ικα-οι-δικαιούχοι-χορήγησης-αντισταθ-78810
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ | 18.11.2016 | 13:27

ΙΚΑ: Οι δικαιούχοι χορήγησης αντισταθμιστικών από την κατάργηση του ΕΚΑΣ (εγκύκλιος)

Με εγκύκλιο του, το ΙΚΑ, περιγράφει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την «Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 31 του Ν. 4411/2016 και της με αρ. 40124/8516 Κοινής Υπουργικής Απόφασης» για την χορήγηση αντισταθμιστικών μέτρων α΄πό την κατάργηση του ΕΚΑΣ. Συγκεκριμένα στην εγκύκλιο αναφέρεται:

«Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 του Ν. 4411/2016, οι οποίες ισχύουν από την 1η Αυγούστου 2016, σε όσους, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 92 του N. 4387/2016 (Α’ 85), όπως ισχύει με τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου δευτέρου του Ν. 4393/2016 (Α’106), στερούνται την παροχή Ε.Κ.Α.Σ., εφαρμόζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής αντισταθμιστικά μέτρα, μέχρι την τελική κατάργηση του Ε.Κ.Α.Σ. την 1.1.2020:

α. Απαλλάσσονται πλήρως από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη.

β. Σε περίπτωση που έπαυσε η καταβολή ΕΚΑΣ και στους δύο συζύγους, χορηγείται ως έκτακτη μηνιαία οικονομική ενίσχυση στο σύζυγο με το μικρότερο ατομικό εισόδημα το ισόποσο της παροχής που αντιστοιχεί στο εισόδημα αυτό, σύμφωνα με τα ισχύοντα κάθε έτος για τη χορήγηση του ΕΚΑΣ. Η σύγκριση των εισοδημάτων αυτών γίνεται στον μήνα Μάιο 2016. Επισημαίνεται ότι ένας σύζυγος δεν δικαιούται να λάβει την οικονομική ενίσχυση, εάν ο ίδιος ή ο έτερος σύζυγος ήδη λαμβάνει έκτακτη μηνιαία οικονομική ενίσχυση λόγω αναπηρίας σε ποσοστό 80% και άνω.

Ως ατομικό εισόδημα θεωρείται το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα καταβαλλόμενα σε χρήμα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα (δηλαδή, το άθροισμα των εισοδημάτων που τυχόν περιλαμβάνονται στους κωδικούς της Δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων Ε1 ‘303’, ‘321’, ‘301’, ‘309’, ‘311’, ‘343’, ‘389’, ‘391’, ‘393’, ‘255’, ‘251’, ‘263’ και των ποσών των κωδικών ‘657’, ‘659’, που δεν είναι προνοιακά εισοδήματα. Για τον προσδιορισμό του εισοδήματος αυτού δεν λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που αντιστοιχούν στη σύνταξη αναπήρων, θυμάτων πολεμικής περιόδου και κατά την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας, θυμάτων τρομοκρατίας, καθώς και τα προνοιακά βοηθήματα.

γ. Στους πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω (ανεξαρτήτως εισοδηματικών κριτηρίων) χορηγείται έκτακτη μηνιαία οικονομική ενίσχυση ισόποση με την παροχή που καταργήθηκε.

Οι ως άνω έκτακτες μηνιαίες οικονομικές ενισχύσεις καταβάλλονται κατά την ημερομηνία πίστωσης της κύριας σύνταξης των δικαιούχων, αναδρομικά δε από τη χορήγηση της σύνταξης μηνός Αυγούστου 2016 και για όσο χρόνο διατηρούν το δικαίωμα να λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση, σύμφωνα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις. Υπενθυμίζεται ότι η παρ. 9β του άρθρου δευτέρου του Ν. 4393/2016 η οποία αντικατέστησε την παρ. 4 του άρθρου 92 του ν. 4387/2016 (Α’ 85) προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, εκδιδόμενη σε ετήσια βάση, αναπροσαρμόζονται τα ποσά που αναφέρονται στα εισοδηματικά κριτήρια της παραγράφου 1 του άρθρου 92 του Ν. 4387/2016, καθώς και τα ποσά του επιδόματος που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του νόμου αυτού και ότι η έκδοση της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης καθώς και ο έλεγχος των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος για κάθε έτος λαμβάνουν χώρα το αργότερο μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, έτσι ώστε από 1 η Ιανουαρίου κάθε έτους να μη χορηγείται Ε.Κ.Α.Σ. σε μη δικαιούχους.

Συνεπώς, στην περίπτωση που συνταξιούχος απώλεσε το Ε.Κ.Α.Σ. κατά το έτος 2016 και συνεπώς κατέστη δικαιούχος των αντισταθμιστικών μέτρων του άρθρου 31 του Ν. 4411/2016, εάν δικαιούται να λαμβάνει το Ε.Κ.Α.Σ. από 1.1.2017 μέχρι 31.12.2017, σύμφωνα με τα κριτήρια της εκδοθησόμενης κατά τα ανωτέρω προβλεπόμενης από το νόμο κοινής υπουργικής απόφασης, δεν θα δικαιούται πλέον τα αντισταθμιστικά μέτρα για το έτος 2017. Δηλαδή, το δικαίωμα στα αντισταθμιστικά μέτρα του άρθρου 31 του Ν. 4411/2016 ελέγχεται κάθε χρόνο, δεδομένου ότι εξαρτάται από το δικαίωμα στο Ε.Κ.Α.Σ.

Η χορήγηση της οικονομικής ενίσχυσης σε δικαιούχους του ΕΚΑΣ με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω έχει ήδη ξεκινήσει, με πίστωση των τραπεζικών λογαριασμών των δικαιούχων. Σε περίπτωση που κάποιος δικαιούχος αυτής της κατηγορίας υποβάλει αίτηση για τη χορήγηση της οικονομικής ενίσχυσης που προβλέπεται στην περ. γ της παρ. 1 του άρθρου 31, θα πρέπει να γίνεται έλεγχος για τυχόν χορήγηση του επιδόματος αυτού μέσω της αυτόματης μηχανογραφικής διαδικασίας που έχει δρομολογηθεί (μέσω ΗΔΙΚΑ Α.Ε. ή ΟΠΣ ΙΚΑ-ΕΤΑΜ).

Όσον αφορά τη διακοπή καταβολής των αντισταθμιστικών μέτρων, αυτή προβλέπεται από την υπουργική απόφαση σε περίπτωση θανάτου του δικαιούχου, αυτονόητα δε ισχύει και στην περίπτωση που το δικαίωμα αίρεται επειδή παύουν να συντρέχουν πλέον οι νόμιμες προϋποθέσεις χορήγησης της οικονομικής ενίσχυσης, όπως προβλέπονται από την νομοθεσία (π.χ. δικαίωμα στο ΕΚΑΣ, διαζύγιο, έλλειψη ποσοστού 80% κλπ).

Αρμόδιοι φορείς για τη χορήγηση των αντισταθμιστικών μέτρων των περιπτώσεων β και γ είναι οι ασφαλιστικοί οργανισμοί που καταβάλλουν κύρια σύνταξη καθώς και το Δημόσιο. Ειδικά στην περίπτωση συζύγων συνταξιούχων που και οι δύο στερούνται πλήρως και οριστικά την παροχή του ΕΚΑΣ (περίπτωση β), αρμόδιος είναι ο φορέας εκείνος που καταβάλλει τη μικρότερη κύρια σύνταξη.

Η διαδικασία καταβολής της έκτακτης μηνιαίας οικονομικής ενίσχυσης περιγράφεται αναλυτικά στο άρθρο 3 της κοινοποιούμενης υπουργικής απόφασης. Οι υπηρεσίες πληρωμών συντάξεων υποχρεούνται να παραλαμβάνουν σχετικές αιτήσεις καθώς και να προχωρούν άμεσα στις διαδικασίες χορήγησης της οικονομικής ενίσχυσης στους δικαιούχους μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων και των βεβαιώσεων (βλ. συνημμένο υπόδειγμα, που ισχύει για το 2016) που ζητούνται στις περιπτώσεις της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 31 του Ν. 4411/2016 ή και της παρ. 2 του άρθρου 2 της υπουργικής απόφασης και μόνο στην περίπτωση που είναι σε θέση να διαπιστώσουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων που αφορούν το περιεχόμενο της βεβαίωσης αυτής.

Σε περίπτωση λάθους, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί και το Δημόσιο διατηρούν το δικαίωμα να ζητήσουν την επιστροφή χρηματικών ποσών που έχουν πιστωθεί σε λογαριασμούς δικαιούχων. Τα τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά καταλογίζονται σε βάρος όσων έλαβαν την παροχή χωρίς να τη δικαιούνται και εισπράττονται σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις των ασφαλιστικών οργανισμών και τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ), δηλαδή, στην περίπτωση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 103 του Ν. 4387/2016.

Τέλος, υπενθυμίζονται τα ανωτέρω σχετικά έγγραφα της Διεύθυνσης Εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τα οποία: α) μέσω intranet, έχει αναρτηθεί στις Καταστάσεις Πληρωμών Συντάξεων νέα Κατάσταση προς ενημέρωση με τίτλο: «ΕΚΤΑΚΤΗ ΠΛΗΡΩΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΠΡΩΗΝ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΥΧΩΝ ΕΚΑΣ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ 80% ΚΑΙ ΑΝΩ», η οποία περιλαμβάνει συνταξιούχους ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, στους οποίους χορηγείται έκτακτη οικονομική ενίσχυση ισόποση με την παροχή που καταργήθηκε, και

β) ενεργοποιήθηκαν νέοι κωδικοί προσθετικών οφειλών που αφορούν την έκτακτη πληρωμή οικονομικής ενίσχυσης πρώην επιδοματούχων ΕΚΑΣ, όπως θα απεικονιστούν στις καταστάσεις μηνός 10/2016.”

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ