3. Ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Αρτοποιών (ΤΕΑΑ) του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών του ΟΑΕΕ.
  4. Ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Πρατηριούχων Υγρών Καυσίμων (ΤΕΑΠΥΚ) του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών του ΟΑΕΕ.
  5. Ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΤΑΑ.
  6. Ο Τομέας Ασφάλισης Συμβολαιογράφων (ΤΑΣ) του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΤΑΑ.
  7. Ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων (ΤΕΑΔ) του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΤΑΑ.
  8. Ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Ιδιοκτητών Συντακτών και Υπαλλήλων Τύπου του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ.
  9. Ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Τεχνικών Τύπου Αθηνών και Θεσσαλονίκης του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ.
  10. Ο Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης Ναυτικών (ΚΕΑΝ) του ΝΑΤ.
  11. Το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Ιδρυμάτων Εμπορικού Ναυτικού (ΤΕΑΠΙΕΝ).