η-συμβολή-ελλήνων-γιατρών-στην-προστα-161080
ΚΟΣΜΟΣ | 22.06.2015 | 11:26

Η συμβολή Ελλήνων γιατρών στην προστασία των παιδιών από την ευλογιά

Στην ιατρική χρησιμοποιείται σήμερα ευρύτατα ο εμβολιασμός ως προληπτική μέθοδος για την προστασία του ανθρώπινου οργανισμού από πολλές ασθένειες. Με την εξέλιξη και πρόοδο της επιστήμης παρασκευάζονται συνεχώς καινούργια εμβόλια για τις λοιμώδεις παθήσεις, ακόμη και για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ενώ έπεται συνέχεια. Όμως, πότε ο εμβολιασμός άρχισε να εφαρμόζεται ως ιατρική μέθοδος για την προστασία του ανθρώπινου οργανισμού; Πότε εισήχθη η επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού και ποιοι ήταν οι εισηγητές του;

Αυτό είναι το θέμα της ομιλίας του δρ. Δημ. Καραμπερόπουλου, παιδίατρου, ιστορικού της Ιατρικής και προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Ιστορίας της Παιδιατρικής, «Εμβολιασμός, η πρώτη επιστημονική εφαρμογή του από τους Εμμ. Τιμόνη και Ιάκ. Πυλαρινό (1701)» που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 25 Ιουνίου, στις 12:00, στο συνεδριακό κέντρο «Ν. Λούρος» του ΜΗΤΕΡΑ.

Οι Έλληνες γιατροί, Ιάκωβος Πυλαρινός από την Κεφαλονιά και ο Εμμανουλήλ Τιμόνης από τη Χίο, που είχαν σπουδάσει Ιατρική στην Πάδοβα της Ιταλίας, σύμφωνα με τον κ. Καραμπερόπουλο, μετά το 1701 άρχισαν να χρησιμοποιούν τον εμβολιασμό των παιδιών για την προστασία από την ευλογιά, της οποίας η θνησιμότητα ανερχόταν στο 10-30% των νοσούντων παιδιών. Έπαιρναν υγρό από τις φλύκταινες νοσούντων και το εμβολίαζαν στα υγιή παιδιά μετά τους σχετικούς σκαριφισμούς. Κατ’ αυτόν τον τρόπο τα εμβολιαζόμενα παιδιά αποκτούσαν ανοσία και προστατεύονταν από τις επιδημίες της ευλογιάς.

Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Καραμπερόπουλος, οι δύο γιατροί δημοσίευσαν τις παρατηρήσεις τους για την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού που εφήρμοζαν για την προστασία της ευλογιάς, στο αξιόλογο αγγλικό περιοδικό της εποχής «Philosophical Transactions» από το 1714 έως το 1716. Τότε, για πρώτη φορά καταγράφεται η επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού για την προστασία των παιδιών από την φθοροποιό ασθένεια της ευλογιάς. Αυτές οι δημοσιεύσεις έγιναν αιτία να γενικευθεί τα επόμενα χρόνια του 18ου αιώνα ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς στην Ευρώπη και την Αμερική.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του περιηγητή Aubry De La Montraye, ο οποίος το 1712 επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη, συνάντησε τον γιατρό Εμμ. Τιμόνη, που ήταν φημισμένος για τον εμβολιασμό κατά της ευλογιάς, και στο ταξιδιωτικό βιβλίο του που εκδόθηκε το 1727 με τίτλο Voyage en Europe, Asie et Afrique δημοσιεύει επιπλέον τη μελέτη του κ. Τιμόνη.

Επίσης, στην επιδημία της ευλογιάς το 1721 στη Βοστώνη ο γιατρός Zabdiel Boylston αναδημοσίευσε από το «Philosophical Transactions» τις εργασίες των Τιμόνη και Πυλαρινού και άρχισε να εφαρμόζει τον εμβολιασμό τους με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Σύμφωνα με τον κ. Καραμπερόπουλο, ενδιαφέρουσα είναι και η περίπτωση της συζύγου του Άγγλου πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη, Lady Mary Worthley Montagu, η οποία αφού ενημερώθηκε για την καινούργια μέθοδο του εμβολιασμού για την προστασία από την ευλογιά από τον κ. Τιμόνη, δέχθηκε να εμβολιασθεί ο γιος της. Στη συνέχεια βοήθησε στη δημοσιοποίηση του εμβολιασμού στην Αγγλία.

Με την εφαρμογή του εμβολιασμού του ονομασθέντος ευλογιασμού, η θνησιμότητα από την ευλογιά κατήλθε στο ποσοστό του 1 έως 2%. Η μέθοδος του εμβολιασμού των δύο γιατρών έδωσε την ευκαιρία μετά από 80 χρόνια, το 1798, στον Ed. Jenner να την τροποποιήσει, αντί για υγρό από τις φλύκταινες του ανθρώπου έπαιρνε υγρό από τις φλύκταινες των αγελάδων.

Ο Ιάκωβος Πυλαρινός θεωρείται ως ο πρώτος ανοσολόγος στο βιβλίο Morton’s Medical Bibliography «He is accredited with the “medical” discovery of variolation, and thus is the first immunologist» διότι το 1701 άρχισε την επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού.

Πηγή: ΑΠΕ- ΜΠΕ