Αυστραλία: 100 χρόνια ελληνόφωνος Τύπος

Εκατό χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τότε που κυκλοφόρησε η πρώτη ελληνόφωνη εφημερίδα της Αυστραλίας, η «Αυστραλίς». Κυκλοφόρησε στη Μελβούρνη, όπου τότε ζούσαν μόλις 500 Έλληνες και άλλοι 2000 στην υπόλοιπη χώρα. Λέγεται ότι η «Αυστραλίς» πούλησε 80 αντίτυπα στην πρώτη της έκδοση.

Εκδότης, συντάκτης και τυπογράφος της  ήταν ο Στρατής Βενλής, 31 χρόνων, γεννημένος στην Αίγυπτο, από Μυτιληνιούς γονείς. Μορφωμένος, ανήσυχος και εργατικός, έφτασε στη Δυτική Αυστραλία το 1904 και παρέμεινε εκεί όπου και άνοιξε ένα μικρομάγαζο. Το 1912 μετακόμισε στη Μελβούρνη και την άλλη κιόλας χρονιά, έβγαλε την εφημερίδα «Αυστραλίς», εγκαινιάζοντας έτσι τον Ελληνόφωνο Τύπο στην πέμπτη ήπειρο.

Πρωτοπόρο και σπουδαίο για την ομογένεια, ήταν και το τυπογραφείο που ίδρυσε ο Βενλής, με τυπογραφικά στοιχεία, που καθώς φαίνεται έφερε από την Αίγυπτο. Στο τυπογραφείο αυτό, που από την αρχή έκανε διάφορες τυπογραφικές εργασίες, στοιχειοθετήθηκε το 1916 και το πρώτο ελληνικό βιβλίο, το περίφημο «Η Ζωή εν Αυστραλία».

Σε μικρό σχήμα και τετρασέλιδη, η εφημερίδα του Βενλή ήταν επιμελημένη, σε στρωτή καθαρεύουσα. Λίγα τα θέματά της, έδιναν έμφαση στην κατάσταση στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια, και την παροικία. Αλλά η πορεία ήταν δύσκολη. Με τα 80 και 100 φύλλα κυκλοφορίας, η συνέχιση της έκδοσης καταντούσε πραγματική δοκιμασία. Παρ’ όλα αυτά η «Αυστραλίς» κράτησε. Αραιώνοντας τις εκδόσεις της, όταν δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, πέρασε τη θύελλα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και αμέσως μετά μετακόμισε στο Σίδνεϊ, ελπίζοντας ότι εκεί, με τον κάπως παραπάνω Ελληνισμό, θα είχε καλύτερη τύχη. Ο ακατάβλητος Βενλής έστησε από την αρχή τυπογραφείο, πράγμα που από μόνο του ήταν κατόρθωμα και επιχείρησε το νέο του ξεκίνημα.

Οι αντικειμενικές δυσκολίες όμως παρέμεναν. Ο κόσμος λίγος. Τα έσοδα ανεπαρκή. Ως που στο τέλος υποχρεώθηκε να την πουλήσει στον ιερέα Δ. Μαρινάκη, εφημέριο της Κοινότητας Σίδνεϊ. Από κει και πέρα η εφημερίδα μετονομάστηκε «Εθνικό Βήμα», άλλαξε ακόμα τρεις-τέσσερις ιδιοκτήτες, για να φτάσει στις μέρες μας ως το «Βήμα της Εκκλησίας» που εκδίδεται από την Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας.

Με την ευκαιρία της ιστορικής επετείου, ο «Νέος Κόσμος» κατέγραψε τις περισσότερες (αν όχι όλες) ελληνόφωνες εφημερίδες που κυκλοφόρησαν ή κυκλοφορούν στην Αυστραλία.

Ο σχετικός κατάλογος έχει ως εξής:

1. ΑΥΣΤΡΑΛΙΣ Μελβούρνη 1913 Ευστράτιος Βενλής

2. ΩΚΕΑΝΙΣ Αδελαΐδα 1914 Γεώρ. Νικολαΐδης

3. ΣΑΛΠΙΓΞ Μελβούρνη 1917 Ιωάννης Γιολέλης

4. ΕΘΝΙΚΟ ΒΗΜΑ Σίδνεϊ 1922 Δ.Ν. Μαρινάκης

5. ΕΘΝΙΚΗ ΣΑΛΠΙΓΞ Μελβούρνη 1923 Γεώρ. Θεοτοκάτος

6. ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ Μελβούρνη 1924 Ειρην. Κασσιμάτης

7. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΚΗΡΥΞ Σίδνεϊ 1926 Γεώρ. Μαρσέλλος

8. ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Βρισβάνη 1931 Π. Κουμεσόπουλος

9. ΦΑΡΟΣ Αδελαΐδα 1932 Όμηρος Ρήγας

10. ΦΛΟΓΑ Αδελαΐδα 1935 Όμηρος Ρήγας

11. ΦΑΡΟΣ Αδελαΐδα 1936 Όμηρος Ρήγας

12. ΦΩΣ Μελβούρνη 1936 Ι. Παναγιωτόπουλος

13. ΑΥΣΤΡΑΛΟΕΛΛΗΝ Μελβούρνη 1944 Γεώργιος Τόλλης

14 ΕΛΛΗΝΟ- ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΝΑ ΝΕΑ Βρισβάνη 1950 Δημ. Κουτσάκος

15. ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΝΕΑ Μελβούρνη 1954 Ντ. Σιρεντζόγλου

16. ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΦΩΝΗ Πέρθ 1956

17. ΕΣΤΙΑ Σίδνεϊ 1956 Γεώρ. Θεοτοκάτος

18. ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Μελβούρνη 1957 Δημήτρης Γκόγκος

19. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΩΝΗ Μελβούρνη 1957 Γεώργιος Τόλης

20. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Σίδνεϊ 1958

21. ΠΥΡΣΟΣ Μελβούρνη 1958 Μιχ. Μιχαηλίδης

22. ΕΘΝΟΣ Μελβούρνη 1959 Γεώργιος Τόλλης

23. ΣΗΜΕΡΑ Μελβούρνη 1959 Συντ. Επιτροπή

24. ΠΑΡΟΙΚΟΣ Μελβούρνη 1959 Μιχ. Πασχαλίδης

25. ΚΥΡΙΑΚΗ Σίδνεϊ 1959 Μ Πασχαλίδης

26. ΣΙΔΝΕΪ Σίδνεϊ 1959 Χρ. Λούης

27. ΣΗΜΕΡΑ Μελβούρνη 1960 Ιωα. Λίλλης

28.ΤΑ ΝΕΑ Μελβούρνη 1961 Στ. Βλασσόπουλος

29. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΧΩ Πέρθ 1962

30. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΕΑ Αδελαΐδα 1962 Θάνος Κοντόπουλος

31. ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Μελβούρνη 1962 Ιερ. Α. Αμανατίδης

32. ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ Μελβούρνη 1963

33. ΣΦΗΚΑ Μελβούρνη 1963 Ευστρατιάδης – Πετράνης

34. ΟΔΗΓΟΣ ΑΠΟΔ. ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Μελβούρνη 1964 Κ. Σταύρου

35 ΚΥΠΡΙΑΚΗ Μελβούρνη 1966

36. ΝΕΑ ΠΑΤΡΙΔΑ Σίδνεϊ 1966 Θεόδωρος Σκάλκος

37. ΕΜΠΡΟΣ Μελβούρνη 1967 Δημήτρης Καρράς

38. ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΗΧΩ Μελβούρνη 1967 Κυπριακή Κοινότητα

39. ΑΛΗΘΕΙΑ Μελβούρνη 1968 Τ. Μούσιας

40. ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ Αδελαΐδα 1968 Τ. Μούσιας

41. ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ Σίδνεϊ 1968 Θεόδ. Πατρικαρέας

42. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Μελβούρνη 1968 Γεώρ. Ιακωβίδης

43. ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ Καμπέρα 1969

44. ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ Αδελαΐδα 1969 Α. Καναβάρος

45.ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σίδνεϊ 1969

46. SUNDAY PRESS Μελβούρνη 1970 Μ. Μιχαηλίδης

47. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Μελβούρνη 1970 Ελ. Βλασσόπουλος

48. ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΦΩΝΗ Πέρθη 1971 Θεοδ. Οικονόμου

49. Ο ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΗΣ Μελβούρνη 1971 Α. Σταύρου

50. Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΩΝ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΩΝ Μελβούρνη 1972 Θεόδ. Οικονόμου

51.ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Πέρθ 1972 Θεοδ. Οικονόμου

52. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΦΩΝΗ Μελβούρνη 1972 Συντακτ. Επιτροπή

53. ΕΛΛΑΔΑ Μελβούρνη 1973 Κώστας Αλεξιάδης

54. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΩΝΗ Σίδνεϊ 1973 Τάκης Καλδής

55. ΦΗΜΗ Μελβούρνη 1973 Βασ. Σταυρόπουλος

56. ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Μελβούρνη 1973 Νίκος Κυπρέος

57. ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΦΩΝΗ Μελβούρνη 1973 Κοιν. Μελβούρνης

58. ΝΕΟ ΚΥΜΑ Σίδνεϊ 1974

59. HELLENIC NEWS Πέρθ 1974

60. ΦΩΝΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ Μελβούρνη 1975 Στ. Βλασσόπουλος

61. ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΕΑ Σίδνεϊ 1975 Κοιν. Σίδνεϊ

62. ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΦΩΝΗ Σίδνεϊ 1977

63. ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ Μελβούρνη 1977 Δημ. Παπαγεωργίου

64. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΕΑ Αδελαΐδα 1978 Ιωάν. Κοταρίδης

65. ΑΚΡΟΠΟΛΗ Σίδνεϊ 1979 Μαρία Πολίτη

66. ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ Σίδνεϊ 1979

67. ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ Μελβούρνη 1980 Δημήτρης Γκόγκος

68. Κυπριακή Φωνή Μελβούρνη 1981 Κυπριακή Κοινότητα

69. Ο ΚΟΣΜΟΣ Σίδνεϊ 1982 Δημήτρης Γκόγκος

70. ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ Σίδνεϊ 1982 Σώτος Ρεσσίτης

71. ΑΛΛΑΓΗ Μελβούρνη 1983 Τ.Ο. ΠΑΣΟΚ

72. ΦΩΣ Μελβούρνη 1983 Σπύρος Λιώλιος

73. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΙΚΙΑ Αδελαΐδα 1983 Α. Γιαννούκλας

74. ΑΠΟΣΤΡΑΤΟΣ Μελβούρνη 1983 Ελ. Παρ. RSL

75 ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Μελβούρνη 1984 Χάρης Σιαμαρής

76. ΧΡΟΝΟΣ Μελβούρνη 1984 Γιώργος Ιακωβίδης

77. ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΝΕΑ Αδελαΐδα 1984 Συντακτ. Επιτροπή

78 ΝΕΟΣ ΠΥΡΣΟΣ Μελβούρνη 1985 Αλφρέδος Κουρής

79. ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΦΩΝΗ Αδελαΐδα 1985 Παμμακεδονική Ένωση

80. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ Σίδνεϊ 1985 Θεόδωρος Σκάλκος

81. ΝΕΟΙ ΔΡΟΜΟΙ Μελβούρνη 1986 Δημ. Παπαγεωργίου

82. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Μελβούρνη 1986 Κώστας Αλεξιάδης

83. THE GREEK WEEKLY Μελβούρνη 1987 Συντακτ. Ομάδα

84. ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ Μελβούρνη 1988 Αλφρέδος Κουρής

85. ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ Μελβούρνη 1988 Πανθεσ. Ομοσπονδία

86. AGORA Αδελαΐδα 1989 Σύλλογος Φοιτητών

87. ΘΕΜΑΤΑ Καμπέρα 1990 Συντ. Επιτροπή

88. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Μελβούρνη 1990 Κώστας Νικολόπουλος

89 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ Μελβούρνη 1990 Πλάτων Ανεζάκης

90. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Σίδνεϊ1991 Γ. Παπαϊωάννου

91. ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Μελβούρνη 1991 Στ. Σκλαβούνος

92. ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ Καμπέρα 1992 Συντ Επιτροπή

93. ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΟ ΒΗΜΑ Αδελαΐδα 1993 Μ. Μπύρος

94. ΣΗΜΕΡΑ Μελβούρνη 1993 Επιτροπή

95. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΩΝΗ Μελβούρνη 1994 Σ. Σταμούλης

96. ΕΘΝΟΣ Μελβούρνη 1994 Παν. Σουβατζής

97. HELLENIC TIMES Μελβούρνη 1994 Συντακ. Επιτροπή

98. ΤΑ ΝΕΑ Μελβούρνη 1995 Σπύρος Σταμούλης

99. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΩΝΗ Μελβούρνη 1995 Συντ. Επιτροπή

100. ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ Μελβούρνη 1998 Επιτροπή

101 ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ Μελβούρνη 1999 Δημ. Σκουλούδης

102. ΤΟ ΒΗΜΑ Σίδνεϊ 2001 Ι. Αρχιεπισκοπή

103. ΑΔΕΣΜΕΥΤΟ ΒΗΜΑ Σίδνεϊ 2001 Θεόδωρος Σκάλκος

104 Ο ΚΟΣΜΟΣ Σίδνεϊ 2002 Θ. Κωνσταντίνου

105. ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ Μελβούρνη 2003 ‘Αλκης Μωρέλλας

106. ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΣ Σίδνεϊ 2013 Δημ. Κουτρουμάνης

Κατά καιρούς, κυκλοφόρησαν και άλλα έντυπα. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι αθλητικές εφημερίδες, «Αθλητική Ηχώ», 1962 των Ευστρατιάδη – Πετράνη, τα «Αθλητικά Χρονικά»,1983 του Γεράσιμου Κατηφόρη και το «Sport» του Κώστα Ευθυμιάδη. Επίσης, υπάρχει καταγεγραμμένη και πληθώρα εφημερίδων ειδικού ενδιαφέροντος από παροικιακούς οργανισμούς προς τα μέλη τους, καθώς και εφημερίδες πατριωτικού περιεχομένου με πιο γνωστή τα «Ελληνικά Θέματα», 1998 του Πλούταρχου Δεληγιάννη, Μαθητικά Δελτία, Εθνικοτοπικές, Διαφημιστικές, Επαρχιακές, Πολιτιστικές και Ιδεολογικές, Εφημερίδες καθώς και σατυρικές, με πιο πρόσφατη την«Τσαχπίνα», 1990 του ‘Αλκη Μωρέλα.

Τέλος υπάρχουν και τα έντυπα θρησκευτικού περιεχομένου όπως η «Φωνή της Ορθοδοξίας», 1985 που κυκλοφορεί έως τις μέρες μας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ